Tentoonstelling over doopsgezinde geschiedenis met unieke topstukken
27/01/2011 13:07
Bijzondere Collecties van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam
Historisch overzicht doopsgezinden geeft verrassend zicht op vijf eeuwen Nederlandse cultuurgeschiedenis
Van 23 februari t/m 15 mei 2011 is bij de Bijzondere Collecties van de UvA de tentoonstelling Gedoopt. Vijf eeuwen doopsgezinden in Nederland te zien.
De geschiedenis van een invloedrijke minderheid
Gedoopt gaat over de lange en bewogen geschiedenis van de doopsgezinde geloofsgemeenschap in Nederland. De tentoonstelling laat op een hedendaagse manier zien hoe een relatief kleine groep grote invloed heeft gehad op de Nederlandse samenleving. Dit wordt in beeld gebracht met topstukken uit de belangrijkste collectie op dit gebied ter wereld. Deze bevindt zich bij de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam als bruikleen van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam.
Belangrijke schilderijen en bijzondere documenten
De tentoonstelling brengt de doopsgezinde geschiedenis in beeld met unieke boeken, handschriften, brieven, prenten en schilderijen. De eigen collectie wordt aangevuld met belangrijke bruiklenen. Niet eerder waren zoveel doopsgezinde topstukken te zien in één tentoonstelling. Zo zijn er schilderijen van Govert Flinck, Jan Lievens, Cornelis Springer, Jan Mankes en Edgar Fernhout, en verder onder meer de enige bewaard gebleven brief van Menno Simons, etsen van Rembrandt, een nooit verstuurde brief van Multatuli en een huwelijksgedicht van Aagje Deken.
Geen dogma's of groepsdwang
Doopsgezinden - naar hun leider Menno Simons ook wel mennonieten genoemd - laten zich op volwassen leeftijd dopen en kennen geen centraal kerkelijk gezag. Kenmerkend voor hun geloofsovertuiging is ook de zelfstandig denkende geest, die zich niet laat insnoeren door dogma's of groepsdwang. Enkele doopsgezinde, nog altijd actuele kernwaarden zijn tolerantie, eigen verantwoordelijkheid en pacifisme.
Van minderheid tot bovenlaag
Aanvankelijk werden doopsgezinden zwaar vervolgd, maar gaandeweg wisten zij een grote invloed uit te oefenen op de Nederlandse samenleving. Zo maakten Joost van den Vondel, Pieter Langendijk en Aagje Deken furore als schrijver. Jan van der Heyden vond de brandslang uit en Cornelis Lely sloot de Zuiderzee af. Pieter Teyler van der Hulst stond aan de basis van Teylers Museum in Haarlem en zonder Christiaan Pieter van Eeghen had Amsterdam geen Rijksmuseum en Vondelpark gehad.
De tentoonstelling
De geschiedenis van de doopsgezinden in Nederland wordt verteld aan de hand van de persoonlijke verhalen van ruim veertig doopsgezinden uit vijf eeuwen. Samen schetsen zij de achtergrond van hun geloofsgroep en belichten tegelijkertijd vanuit een verrassend perspectief vijf eeuwen Nederlandse cultuurgeschiedenis.
Gedoopt. Vijf eeuwen doopsgezinden in Nederland
Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam,
23 februari t/m 15 mei 2011
Oude Turfmarkt 129 (Rokin), Amsterdam
Open di-vrij 10-17 uur, za-zo 13-17 uur
www.bijzonderecollecties.uva.nl
Meer informatie
De tentoonstelling markeert verschillende doopsgezinde jubilea. In 2011 is het 475 jaar geleden dat Menno Simons als leider van de doopsgezinden opstond en wordt herdacht dat hij 450 jaar geleden stierf. Verder bestaat het Doopsgezind Seminarium dan 275 jaar en de Algemene Doopsgezinde Sociëteit 200 jaar. Ten slotte is het in 2011 precies 100 jaar geleden dat de doopsgezinde Anne Zernike als eerste vrouw in Nederland tot predikant benoemd werd.
De tentoonstelling is gemaakt door de Bijzondere Collecties van de UvA in samenwerking met de Algemene Doopsgezinde Sociëteit en de Doopsgezinde Historische Kring.
De tentoonstelling kon worden gerealiseerd dankzij steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds.
De grafische en ruimtelijke vormgeving is van Caspar Conijn en Ray Mensink.
Bij de tentoonstelling verschijnen diverse rijk geïllustreerde publicaties.
http://www.bijzonderecollecties.uva.nl
Noot voor de redactie:
Noot voor de redactie,