UMC Utrecht
Antibiotica vermindert resistentie op IC
Preventief gebruik van antibiotica op de intensive care vermindert niet
alleen sterfte, ook het aantal infecties met resistente bacteriën daalt
erdoor. Dat blijkt uit een onderzoek van het UMC Utrecht onder
zesduizend patiënten. Het tijdschrift Lancet Infectious Diseases
publiceert de resultaten vandaag online.
Preventief gebruik van antibiotica op de intensive care is omstreden
omdat het weliswaar infecties voorkomt, maar ook antibioticaresistentie
zou kunnen vergroten. Toch lijken de voordelen op te wegen tegen de
nadelen. Eerder concludeerden dezelfde Utrechtse onderzoekers al dat
preventieve inzet van antibiotica tot een lagere sterfte op de
intensive care leidde. Nu bewijzen ze bovendien dat het aantal
infecties met resistente bacteriën niet toeneemt, maar zelfs afneemt.
In het onderzoek vergelijkt een team van onderzoekers het effect van
twee soorten antibiotica-behandeling met de standaardzorg op de
intensive care. Ze verdelen bijna zesduizend patiënten uit dertien
Nederlandse ziekenhuizen die tussen 2004 en 2006 op de intensive care
belanden in drie groepen. Het gaat om patiënten die naar verwachting
minimaal twee dagen aan de beademing liggen en/of drie dagen behandeld
moeten worden op de IC. Eén groep krijgt vier maal daags een mondpasta
met antibiotica toegediend. De tweede groep ontvangt behalve de
mondpasta vier maal daags antibiotica via een maagsonde in de darm en
per infuus. De derde groep dient als controle en krijgt standaard
IC-zorg.
In vervolg op de eerdere analyse keken de onderzoekers nu naar het
aantal kolonisaties met antibioticaresistente bacteriën. Kolonisatie
wil zeggen dat bacteriën aanwezig zijn. Misschien heeft dat geleid tot
een infectie, maar dat hoeft niet het geval te zijn. Het gebruik van
antibiotica blijkt kolonisatie sterk te verminderen. In beide groepen
patiënten daalt het aantal luchtwegkolonisaties met resistente
bacteriën ruim dertig procent. Daarnaast vermindert het aantal
bloedinfecties door resistente bacteriën met de helft bij patiënten die
antibiotica ook via de darm en per infuus ontvangen.
"Preventief gebruik van antibiotica blijft onderwerp van debat", erkent
prof. dr. Marc Bonten van het UMC Utrecht. "Maar onze resultaten laten
zien dat de gunstige effecten de eventuele nadelen ruimschoots
compenseren, in elk geval op korte termijn. Dankzij preventieve
antibiotica leven IC-patiënten langer en lopen ze minder infecties met
resistente bacteriën op. In tegenstelling tot de verwachting neemt
antibioticaresistentie dus niet toe. Wij kunnen IC's in heel Nederland
dit beleid aanraden."
Het onderzoek is onder supervisie van het UMC Utrecht uitgevoerd. Dr.
Anne Marie de Smet van het UMC Utrecht/OLVG Amsterdam is eerste auteur
van het artikel. Zij zette het onderzoek op samen met prof. dr. Jan
Kluytmans (Amphia ziekenhuis Breda en VUmc Amsterdam) en prof. dr. Marc
Bonten (UMC Utrecht).
vrijdag 18 maart 2011