Artsen zonder Grenzen

Opvang vluchtelingen, asielzoekers en migranten in Italië moet beter

03-05-2011

Artsen zonder Grenzen vraagt de Italiaanse overheid om de opvang van nieuwe vluchtelingen uit Noord-Afrika te verbeteren, in het bijzonder de opvang voor kwetsbare groepen zoals vrouwen, kinderen, onbegeleide minderjarigen en slachtoffers van geweld. Vorig weekend landden 12 boten met in totaal 2.665 vluchtelingen, asielzoekers en migranten op de Italiaanse kust. Nog eens 715 mensen werden van een andere boot gered. In driekwart van de gevallen gaat het om mensen die het conflict in Libië zijn ontvlucht. Voor de overgrote meerderheid van hen is de opvang door de Italiaanse overheid volstrekt ontoereikend.

Onvoldoende respons

'Elke zomer is er een piek in het aantal boten dat hier aankomt en met de oorlog in Libië was te voorspellen dat er nog duizenden mensen meer zouden vluchten. Desondanks reageert Italiaanse overheid ad hoc en totaal onaangepast,' aldus Rolando Magnano, coördinator Artsen zonder Grenzen in Italië. 'Dit weekend had de overheid ineens geen droge kleren en water meer voor mensen die in shock en onderkoeld aankwamen. Honderden mensen moesten buiten slapen, anderen lagen in overbevolkte centra. Op vuile matrassen, zonder handdoeken, zeep of dekens. Dat is gewoonweg onacceptabel.'

Twee keer gevlucht

De vluchtelingen van vorig weekend kwamen bovenop de meer dan 27.000 anderen die dit jaar al Italië bereikten. De opstand en het geweld in Noord-Afrikaanse landen sinds december bewoog velen ertoe de gevaarlijke reis over zee te wagen. Eerder dit jaar kwam het merendeel van de vluchtelingen uit Tunesië, maar het aantal mensen dat vanuit Libië aankomt, stijgt snel. Het gaat overwegend om Ethiopische, Somalische of Eritrese vluchtelingen die op de vlucht voor het geweld in hun thuisland, in Libië waren beland. Daar werden ze vaak in onmenselijke omstandigheden vastgehouden of ondergingen zij extreem geweld.

Getuigenis

'Elke dag, elke nacht werd er geschoten, het was er erg gevaarlijk. Soms gingen ze van deur tot deur. Als je op straat liep, stopte er ineens een auto. Dan kwam iemand van achteren op je af, duwde je in de auto en dan verdween je. Ik kon me niet meer op straat begeven. Ik had een boot naar welk land dan ook genomen om mijzelf te redden,' vertelt een 28-jarige man over de situatie in Libië. Artsen zonder Grenzen sprak de man, van Nigeriaanse afkomst, in het Piam Dem Pago centrum in Italië.

Gruwelijke omstandigheden

Op 19 april kwam de grootste boot met migranten ooit aan in Lampedusa. Het gaat om 760 mensen die vanuit Libië 3 dagen onderweg waren op een oude vissersboot. Onze hulpverleners geven eerstehulp en kijken of er mensen tussen zitten die dringend medische zorg nodig hebben. Lampedusa, Italië - 19 april 2011. © Mattia Insolera Roland Magnano: 'Mensen vertellen ons over bedreigingen en geweld, over beschietingen en afranselingen, over hoe ze hun vrienden hebben zien sterven. Ze vertellen over de gruwelijke omstandigheden in de opvangcentra in Libië: 65 mensen werden een maand lang in een klein kamertje bij elkaar opgesloten. Ze moesten water uit het toilet drinken om te overleven. Anderen hebben hun familieleden zien verdrinken tijdens de gevaarlijke overtocht naar Italië. En als ze hier dan eindelijk aankomen, hebben ze nog meer te verduren. Hun angst en depressie nemen toe. Sommige vrouwen vertellen ons dat ze niet durven te slapen, zich om te kleden of naar het toilet te gaan omdat ze niet behoorlijk van de mannen worden gescheiden.'

Niet volgens Europese afspraken

Gisteren zaten 1.200 migranten opeengepakt in het Centro di Socorso e Primo Accoglienza op Lampedusa, een opvangcentrum met enkel capaciteit voor 800 mensen. Normaliter worden migranten en vluchtelingen na een paar dagen naar opvangcentra elders in Italië overgebracht. Volgens Europese afspraken heeft Italië de plicht asielzoekers die slachtoffer geweest zijn van geweld speciaal te behandelen, met medische zorg en psychologische bijstand. Maar daar komt Italië op dit moment helemaal niet aan tegemoet.

Angst en wanhoop

Op 19 april kwam de grootste boot met migranten ooit aan in Lampedusa. Het gaat om 760 mensen die vanuit Libië 3 dagen onderweg waren op een oude vissersboot. Een Artsen zonder Grenzen team ving hen op en telde 7 kinderen en 63 vrouwen, waarvan één zwanger. De meeste van hen komen oorspronkelijk uit zuidelijk Afrika. Onze hulpverleners geven eerstehulp en kijken of er mensen tussen zitten die dringend medische zorg nodig hebben. Ook geven we hen hulpgoederen en drinkwater. Lampedusa, Italië - 19 april 2011. © Mattia Insolera Mannen en vrouwen worden bovendien niet gescheiden opgevangen, ze krijgen onvoldoende informatie over hun rechten en geldende procedures. Kinderen en alleenstaande minderjarigen worden in gesloten, gevangenisachtige centra vastgehouden. In april maakte Artsen zonder Grenzen een analyse van de psychische gezondheid in de centra. Deze wees op de risico's op depressie, angst en wanhoop, deels veroorzaakt door het leven in onzekerheid en de slechte omstandigheden.

Italië moet verantwoordelijkheid nemen

'Terwijl in Europa de politieke discussies over migranten en vluchtelingen aanhouden, zullen boten blijven aankomen en zullen mensen onnodig blijven lijden. Italië moet zijn verantwoordelijkheid en de nodige maatregelen nemen om een correcte en humane opvang te verzekeren voor deze mensen,' aldus Loris De Filippi, directeur operaties van Artsen zonder Grenzen.

Morgen zal de Europese Unie de eerste stappen van een voorstel bekendmaken voor een structurele, geïntegreerde aanpak ten aanzien van het migratievraagstuk. Artsen zonder Grenzen heeft een briefing paper opgesteld. Hierin worden de onacceptabele omstandigheden waar migranten, asielzoekers en vluchtelingen in Italië nu te maken hebben gedocumenteerd. Ook bevat het getuigenissen van een aantal van deze mensen.