14 maart 2011
Populisme: verrijking of bedreiging voor democratie?
Locatie: KNAW Kloveniersburgwal 29, 1011 JV Amsterdam Tijd: 13.30 uur -
17.15 uur
Populisme: verrijking of bedreiging voor democratie?
Een symposium in samenwerking met de Sociaal-Wetenschappelijke Raad.
Het populisme is een van de belangrijkste thema's geworden in vrijwel
ieder debat over de staat van de representatieve democratie. Dit komt
uiteraard door de opkomst van populistische partijen in West-Europa in
de afgelopen decennia. Belangrijke voorbeelden daarvan zijn de
Vooruitgangspartijen die in het begin van de jaren zeventig in
Denemarken en Noorwegen werden opgericht en de radicaal rechtse en
sociaalpopulistische partijen die sinds de late jaren tachtig in veel
West-Europese landen zijn vertegenwoordigd.
Dit suggereert dat populistische partijen een recent verschijnsel zijn.
Maar is dat wel zo; is het populisme niet zo oud als de democratie? En
is het wel gebonden aan specifieke politieke partijen of is het meer
een teken van de tijdgeest? Wat is populisme eigenlijk precies en hoe
moeten we het beoordelen vanuit het oogpunt van de democratische
rechtsstaat? Valt het positief te waarderen als een volgende fase in de
ontwikkeling van de democratie, als een emancipatiebeweging van burgers
die zich tot nu toe buitengesloten voelden in het democratische
besluitvormingsproces? Of vormt het door een tegenstelling te creëren
tussen `wij' en `zij' een bedreiging voor de rechtsstaat waarin
rechtsgelijkheid en rechtszekerheid centraal staan? Wat verklaart de
populariteit van populistische partijen? Komt deze voort uit politieke
onvrede en wantrouwen in politici en de traditionele politieke partijen
en instellingen? Is het een teken van groeiende maatschappelijke
tegenstellingen, of zijn er meer politiekinhoudelijke en ideologische
motieven in het spel? Dit zijn de centrale vragen die tijdens deze
conferentie aan de orde komen.
Programma
13.30 uur
Ontvangst
14.00 uur
Opening en introductie door Jacques Thomassen
14.15 uur
Voordracht door Henk te Velde (Universiteit Leiden) over Populisme en
democratie in Nederland
14.35 uur
Vragen
14.45 uur
Voordracht door Ernst Hirsch Ballin (Universiteit van Tilburg en
Universiteit van Amsterdam) over Populisme en rechtsstaat
15.05 uur
Vragen
15.15 uur
Theepauze
15.45 uur
Voordracht door Sarah de Lange (Universiteit van Amsterdam) over De
populistische Zeitgeist in West-Europa
16.05 uur
Vragen
16.15 uur
Voordracht door Mark Bovens (Universiteit Utrecht) over Er is geen
kloof tussen burger en politiek, maar tussen burgers onderling
16.35 uur
Vragen
16.45 uur
Discussie
17.15 uur
Afsluiting en receptie
Organisatie
Afdeling Genootschap
Contactpersoon
Linda Groen
Tel. 020 551 0727
E-mail: afdelingen@bureau.knaw.nl
Symposium Populisme
De toegang tot dit symposium is gratis. U dient u aan te melden via het
elektronische aanmeldformulier.
* Aanmeldformulier
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen