NMa verdenkt handelaren huizenveilingen van kartelafspraken
11-08 / 28-04-2011
De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) heeft rapporten opgemaakt
tegen 15 personen die via executieveilingen handelen in onroerend
goed, zoals woonhuizen en bedrijfspanden. De toezichthouder verdenkt
hen van kartelafspraken. Deze handelaren kunnen nu reageren op het
rapport. Daarna stelt de NMa vast of er sprake is van een overtreding
en zo ja, of de NMa een boete oplegt. In het onderzoek is de NMa de
namen van enkele honderden handelaren tegengekomen die mogelijk hebben
deelgenomen aan de kartelafspraken. De NMa onderneemt later dit jaar
stappen tegen de overige handelaren.
De vermeende kartelafspraken vonden plaats vanaf juni 2000 tot in ieder
geval december 2009 op circa 3000 executieveilingen door heel
Nederland. De 15 handelaren die nu een rapport krijgen, waren actief op
tenminste 350 tot (in enkele gevallen) meer dan 1000 mogelijk
beïnvloede executieveilingen. De NMa is de afspraken op het spoor
gekomen via de Belastingdienst. Die stuitte op relevante informatie
voor de NMa en heeft deze informatie aan de NMa verstrekt. Op basis van
deze informatie heeft de NMa haar eigen onderzoek gedaan.
'Als na hoor en wederhoor sprake blijkt te zijn van kartelafspraken,
dan dupeert dat huizenverkopers die hun woning noodgedwongen moeten
verkopen, aldus waarnemend NMa-voorzitter Henk Don, 'doordat zij
achterblijven met een onnodig hoge restschuld. Volgens het rapport
hebben de betrokken handelaren onderling het biedproces afgestemd door
zo laag mogelijk te bieden ten koste van de huiseigenaar. Vervolgens
werden op zogeheten naveilingen de panden binnen het kartel
doorverkocht voor een veelal hogere prijs waarna het verschil (de
winst) onderling werd verdeeld. Dergelijke afspraken vormen een
ernstige overtreding van de Mededingingswet. Hierdoor komen prijzen
niet tot stand onder normale concurrentie en wordt de huizenverkoper
benadeeld.
Hoog risico op mededingingsrechtelijke problemen
Op executieveilingen bestaat een hoog risico op mededingingsrechtelijke
problemen, zo blijkt uit het onderzoek van de NMa en de resultaten van
een consultatie in de samenleving naar de werking van
executieveilingen. Zo is de informatie over het veilingpand vaak
beperkt en moet de koper veel risicos voor zijn rekening nemen. De
(uiteindelijke) kosten die gemoeid zijn met een aankoop zijn daardoor
lastig in te schatten. Dit leidde er op de onderzochte veilingen vaak
toe dat een laag aantal particuliere bieders aanwezig was. De verdachte
handelaren bleken elkaar regelmatig op veilingen tegen te komen,
waardoor het makkelijker werd om afspraken te maken.
Betere prijsvorming mogelijk
Volgens de NMa kan de prijsvorming op executieveilingen verbeterd
worden door ervoor te zorgen dat zo veel mogelijk informatie
beschikbaar is over bijkomende kosten, de staat en de bewoning van het
pand. Dit kan onder meer door vaker bezichtigingen te organiseren. Het
veilingproces kan verbeterd worden als een veilingmeester/notaris de
regie van de veiling stevig in handen heeft en zorgt voor orde en rust
in de veilingzaal. Ook zou de veiling zo moeten worden georganiseerd
dat particulieren makkelijk begrijpen hoe het systeem werkt. Verder zou
meer bekendheid gegeven kunnen worden aan het woningaanbod op
executieveilingen, bijvoorbeeld via websites waar particulieren huizen
zoeken.
Momenteel is er een wetsvoorstel in voorbereiding dat aan een groot
aantal van de in dit onderzoek gebleken tekortkomingen tegemoet komt.
De NMa is een groot voorstander van de voorgestelde verbeteringen in
het wetsvoorstel. Eén van de opties in het wetsvoorstel is het
organiseren van internetveilingen waardoor naar alle waarschijnlijkheid
veel meer particulieren kunnen meebieden op een woning dan nu het geval
is. Dit zou de kans op verdere samenspanning tussen onroerend goed
handelaren kunnen verkleinen. Met dergelijke internetveilingen wordt
door de sector momenteel proefgedraaid.
Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa)