Interprovinciaal Overleg (IPO)


Nieuwe publicatie rechtsbeschermingregels bij aanbesteden

27 april 2011

Europa decentraal, hèt kenniscentrum voor Europees recht en beleid voor decentrale overheden, in 2002 opgericht door VNG, IPO, UvW en het rijk, heeft onlangs de publicatie `Veelgestelde vragen rechtsbescherming bij aanbesteden' uitgebracht. Deze publicatie brengt decentrale overheden op de hoogte van de - met de implementatie van de `nieuwe' Rechtbeschermingsrichtlijnen ingevoerde- gewijzigde regels op dit gebied. Doel van de rechtsbeschermingregels is te zorgen dat deelnemende ondernemingen aan Europese aanbestedingsprocedures de rechtsbescherming die zij kunnen ontlenen aan de richtlijnen ook daadwerkelijk kunnen uitoefenen jegens aanbestedende diensten.

Rechtsbeschermingsrichtlijnen

Als aanbestedende diensten nemen decentrale overheden binnen Europese aanbestedingsprocedures beslissingen die positief of negatief uitvallen voor deelnemende ondernemers. Wanneer ondernemers een beslissing in strijd achten met de aanbestedingsregels, moeten zij snel en doeltreffend beroep kunnen instellen. Dit laatste bepalen de Europese Rechtsbeschermingsrichtlijnen. Vorig jaar is de ingrijpende wijziging van deze richtlijnen ingegaan waardoor ook in Nederland nieuwe wetgeving moest worden vastgesteld. De Wet implementatie rechtsbeschermingsrichtlijnen aanbesteden (Wira) is daartoe begin 2010 in werking getreden. De gewijzigde Rechtsbeschermingsrichtlijnen, en dus ook de Wira, bevatten vastlegging van oude, maar ook een aantal nieuwe elementen die voor aanbestedende decentrale overheden van belang zijn.

De rechtsbeschermingspraktijk onder de Wira

Zo is nu in de Wira vastgelegd dat het voor aanbestedende diensten verplicht is gunningsbeslissingen altijd zodanig te motiveren dat een afgewezen ondernemer kan bepalen of het zin heeft hiertegen beroep in te stellen. Is deze motivering ontoereikend, dan gaat de opschortende termijn, die in acht moet worden genomen tussen de gunningsbeslissing en het sluiten van de overeenkomst, niet lopen. In het geval dat de opschortende termijn niet gaat lopen, zal een ondernemer dus ook buiten deze termijn om nog beroep kunnen instellen tegen een voor hem negatieve en ongemotiveerde gunningsbeslissing. Bovendien kan een benadeelde ondernemer naar de rechter stappen om een overeenkomst te laten vernietigen wanneer een opdracht ten onrechte niet Europees is aanbesteed of wanneer de opschortende termijn niet in acht is genomen. De mogelijkheid om een overeenkomst achteraf door de rechter te laten vernietigen is door de Europese Commissie expliciet gecreëerd als afschrikwekkende sanctie om te voorkomen dat de Europese aanbestedingsrichtlijnen niet worden nageleefd. Mocht een overeenkomst vernietigd worden omdat ten onrechte niet Europees is aanbesteed, dan zal een aanbestedende dienst voor de betreffende opdracht immers alsnog een Europese aanbestedingsprocedure moeten organiseren. Daar staat tegenover dat er uitzonderingen zijn die aanbestedende diensten kunnen benutten om de vernietigbaarheid op te heffen of de vernietigingstermijn te verkorten.

Publicatie

De nieuwe publicatie van Europa decentraal gaat zowel in op de nieuwe, strengere eisen die op het gebied van rechtsbescherming bij aanbesteding gelden op grond van de Rechtsbeschermingsrichtlijnen en de Wira, als op de manieren waarop aanbestedende diensten hiermee kunnen omgaan. Daarnaast behandelt deze 17 pagina's tellende uitgave beknopt enkele tientallen vragen uit de decentrale praktijk over de toepassing van de Rechtsbeschermingsrichtlijnen en/of de Wira. Deze publicatie is bedoeld voor ambtenaren van decentrale overheden die in het kader van een aanbestedingsprocedure geconfronteerd (kunnen) worden met vragen over dit onderwerp.