Wageningen Universiteit en Researchcentrum Persbericht Alterra Wageningen UR

Start van EU-project Ecofinders: wetenschap, praktijk en beleid voor duurzame bodems

Wageningen, 28 april 2011 - De Europese Commissie start een project om beleidskader op te stellen voor de duurzame bescherming van Europese bodems. Voor de bescherming van lucht en water is er al een dergelijke kaderrichtlijn, maar voor bodems nog niet. Het project Ecofinders moet daarin per 2015 gaan voorzien. Dan wordt dit project afgerond en zal er een betere samenhang zijn tussen wetenschap, praktijk en beleid op het gebied van ecosysteemdiensten.

Als gebruikers vragen we steeds meer van de bodem: voor onze voedselvoorziening, waterafvoer, om op te bouwen, te wonen en te recreëren. Hoe gezonder de bodem, des te meer en des te langer de bodem deze zogenaamde 'ecosysteemdiensten' kan leveren. Het bodemleven is daarbij de motor die het systeem draaiende houdt. Bodemgezondheid heeft alles te maken met bodembiodiversiteit, want hoe groter de diversiteit van de bodem, hoe groter de weerbaardheid ervan. Door de intensieve manier waarop wij de bodem vaak gebruiken, kunnen primaire kwaliteiten van de bodem afnemen, zoals het opnemen van water, de beschermende werking tegen ziekten en het vasthouden van mineralen. Bijvoorbeeld het ploegen van akkerland en het gebruik van zware machines kunnen leiden tot een verdichting van de bodemstructuur, zodat hevige regenbuien eerder aanleiding geven tot plassen op het land, verlies van voedingsstoffen en bestrijdingsmiddelen en zelfs erosie (in Limburg). Wanneer de bodem minder water opneemt, moet er direct meer water afgevoerd worden. Dit heeft tot gevolg dat watergangen het overschot niet altijd aankunnen en vaker overstromen. Waterschappen zien zich dan gesteld voor een zwaardere afvoer-taakstelling. Om de kosten van risicobeheer en schade te verminderen, en om te kunnen anticiperen op ongewenste ontwikkelingen wil de EU graag beleid ontwikkelen dat stuurt op duurzaam bodemgebruik. Op Europees niveau zou dit kunnen resulteren in een Kaderrichtlijn Bodem.

Om hier wetenschappelijke onderbouwing aan te geven is nog wel kennisontwikkeling en -integratie nodig, vooral naar de relatie tussen bodemleven en het functioneren van de bodem, en de economische betekenis hiervan. Ecofinders heeft hierin haar hoofddoelstelling. Daarnaast zal het project ook een overzicht geven van de biodiversiteit in verschillende Europese regio's, en beleidsrelevante en kostenefficiënte indicatoren ontwikkelen om deze te kunnen monitoren. De opdrachtgever van dit Europese project is de Europese Commissie. Alterra, Wageningen UR neemt deel aan dit grootschalige project samen met 23 partners uit 10 Europese landen en China. De algehele coördinatie is in handen van het Franse nationale instituut voor landbouwkundig onderzoek (INRA). Het onderzoek vindt plaats op 5 proefstations in Europa, door middel van observaties, experimenten en analyses.

Rol van Alterra
Alterra heeft in dit project een rol in het management als vice-coordinator en 'work package leader' van het projectonderdeel 'soil biodiversity and ecosystem services'. Inhoudelijk werkt Alterra mee aan meerdere onderdelen van het project, waaronder het karakteriseren van bodembiodiversiteit in Europese bodems, het kwantificeren van de relatie tussen bodemleven, het functioneren van ecosystemen en de ecosysteemdiensten die daaruit kunnen voort komen bij agrarisch landgebruik; onderzoeken naar verschillende vormen van bodemgebruik en bodembewerking, de - ontwikkeling van DNA barcoding voor bodemdieren (wormen, springstaarten en mijten) en de ontwikkeling van beleidsrelevante en kosteneffectieve indicatoren voor het evalueren van het resultaat van een duurzamer bodemgebruik.


Wageningen Universiteit en Researchcentrum