Radboud Universiteit Nijmegen
PB 2011 - 12
Nijmegen, 24 januari 2011
Kinderen van ouders met psychische of verslavingsproblemen
hebben dringend preventieve hulp nodig
Kinderen van ouders met psychische of verslavingsproblemen hebben dringend preventieve hulp nodig. Uit onderzoek van het Behavioural Science Institute van de Radboud Universiteit Nijmegen blijkt dat kinderen tussen de 8 en 12 jaar die deelnamen aan een preventieve cursus, al vóór de start kampten met ernstige emotionele en gedragsproblemen. Ze scoorden veel hoger op problemen dan kinderen uit andere algemene Nederlandse bevolkingsonderzoeken. Ze hadden een lager dan gemiddeld gevoel van eigenwaarde en de helft van hen kreeg ook andere professionele hulpverlening, naast de preventiecursus. De resultaten van dit onderzoek zijn gepubliceerd in het Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen TSG, januari 2011.
'Als deze kinderen geen vroegtijdige preventieve ondersteuning krijgen, dan verergeren deze problemen. Dat betekent naast een hoog persoonlijk lijden, forse kosten voor de professionele hulpverlening', aldus onderzoekster drs. Floor van Santvoort.
Risico voor 1,6 miljoen kinderen
In Nederland wonen 1,6 miljoen kinderen onder de 22 jaar die een vader of moeder hebben met psychische problemen of verslavingsproblemen. Deze kinderen lopen een heel groot risico om zelf ook problemen te krijgen. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat 60 tot 80 procent van deze kinderen zelf ook depressief wordt. Daarnaast hebben zij een verhoogd risico op andere problemen zoals lichamelijke ziekten, suïcide, verslaving, angststoornissen en moeizaam sociaal functioneren. Om het risico te verkleinen bieden de Nederlandse GGZ instellingen en instellingen voor verslavingszorg preventieve cursussen en internetondersteuning aan waarin deze kinderen leren hoe ze met de situatie thuis kunnen omgaan.
In de studie van Van Santvoort zijn kinderen onderzocht, voordat ze aan zo'n preventieve cursus deelnamen. In totaal onderzocht ze 254 gezinnen, waarin tenminste één van de ouders een psychische stoornis of verslaving had. De kinderen (8 t/m 12 jaar) waren aangemeld voor preventieve ondersteuningsgroepen voor kinderen van ouders met psychische problemen (KOPP) of van verslaafde ouders (KVO). Daarin deelden ze ervaringen en leerden met de situatie thuis om te gaan.
Conclusie sluit aan bij ander onderzoek
Dat deze kinderen vroegtijdige hulp nodig hebben blijkt ook uit eerder onderzoek.
Uit onderzoek van het Trimbos Instituut naar een preventieve online opvoedcursus voor ouders met psychische problemen (KopOpOuders) bleek dat hun kinderen veel meer emotionele en gedragsproblemen hebben dan kinderen uit 'gezonde' gezinnen.
Binnenkort verschijnen in het tijdschrift Psychiatric Services de uitkomsten van een Nederlandse studie naar de website Survivalkid, een online steunpunt voor jongeren (12-24 jaar), waaruit eveneens blijkt dat veel bezoekende jongeren ernstige problemen ervaren . Opvallend is de observatie van de webbeheerders dat veel jongeren met ernstige klachten in eerste instantie aangaven dat het goed met ze ging. Voor veel kinderen blijkt het lastig te zijn om te erkennen dat ze hulp nodig hebben en deze hulp te vragen. Een grote loyaliteit naar de ouder toe en het nog steeds heersende taboe rondom psychische problemen spelen hierbij een grote rol.
Preventieve cursussen in Nederland
De Nederlandse GGZ instellingen en verslavingszorginstellingen bieden diverse cursussen aan voor kinderen van ouders met psychische problemen of verslavingsproblemen. Zo zijn er ondersteuningsgroepen voor kinderen van verschillende leeftijden, interactieve websites voor jongeren, gezinsinterventies, video-interactie begeleiding voor moeders met psychische problemen en hun baby's, cursussen voor ouders en hun jonge kinderen en groepen speciaal voor ouders. Nederland staat internationaal bekend als voortrekker op het gebied van preventie gericht op deze doelgroep. Een aantal van deze cursussen zijn inmiddels door andere landen overgenomen.