Spreektekst Angelien Eijsink (PvdA)


Aanschaf Tweede Testtoestel JSF

DEN HAAG, 20110420 -- Het is tegen dovenmansoren, maar dit besluit is onverantwoord? En cynischer kan het bijna niet. Op dezelfde vrijdagmiddag 8 april 2011, dat duizenden militairen en defensiemedewerkers huiswaarts gaan, na net de boodschap te hebben gehoord dat ze mogelijk hun baan verliezen, laat Minister Hillen weten 275 miljoen euro belastinggeld te investeren in de aanschaf van het tweede JSF testtoestel.

Inbreng Angelien Eijsink tbv AO - Aanschaf 2de testtoestel

Gesproken woord geldt


Voorzitter, het is tegen dovemansoren, maar dit besluit is onverantwoord!
En cynischer kan het bijna niet. Op dezelfde vrijdag middag 8 april dat duizenden  militairen en defensie medewerkers huiswaarts gaan, net de boodschap hebben gehoord dat ze mogelijk hun baan verliezen, mogelijk afscheid moeten nemen van collega’s, laat  Minister Hillen weten € 275 miljoen belastinggeld te investeren in de aanschaf van het tweede JSF testtoestel.


Als het besluit vanavond wordt genomen, dan kan  ‘het bonnetje’ van het eerste testtoestel de prullenbak in en zit Nederland vanaf nu definitief vast aan de financiële molensteen die JSF heet.
“Koste wat kost de JSF “ sprak de VVD al november 2007 en na vanavond zal dat ook zo zijn.
Alles was bespreekbaar als het om de bezuinigingen ging, hoorde we in november vorig jaar nog!
Maar niet heus! De feiten doen er niet meer toe.
Testtoestellen aanschaffen wás al onverantwoord, maar nu helemaal!
Zelfs in deze nieuwe situatie van een bezuiniging van circa 1 miljard, gaat het plan gewoon door! En dat terwijl er geen urgentie is!
Nee, we moeten, willen meedoen aan de testfase, waarin de Nederlandse belastingbetaler en het defensiepersoneel opdraait voor een product dat straks  na 15 jaar ontwikkelen nog verre van “operationeel gereed” zal zijn.
De betaling voor het eerste testtoestel en tweede testtoestel zullen uiteindelijk hoger uitpakken. Voor het eerste testtoestel is een boterzacht nacalculatiecontract van kracht en voor  het tweede een “plafond” is afgesproken en wanneer dat wordt overschreden er  tot 50% bijbetaling van de meerkosten sprake is
Op 8 april  kwam de Amerikaanse Rekenkamer opnieuw naar buiten met - het zoveelste - rapport vol concrete waarschuwingen over de tegenvallende ontwikkelingstijd, kosten en prestaties van de JSF.
Maar Nederland negeert alle waarschuwingen.
De Marine en Landmacht draaien op voor deze financiële molensteen. De defensie begroting op orde krijgen,  zal zo niet lukken.
Afgelopen november sprak de minister nog schande van het feit dat de geplande 85 toestellen plotsklaps 7.6 miljard gaan kosten. Hij zou gaan praten met dé Amerikanen! Krokodillentranen.
Want Nederland is één van die partnerlanden en heeft het gewoon geweten.
Canada, Australië, Italië, Denemarken en Noorwegen, nemen niet deel aan de initiële testfase, kopen geen testtoestel. Maar nee, wij moeten samen met de Amerikanen en de Britten aan een testtoestel.
Partnerlanden Canada, Australië, Italië, Denemarken en Noorwegen ‘kopen van de plank ‘,  kijken de kat uit de boom, behouden een onderhandelingspositie!
Die zijn wij na vanavond kwijt!
En van een vaste prijs is zeker geen sprake. In de commercieel vertrouwelijke bijlage bij deze brief, voorzitter staat een ander bedrag.
En na vanavond kan de motorfabrikant Pratt & Whitney helemaal los, de prijs nog eens opschroeven, parlement heeft besloten, kat in het bakkie.
Die Nederlanders willen zo graag, gebruiken niet eens hun eigen parlement om de Amerikanen de duimschroeven aan te draaien.
Nog maar niet te spreken over de bondgenoten Duitsland en Frankrijk, want die kopen helemaal geen JSF!
Ja, zegt de bezuinigingsbrief, we willen wel samenwerken binnen Europa, maar NU nog even niet!
En ja, Europa heeft voldoende jachtvliegtuigen, maar dat is NU even niet belangrijk, want we zitten vast aan de afspraken met de industrie. Werkgelegenheid, die gaan over verwachtingen en prognoses, maar niets concreet.
Voorzitter, we gaan van 87 naar 68  F-16 gevechtsvliegtuigen.

Financiën niet op orde, volgende kabinet neemt een besluit over aanschaf, maar de teller loopt door en alle extra en weer onvoorziene kosten komen gewoon uit de defensiebegroting.
Marine en Landmacht betalen.

Het gereserveerde budget ( investeringsoverzicht )  voor 85 nieuwe toestellen gaat van 7.6 miljard naar jawel 85 toestellen voor 4..5 miljard…. en ook de afspraken met het bedrijfsleven blijven ongewijzigd!

Leg dat eens uit?

Minder toestellen wereldwijd inmiddels, maar Nederland staat nog op de teller voor 85. Dit is de schijn ophouden. Maar voor wie en waarom?
Welke afspraken staan er zwart op wit hierover?

De vertraging loopt op ver na  2019 en het is niet ondenkbaar dat het 2020 gaat worden.
Eerder was besloten ( maart 2009 ) dat de afstoting van de F-16’s in de periode 2015-2021 zou plaatsvinden, met gemiddeld ruim 5500 vlieguren dicht tegen de 6000 aan en gemiddeld 31 jaar oud.
Jaren geleden stelde de PvdA een update van de F-16 voor, in alle toonaarden werd bezworen dat dat niet kon!!
Nu blijkt dat we moeten, vanwege alle vertragingen bij Lockheed Martin!
Qua vlieguren blijkt dit ook gewoon te kunnen, gemiddelde vlieguren ligt op dit moment op 4000 per toestel, nog lang niet aan die 6000.

Er zullen geen verplichtingen voor andere toestellen worden aangegaan.
Maar wat gebeurt er als Nederland uiteindelijk in 2014 nee zegt tegen aanschaf JSF. Kunnen we ze dan nog doorverkopen?  Is dat uitonderhandeld?
Welke afspraken zijn hierover gemaakt en duidelijk vast gelegd?

Het meest belangrijke is natuurlijk dat het later verkwisting van geld kan zijn.
Dit kabinet heeft afgesproken dat in 2014 een definitief besluit genomen gaat worden over aanschaf JSF.
De kans is reëel aanwezig dat er dan geen meerderheid voor is (als PVV weer teruggaat naar zijn oorspronkelijke standpunt). Dan is de aanschaf van de 2 testtoestellen bijna weggegooid geld.
Daarom is het vanuit goed financieel beheer natuurlijk beter om nu geen verdere binding aan te gaan.

Het is tegen dovemansoren, maar dit besluit is onverantwoord.
De financiële molensteen van defensie heet de JSF, maar feiten doen er niet meer toe.


Beslissing valt vanavond, om met  Winslow Wheeler te spreken “the hook is in”; de vis zit aan de haak.

Er zal nog negatieve informatie blijven komen, zeer negatieve, maar wat dan nog?  “The hook is in”. Onomkeerbaar.





PvdA Tweede Kamerfractie