Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
LUMC leidt Europese studie naar vroege ontwikkeling en latere gezondheid
Publicatiedatum: 27 april 2011 | PERSBERICHT
Aandachtsgebieden: Research
Met een grote subsidie van de Europese Unie wil prof. dr. Eline
Slagboom van het Leids Universitair Medisch Centrum gaan onderzoeken
hoe vroege omstandigheden de gezondheid op latere leeftijd beïnvloeden.
Veertien onderzoeksgroepen in de EU en twee bedrijven participeren in
deze samenwerking. De subsidieaanvraag is vanuit LUMC ingediend en zal
worden gecoördineerd door Eline Slagboom en prof. dr. Bas Zwaan
(Wageningen University & Research Centre). Zij hebben 12 miljoen euro
verworven voor dit project.
Hongerwinter
Het is bekend dat kinderen die verwekt zijn in de Hongerwinter (1944)
zestig jaar later vaker kampen met overgewicht en hoge bloeddruk. De
groep van Slagboom liet eerder al zien dat blootstelling aan honger in
de baarmoeder effect heeft op de regulatie en programmering van genen.
Bas Zwaan onderzoekt dit verschijnsel in diermodellen. Zulke
`epigenetische' markeringen in het DNA kunnen het functioneren van
genen beïnvloeden en effect hebben op de gezondheid, levensduur en
veroudering. De onderzoekers willen kijken wat deze latere effecten
zijn van bijvoorbeeld ongezonde voeding, maar ook van overgewicht en
inactiviteit op jonge leeftijd, van infecties tijdens de zwangerschap
en van in vitro fertilisatie (IVF). Door dit ook te onderzoeken in
diermodellen, zoals fruitvliegen, nematoden en muizen, kunnen de
mechanismen worden ontdekt en ook experimenteel gemanipuleerd. Met de
EU-subsidie wordt dit onderzoek nu naar een Europees plan getild.
Individuele verschillen
De onderzoekers willen eventuele effecten niet alleen aantonen, maar
ook verklaren. Welke genen en mechanismen verbinden de vroege
ontwikkeling, groei en gezondheid op latere leeftijd? En welke rol
speelt de snel veranderde leefomgeving van de mens ten opzichte van de
omgeving waarin we zijn geëvolueerd (evolutionary mismatch)? Daarnaast
hopen de onderzoekers meetmethoden te ontwikkelen waarmee de gevolgen
van de vroege omstandigheden al gemonitord kunnen worden vóórdat de
gezondheidseffecten intreden. Ten slotte zullen ze ook onderzoeken hoe
de wisselwerking tussen epigenetische factoren en erfelijke aanleg
bijdraagt aan de grote verschillen in gezondheid, veroudering en
levensduur tussen individuen.