Nederlandse Vereniging van Journalisten

Persvrijheidsmonitor: te weinig bescherming journalisten

maandag 2 mei 2011 | In de tweede Nationale Persvrijheidsmonitor komen wetenschappers onder leiding van prof. dr. Wouter Hins tot de conclusie dat er in Nederland te weinig aandacht voor en bescherming van klokkenluiders is. Dat geldt ook voor journalisten die in het algemeen belang gelekte informatie doorgeven. Dit beleid in Nederland staat haaks op jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Het wachten is nog steeds op een reeds in 2008 aangekondigd Wetsvoorstel bronbescherming, dat verbetering zou kunnen brengen in deze situatie. Op dinsdag 3 mei worden de Persvrijheidsmonitor alsook een onderzoek naar de Wob gepresenteerd.

Verder stond 2010 in het teken van een alarmerend wetsvoorstel met betrekking tot "versterking bestrijding computercriminaliteit". Dit voorstel kan de persvrijheid serieus beperken als het Openbaar Ministerie de bevoegdheid krijgt om complete websites en communicatiediensten af te sluiten "om toekomstige strafbare feiten te voorkomen". Dit lijkt sterk op een publicatieverbod. Opnieuw signaleert de monitor dat de Wet openbaarheid van bestuur aan modernisering toe is. Uit twee arresten van het Europese Hof tegen Hongarije blijkt dat ook de Nederlandse wetgeving inzake openbaarheid tekort schiet.

In opdracht van de NVJ zijn de effecten van de Wob onder leiding van mr. dr. Aline Klingenberg nader onderzocht. Daaruit blijkt dat de afhandeling van Wob-verzoeken van journalisten traag verloopt. De procedures nemen vaak zo veel tijd in beslag, dat de nieuwswaarde verdampt. Journalisten moeten gemiddeld ruim drie maanden wachten op de gevraagde informatie van de overheid. Bij beroepsprocedures is er zelfs een wachttermijn van meer dan een jaar. Dit ondermijnt volgens haar de bedoeling van de wet, en dat is een goede en democratische bestuursvoering en daarmee een effectieve controle op het functioneren van de overheid.

Verder lijkt er sprake van onvoldoende kennis bij betrokken ambtenaren over de toepassing van de Wob, of, nog erger, onwil om de wet op fatsoenlijke wijze uit te voeren. Verhoudingsgewijs krijgen journalisten in Wob-procedures vaak alsnog gelijk. In meer dan de helft van de gevallen is het primaire besluit voor verbetering vatbaar en krijgt de journalist alsnog de gevraagde informatie.

De Persvrijheidsmonitor 2010 en het onderzoek naar de Wob zijn op 3 mei vanaf 15.00 uur beschikbaar op de websites van NVJ, www.persvrijheid.nl en het Persvrijheidsfonds.

Op dinsdag 3 mei (van 15.00 uur tot 17.15 uur) de Dag van de Persvrijheid, presenteert Wouter Hins, hoogleraar mediarecht aan de Universiteit van Leiden, de monitor. Aline Klingenberg, verbonden aan de Universiteit van Groningen, licht het Wob-onderzoek nader toe. Hierna volgt er een reactie van Piet Hein Donner, minister van Binnenlandse Zaken.

Persvrijheidlezing: 3 mei, 15.00 tot 17.15
Locatie: TrouwAmsterdam, Wibautstraat 127
Borrel: 17.15
Avond van de Persvrijheid: 19.00 - 23.00
Entree: gratis
Aanmelden: info@persvrijheid.nl. Vermeld bij uw aanmelding of u zich voor de Persvrijheidlezing, de Avond van de Persvrijheid of voor beide aanmeldt.
Klik hier voor meer informatie