UMC Utrecht


Schizofreniemedicijn blijven gebruiken

Patiënten die hersteld zijn van hun eerste psychose moeten medicijnen blijven gebruiken. Anders treedt zeer vaak een nieuwe psychose op. Dat stelt psychiater Geartsje Boonstra in haar proefschrift. Zij promoveert op 12 april aan het UMC Utrecht.

Boonstra analyseerde 20 schizofreniepatiënten die voor het eerst een psychose hadden ondergaan. De patiënten waren overwegend mannen van rond de dertig jaar. Na het herstel bleven ze antipsychotische medicijnen gebruiken en waren ze tenminste een jaar vrij van symptomen. Na dit jaar begon de helft van de patiënten de medicijnen af te bouwen. De andere helft bleef de medicijnen gebruiken.

Na negen maanden had in de afbouwgroep 82 procent van de patiënten een nieuwe psychose gekregen en in de medicijngroep slechts 12 procent. Het afbouwen van medicatie vergroot de kans op een nieuwe psychose dus sterk. Het effect was zo groot dat Boonstra en collega's besloten het onderzoek niet voort te zetten. Alle patiënten kregen het advies door te gaan of na terugval opnieuw te beginnen met antipsychotische medicijnen.

Patiënten die behandeld zijn voor een psychose willen vaak erg graag stoppen met hun medicatie als ze stabiel zijn. Ze hebben dan immers geen last meer van hun ziekte, maar kampen wel met de bijwerkingen. Antipsychotische medicijnen leiden tot gewichtstoename, bewegingsstoornissen zoals krampen of bewegingsdrang, sufheid, vlakkere emoties en beperktere mimiek.

"Ik begrijp heel goed dat patiënten een sterke drang hebben te stoppen met hun medicijnen", zegt Boonstra. "Maar bijna iedereen die dat probeert valt terug. We wisten al dat dit het geval is na meerdere psychoses, maar dit onderzoek laat zien dat het ook gebeurt na een eerste psychose."

Boonstra raadt patiënten dus aan hun medicijnen te blijven gebruiken, ook als ze zich goed voelen. Als ze toch willen afbouwen, kunnen ze dat het beste doen in overleg met hun psychiater. De patiënt blijft onder behandeling zodat er bij terugval ingegrepen kan worden. "Het kan dan ook een leermoment voor de patiënt zijn. Een terugval kan soms leiden tot de realisatie dat de patiënt blijvend kwetsbaar is, en de medicijnen noodzakelijk zijn en blijven."

Schizofrenie is een chronische ziekte. De symptomen kunnen met medicatie onderdrukt worden, maar komen terug na stoppen met de medicatie. Schizofreniepatiënten kampen met psychoses. Bij een psychose is de patiënt het normale contact met de werkelijkheid kwijt. De patiënt kan in de war zijn, stemmen horen en dingen zien die anderen niet zien. Ongeveer één procent van de Nederlanders lijdt aan schizofrenie.

Psychiater Geartsje Boonstra voerde het onderzoek uit aan het UMC Utrecht, zij werkt nu bij Altrecht GGZ. Prof. dr. René Kahn en prof. dr. Diederick Grobbee van het UMC Utrecht begeleidden haar onderzoek. maandag 11 april 2011