Veilig werken aan elektrische wagens dankzij sectorale certificering

06/01/2011 13:54

FIELD / URBAN COMMUNICATION

Veilig werken aan elektrische en hybridevoertuigen dankzij sectorale certificering.

FEDERAUTO en EDUCAM nemen initiatief en stellen veilig werken centraal.

Met de komst van elektrische en hybridewagens mogen we in de autosector van een ware revolutie gewagen. Elektrische en hybrideaandrijvingen openen nieuwe perspectieven, maar confronteren de werknemers in de autosector ook met nieuwe risico's. Daarbij wordt vanzelfsprekend gedacht aan elektrische risico's, maar er zijn ook scheikundige risico's en brandgevaar.

EDUCAM en FEDERAUTO nemen een initiatief om werknemers die aan elektrische en hybridevoertuigen werken te certificeren. Deze certificering is opgebouwd rond de competenties en de veiligheid van personen die aan dit type voertuigen werken. Deze kwalificatiestructuur met drie niveaus mondt uit in nieuwe certificerende opleidingen.

Het project is ambitieus. Enerzijds moeten werkgevers ondersteund worden in hun verantwoordelijkheid. Anderzijds moet de veiligheid van de werknemers gewaarborgd worden. Om de verworven kennis en de goede werkwijze te erkennen, wordt aan het einde van de opleiding een theorie- en praktijkproef georganiseerd. Werknemers die hiervoor slagen krijgen een sectoraal certificaat.

Technologie evolueert onophoudelijk. De laatste jaren hebben hybridewagens aan belang gewonnen. En sinds kort maken zuiver elektrische wagens hun opwachting. Deze nieuwigheden betekenen voor de sector een regelrechte technologische omwenteling, waarop een gepaste reactie moet komen.

Op het eerste gezicht lijken elektrische en/of hybridewagens op conventionele voertuigen. Toch is het belangrijk te weten dat ze op technisch vlak de vergelijking nauwelijks kunnen doorstaan. De drijflijn van een elektrisch voertuig is fundamenteel verschillend. De aanwezigheid van een hogespanningsbatterij en driefase-wisselstroommotoren leidt ook tot nieuwe risico's. Er is een elektrisch risico (elektrisering of elektrocutie), een scheikundig risico door de aanwezigheid van hogespanningsbatterijen en het brandgevaar bij oververhitting van de batterij of kortsluiting.

Deze omwenteling en de nieuwe, bijbehorende interventietechnieken hebben de hele "sector" met gigantische uitdagingen geconfronteerd. Het kernidee daarbij is "anticiperen", want er moet opleiding verzorgd worden voor de werknemers in een hele activiteitensector om elk gevaar op ongevallen te vermijden. Daarbij wordt natuurlijk gedacht aan mecaniciens en koetswerkherstellers, maar ook aan pechdiensten en, breder, aan eerstehulpverleners. Met de invoering van een kwalificatiestructuur met drie niveaus op basis van de interventies enerzijds en certificerende opleidingen anderzijds hebben EDUCAM en FEDERAUTO een grote stap voorwaarts gezet om vooruitgang te boeken die de hele sector ten goede komt.

De sector bereidt zich voor op de toename van elektrische en/of hybridevoertuigen

De vereiste knowhow om aan elektrische en/of hybridevoertuigen te werken is uniek. Naarmate deze modellen talrijker worden, worden steeds meer actoren in de sector zich hiervan bewust. Het wordt dus absoluut noodzakelijk om intern over die knowhow te beschikken en om veilig de juiste handelingen te kunnen verrichten.

Ondanks alle verschillen hebben elektrische en/of hybridewagens wel een elektrische aandrijving gemeen. Die systemen worden gekenmerkt door hun spanning, die tot 400 volt kan bedragen. Hoeft het gezegd dat hierbij de nodige voorzichtigheid aan de dag moet worden gelegd? Deze voertuigen zijn weliswaar ontwikkeld om de herstellers maximale veiligheid te bieden, maar er sluimert altijd gevaar.

Klaar zijn voor morgen, dat betekent klaar zijn voor het moment waarop het aantal elektrische en/of hybridevoertuigen toeneemt.

FEDERAUTO en EDUCAM nemen het voortouw

Op regelgevend vlak is de Wet op het welzijn op het werk van toepassing, met de bijbehorende verplichting om werknemers op te leiden in verband met nieuwe gevaren die aan hun beroepsactiviteit verbonden zijn.

In een notendop moet een werkgever 'alles in het werk stellen om zijn werknemers te behoeden voor risico's op het werk'. De activiteitensector moet in zijn geheel in beweging komen om alle werknemers op te leiden, op welk niveau ze ook aan voertuigen werken. Ook werknemers die niet rechtstreeks aan het hogespanningssysteem werken, moeten hierbij betrokken worden, want de gevolgen van een ongeval kunnen aanzienlijk zijn en de verantwoordelijkheid van elke werkgever staat onbetwistbaar vast. Nooit mag men uit het oog verliezen dat personen die het gevaar niet kennen het grootste risico lopen. Alles moet dus in het werk worden gesteld om te vermijden dat werknemers op het werk het leven verliezen.

Om precies die reden namen EDUCAM en FEDERAUTO dit nieuwe initiatief dat uitmondt in het toekennen van sectorale certificaten.

Toelichting over de kwalificatiestructuur en de certificerende opleidingen

Er worden opleidingen op drie niveaus aangeboden.

* Niveau 1 richt zich tot de 'gesensibiliseerde medewerker'. Op zich is hij niet degene die aan de elektrische systemen werkt, wel komt ook hij in contact met een elektrische of hybridewagens.

Concreet: de medewerker die de olie van zo'n wagen ververst, een wiel wisselt of koetswerkactiviteiten uitvoert. Om zich in alle veiligheid van dit takenpakket te kunnen kwijten, is het noodzakelijk dat ook deze mensen zich bewust zijn van het specifieke karakter van voertuigen met een elektrische aandrijving.

Deze opleiding van één dag omvat onder andere een sensibilisering rond de risico's, verschillende praktische demonstraties en een overzicht van de do's en don'ts. Per slot van rekening vertegenwoordigt net deze doelgroep het grootste risico.

* De opleiding van niveau 2 mikt op de 'vakbkewame medewerker'. De doelgroep van dit niveau zijn de mensen die in alle veiligheid een wagen spanningsvrij moeten kunnen maken. Ze moeten de veiligheid van een voertuig kunnen controleren en op de hoogte zijn van de risico's en procedures bij voertuigen met een hoge spanning.

In deze opleiding wordt bovendien aandacht besteed aan het schetsen van het algemeen kader van voertuigen met een elektrische motor. Dit betekent dat de verschillende architecturen van de elektrische en hybrideaandrijvingen onderzocht worden, dat het veilig werken aan HS-kringen (spanningsloos maken en meten) wordt behandeld en dat concrete toepassingen aan deze voertuigen onder de loep worden genomen.

* Er is ook een derde opleiding (niveau 3) die zich tot de 'diagnosespecialist' richt, hij dus die op zoek moet gaan naar storingen en zo nodig metingen onder spanning moet kunnen uitvoeren.

In dit op maat uitgewerkt deel leert de cursist hoe hij van specifieke elektrische en hybridevoertuigen een diagnose kan stellen. Uiteraard gebeurt dit aan de hand van specifieke toepassingen aan een selectie van deze voertuigen en door middel van praktische demonstraties.

Voor de opleiding van niveau 1 is geen voorkennis nodig. Voor niveau 2 en 3 is dit wel het geval. Wie de vorming van niveau 2 ('vakbekwame medewerker') aanvat moet over de basisbegsinselen van de elektriciteit beschikken en kunnen meten met een multimeter. Wat de diagnosespecialist betreft (niveau 3 dus), deze moet in het bezit zijn van een certificaat van niveau 2 en bovendien van kennis op het vlak van de omgang met controletoestellen.

"Pedagogische aanpak"

"Voor al deze opleidingen heeft EDUCAM sterk de nadruk gelegd op een pedagogische aanpak", verklaart Paul-Henri Gilissen van EDUCAM.

"De link met de praktijk vormt de rode draad en om de aanwezigheid van spanning te controleren, gebruiken we een meetinstrument dat geen aansluiting of regeling vergt, zodat vergissingen bij het gebruik uitgesloten zijn. We hebben ook specifieke leermiddelen ontwikkeld, waarmee we perfect in staat zijn het abstracte gegeven van een geheel of gedeeltelijk elektrische aandrijving zichtbaar en tastbaar te maken."

Voor eventuele hyperlinks en bijlagen: Zie het origineel