Rathenau Instituut
12-04-2011
De overheid gaat de komende jaren haar uitgaven aan Research en
Development beperken.
6De overheid gaat de komende jaren haar uitgaven aan Research en
Development beperken. In een nieuw totaaloverzicht, gebaseerd op de
begrotingen van de ministeries, gaan de totale uitgaven van het Rijk
voor onderzoek naar verwachting van 4,8 miljard euro in 2009 naar ruim
4,3 miljard euro in 2015. Wel wordt dit deels gecompenseerd door
belastingmaatregelen voor bedrijven. Dat blijkt uit het overzicht
Totale Onderzoek Financiering 2009 - 2015 (kortweg TOF-overzicht)* van
het Rathenau Instituut.
Daling directe overheidsuitgaven
De belangrijkste conclusie uit het TOF-overzicht is dat de directe
overheidsuitgaven aan R&D de komende jaren afnemen, zowel absoluut als
relatief (in procenten van het BBP).
Daar staat tegenover dat de indirecte bijdrage toeneemt. Dit gebeurt
vooral via fiscale maatregelen, zoals de regeling afdrachtvermindering
speur- en ontwikkelingswerk (WBSO). De omvang van de indirecte
overheidsuitgaven (10,5 procent) op het totaal aan overheidsuitgaven is
in Nederland, in vergelijking met andere landen, omvangrijk.
Gevolgen bij Ministerie van EL&I
Uit het TOF-overzicht blijkt verder dat het Regeerakkoord grote
gevolgen heeft voor het ministerie van EL&I. Op langere termijn (vanaf
2015) is sprake van bijna een halvering van de R&D-uitgaven op de
EZ-artikelen van dit ministerie. Het artikel "een sterk
innovatievermogen", levert het grootste deel (zo'n 80 procent) van het
totaal aan bezuinigingen. Het betreft hier de uitgaven voor
verschillende instituten in de kennisinfrastructuur en diverse
innovatieprogramma's. In 2015 komt daarnaast 16 procent van de totale
bezuiniging op de EZ-artikelen terecht bij de R&D-uitgaven op het
gebied van energie.
Wijzigingen voor hoger onderwijs
Het TOF-overzicht gaat verder in op de WBSO en op de gevolgen van de
herberekening van de onderzoeksuitgaven in de sector hoger onderwijs
die het CBS in 2010 en 2011 heeft uitgevoerd. De directe
overheidsfinanciering van onderzoek in de hoger onderwijssector
(universiteiten, hogescholen en universitaire medische centra) is
opnieuw berekend en komt hoger uit dan de berekeningen in het verleden
lieten zien.
Effecten van het Regeerakkoord
Ook aan bod komen de belangrijkste Regeerakkoordmaatregelen die een
effect hebben (gehad) op de hoogte van de R&D-uitgaven van de
departementen. Onder meer is er aandacht voor de korting op de
themagerichte innovatiesubsidies van EZ, de herverdeling van de
FES-gelden, en een bezuiniging bij de Zelfstandige Bestuurs Organen.
Het TOF-overzicht
Het TOF-overzicht geeft een jaarlijkse blik op de Research &
Development-uitgaven van de Rijksoverheid. Het Ministerie van OCW heeft
de verantwoordelijkheid voor de samenstelling ervan overgedragen aan
het Rathenau Instituut. In dit TOF-overzicht vindt u de cijfers over de
R&D-uitgaven van de verschillende ministeries voor het begrotingsjaar
2011 en de afgelopen jaren en een raming voor de komende jaren. Omdat
de departementale herindeling en niet alle bezuinigingen en
intensiveringen van het Regeerakkoord erin verwerkt zijn, is het
huidige TOF-document vooral een globaal en voorlopig overzicht.
Het Rathenau Instituut
Het Rathenau Instituut stimuleert de publieke en politieke
meningsvorming over wetenschap en technologie. Daartoe doet het
instituut onderzoek naar de organisatie en ontwikkeling van het
wetenschapsysteem, publiceert het over maatschappelijke effecten van
nieuwe technologieën, en organiseert het debatten over vraagstukken en
dilemma's op het gebied van wetenschap en technologie.