Van Lanschot Familiebedrijven Barometer
* Ondernemers in zwaar weer door prijsontwikkeling, toegenomen debiteurenrisico's en verminderde liquiditeitspositie
* Wet- en regelgeving en administratieve lastendruk blijven zorgpunten
* Ondernemers gematigd positief over economische vooruitzichten
De meeste ondernemers van familiebedrijven zijn gematigd positief over de economische vooruitzichten van hun bedrijven voor de komende zes maanden. Toch veroorzaken de prijsontwikkeling en margedruk, de liquiditeitspositie en het toegenomen debiteurenrisico de nodige zorgen. Ook de wet- en regelgeving en administratieve lastendruk blijven in de ogen van de ondernemers zorgpunten, ondanks allerlei genomen initiatieven om hier verlichting in te brengen. Dit blijkt uit de eerste Van Lanschot Familiebedrijven Barometer: een peiling onder ondernemers van familiebedrijven in Nederland over de actuele stemming rond de conjunctuur, de belangrijkste zorgpunten en risico's en het politieke sentiment.
Economische vooruitzichten
Ondernemers kijken gematigd positief naar de economische vooruitzichten van hun bedrijven voor het komende halfjaar. De helft van deze groep verwacht groei, zowel in orderportefeuille als omzet. Van de ondernemers heeft 25% het afgelopen halfjaar de cijfers zien verslechteren. Ondernemers hebben het meeste vertrouwen in de vooruitzichten van het eigen bedrijf; het meest kritisch is men over de eigen branche. Kleinere bedrijven zijn minder positief dan de grotere bedrijven. De grote bedrijven (meer dan ¤ 110 miljoen omzet) zagen omzet, orderportefeuille en winst zelfs verbeteren. Daar waar de sectoren bouw, handel, vervoer en communicatie het zwaar hebben, zien industrie, horeca en zakelijke en commerciële dienstverlening betere vooruitzichten. Ondanks het feit dat 64% van de ondernemers de negatieve gevolgen van de crisis voor de eigen onderneming voelt, ziet bijna de helft ook de positieve zijde: de heilzame werking van saneren leidt tot meer creativiteit en het genereren van nieuwe kansen.
Risico's en zorgen
Naast markt- en concurrentierisico's - bijvoorbeeld de stagnerende afzetmarkten, het opdrogen van de orderportefeuille, een terugloop in het aantal klanten en een toenemende internationale concurrentie - baart de huidige prijsontwikkeling in de markt ondernemers de meeste zorgen. Ondernemers geven aan dat het door de huidige prijzen in de markt moeilijk is om nog winstgevend te werken.
Maarliefst tweederde van de ondernemers (66%) maakt zich zorgen over debiteurenrisico's. Ook de liquiditeit (samenhangend met debiteurenrisico's en beschikbaarheid van krediet) is voor 55% van de ondernemers een bron van zorg. Ondernemers geven aan dat de beschikbaarheid van krediet en financieringsbronnen in de afgelopen zes maanden is verslechterd. Men verwacht dat dit het komende halfjaar slechts mondjesmaat zal verbeteren. Ook de wet- en regelgeving speelt de ondernemers daarbij parten. De overheid - en de afhankelijkheid die bedrijven hiervan ervaren - maakt het ondernemen niet eenvoudig. Ondanks inspanningen van voorgaande kabinetten op dit punt is er nog steeds sprake van een grote administratieve lastendruk voor het middenbedrijf. Een kwart van de ondernemers ziet daarmee de overheid als een belangrijke risicofactor. Ondernemers van familiebedrijven ervaren arbeidsongeschiktheid of onverwachts overlijden als een kwetsbaar punt en belangrijk risico voor de bedrijfsvoering. Slechts 32% van de ondernemers heeft een plan uitgewerkt over hoe te handelen bij arbeidsongeschiktheid of overlijden van de DGA. Het zijn met name de grote bedrijven die hier beter in zijn voorzien.
Politieke sentiment
Veel ondernemers oordelen neutraal wanneer het gaat over de verwachtingen ten aanzien van het nieuwe kabinet, maar de positieve verwachtingen overheersen. Veel ondernemers verwachten dat het huidige kabinet ondernemersvriendelijk zal zijn. Aan de andere kant zetten veel ondernemers vraagtekens bij de verwachte stabiliteit van de regering. De minister-president (7,0) en de minister van Financiën (6,9) krijgen de hoogste waardering als het gaat om de mate van vertrouwen die ondernemers hebben in de bewindspersonen. Een rechts kabinet (CDA, VVD en PVV) heeft de voorkeur; 15% van de ondernemers steunt de huidige samenstelling van het kabinet. 60% van de ondernemers steunt de omvang van de huidige bezuinigingsmaatregelen, maar wenst een andere verdeling waarbij minder wordt bezuinigd op de sociale zekerheid, zorg en de hoogte van de zorgpremies.
's-Hertogenbosch, 22 december 2010
Over het onderzoek
Het onderzoek is online uitgevoerd op het Online Business Panel van Intomart GfK. Respondenten uit het Business Panel ontvingen via een e-mail een uitnodiging met daarin een link naar de online vragenlijst. Met enkele screeningsvragen is vastgesteld of men aan de doelgroepcriteria voldeed. Het veldwerk voor dit onderzoek werd uitgevoerd in de periode 12 november t/m 29 november 2010. De doelgroep voor dit onderzoek bestaat uit DGA's van middenbedrijven met 10 - 500 werknemers die we als typische familiebedrijven kunnen kenmerken. De respondenten zijn DGA's met minimaal 10% van de aandelen in bezit. Uiteindelijk zijn 227 DGA's gescreend die aan de selectiecriteria voldeden en de vragenlijst invulden.
Een samenvatting van het onderzoek is beschikbaar op de website van Van Lanschot: