Gemeente Lelystad

Kadernota 2012-2015: college koerst op sluitend huishoudboekje

Donderdag 21 april 2011

"Lelystedelingen moeten zich thuis blijven voelen in onze stad. Ze moeten er met enthousiasme, in geborgenheid en in zo groot mogelijke vrijheid kunnen leven. Echte vrijheid gaat samen met het besef van verantwoordelijkheid voor anderen, de gemeenschap en de omgeving waarin men leeft. Een zo groot mogelijke vrijheid voor de inwoners kan alleen bestaan als er ook een grote mate van verdraagzaamheid bestaat van inwoners ten opzichte van elkaar en van de overheid ten opzichte van inwoners." Dat was de centrale boodschap van het Lelystadse college in het coalitieprogramma "Samen verder werken" en is wat samen met de financiële situatie de focus heeft bepaald voor de voorgestelde koers bij de Kadernota 2012-2015.


* Kadernota 2012-2015

* Bijlage 1 (resultaten onderzoek Lelystadpanel)
* Bijlage 2 (analyse onderzoek Lelystadpanel)

Kadernota niet los te zien van resultaten 2010 en 2011

Op dinsdag 19 april heeft het college de voorstellen voor de Kadernota 2012-2015 samen met de Jaarstukken 2010 aan de gemeenteraad aangeboden. De stukken zijn niet los van elkaar te zien. De ontwikkelingen in 2010, minder inkomsten en hogere uitgaven die met name het gevolg zijn van de economische crisis en waardoor een tekort op de begroting ontstond van 9.614.000,- (dat slechts voor 3.000.000,- afgedekt wordt uit de algemene reserve) hebben hun schaduw vooruit geworpen en zijn van invloed op de huidige en toekomstige financiële situatie van gemeente Lelystad.

Ook voor 2011 is nu al duidelijk dat de omvang van de te verwachte tekorten op de begroting door onder meer minder inkomsten uit bouwleges (900.000,- lager) en OZB (500.000,- lager) en hogere uitkeringslasten (1.100.000,- hoger) groter zal zijn dan bij het opstellen van de programmabegroting 2011-2014 werd voorzien. Maar ook de parkeerexploitatie, waarvoor het college onlangs een nieuw voorstel bij de raad indiende om deze op termijn sluitend te maken, zal desondanks dit jaar, met een verwacht tekort van 500.000,- nog zwaar op de begroting drukken.

Met een aantal voorstellen op de lopende begroting, zoals het intrekken van prijscompensatie voor de tweede helft van 2011 en maatregelen om de oplopende kosten vanwege openeinderegelingen voor schuldhulpverlening en armoedebeleid tegen te gaan, ziet het college kans om het te verwachten tekort van 3.000.000,- op de begroting voor 2011 te dekken.

Huishoudboekje op orde

Om ook sterk te staan voor de toekomst zal Lelystad het huishoudboekje weer op orde moeten krijgen. De algemene reserve, die door de tekorten in 2010 en 2011 onder het minimumniveau komt zal weer op peil moeten worden gebracht en er zal ook voor 2012, het eerste jaar van de Kadernota, nog rekening moeten worden gehouden met de aanhoudende effecten van de economische crisis.

Visie op veranderende rol overheid mede bepalend

De huidige financiële situatie en de taakstelling uit het coalitieakkoord om structureel EUR 10 miljoen te bezuinigen hebben de focus bepaald bij de totstandkoming van de voorstellen in de Kadernota 2012-2015. Uitgangspunt van het college daarbij was dat de beoogde bezuinigingen niet mogen leiden tot lastenverzwaring voor de inwoners en niet ten koste mogen gaan van effectief sociaal beleid.

De kadernota geeft invulling aan die bezuiniging, waarbij -naast de gehanteerde uitgangspunten- de centrale vraag luidt: "Wat heeft Lelystad nodig?". Want niet alleen de herhaalde (crisisgerelateerde) financiële tegenvallers en rijksbezuinigingen dwingen tot het maken van keuzes. Ook de visie van het college op de kerntaken van de gemeente en de rol van de gemeentelijke overheid in de samenleving speelt een rol bij de voorgestelde koers. Ongeveer de helft van de te bezuinigen EUR 10 miljoen zal dan ook worden gerealiseerd door afslanking van de gemeentelijke organisatie.

Dit is een operatie die veel van de gemeentelijke organisatie en haar werknemers vraagt en die ook zijn weerslag zal hebben op Lelystad. Zo zullen er, vanuit de gedachte dat niet alleen de overheid maar ook de burgers (aandeelhouders van de stad) verantwoordelijk zijn voor de stad, op wijkniveau bewoners bijvoorbeeld veel meer betrokken worden bij het onderhoud van de stad, waarbij er een coördinerende rol is weggelegd voor wijkserviceteams.

LelystadPanel denkt mee

Hoe Lelystedelingen over de bezuinigingsvoorstellen denken is vooraf geïnventariseerd door middel van een representatief onderzoek onder het LelystadPanel. Aan de hand van stellingen konden panelleden hun mening geven over waarop volgens hen al dan niet bezuinigd mag worden. Het college heeft de uitkomsten grotendeels ter harte genomen en legt in haar verantwoording ook telkens de link met de uitkomsten van dit onderzoek.

Zo vindt een op de vier panelleden dat meer geld besteed zou moeten worden aan huishoudelijke zorg en gehandicaptenvoorzieningen en minder geld aan inburgering, integratie, buurtcentra en sociale activiteiten, dit komt overeen met de voorgestelde bezuinigingen. Toch ontkomt het college er op sommige punten niet aan om af te wijken van de wensen van het panel. Zo zal er toch bezuinigd moeten worden op het beheer openbare ruimte, een van de onderwerpen uit de top 10 van activiteiten waarop volgens het panel niet bezuinigd zou moeten worden. Hier staat wel tegenover dat door met name het werk anders te organiseren, dit niet ten koste hoeft te gaan van het beleefde kwaliteitsniveau.

Ook de door het panel voorgestelde extra bezuinigingen op amateurkunst, cultuureducatie en podiumkunsten zijn door het college niet overgenomen. Deze voorzieningen zijn vergeleken met soortgelijke steden als Lelystad al beperkt van omvang en de culturele instellingen worden, net als alle andere gesubsidieerde instelling in de stad, al gekort met 3 %.

Toeristenbelasting

Een opmerkelijk voorstel uit de kadernota, dat door maar liefst 63% van het panel wordt gesteund is de invoering van toeristenbelasting. Dit is een van de voorstellen waarmee het college inkomsten wil genereren, die niet ten laste komen van de inwoners en die aangewend kunnen worden om de stad aantrekkelijker te maken.

Wmo

Een grote rol in de discussie voorafgaand aan de totstandkoming van de Kadernota was weggelegd voor de Wmo. Bij ongewijzigd beleid ontstaat een groot tekort op de Wmo voorzieningen. Het college heeft voorstellen gedaan om het verstrekkingenpakket meer in lijn te brengen met de rijksbijdrage, maar deze zijn maar ten dele door de raad overgenomen. De zware financiële druk van de Wmo op meerjarenbegroting blijft daardoor bestaan en zal in de toekomst vanwege vergrijzing groeien. Dit betekent dat de budgetten opnieuw onder druk komen te staan en maakt herbezinning op het verstrekkingenpakket in de toekomst is onvermijdelijk.

Raadsbehandeling

De gemeenteraad neemt nog voor de zomer een besluit over de Kadernota 2012-2015. De data waarop de Kadernota in de raad wordt behandeld zijn te vinden op www.lelystad.nl/raad. Ja