UMC St Radboud
Griep stimuleert de verspreiding van pneumokokken
03-05-2011
Virusinfectie bevordert kans op kolonisatie door potentiële
ziekteverwekker
De pneumokokbacterie die oor-, long- en hersenvliesontsteking
veroorzaakt, verspreidt zich met hulp van het griepvirus. Dat blijkt
uit onderzoek dat Dimitri Diavatopoulos, microbioloog in het UMC St
Radboud, heeft gepresenteerd op The Society for General Microbiology in
Engeland. Mogelijk is bestrijding van het griepvirus een interessante
optie om de verspreiding van pneumokokken bij jonge kinderen terug te
dringen.
De pneumokok (Streptococcus pneumoniae) is een bacterie die bij tachtig
procent van de jonge kinderen in neus en keel is te vinden. Meestal
levert dat geen probleem op en bij oudere kinderen is de bacterie nog
maar bij een op de tien kinderen aanwezig. Toch veroorzaakt de bacterie
soms een ernstige oor-, long-, of hersenvliesontsteking. Jaarlijks
overlijden ruim anderhalf miljoen kinderen aan de gevolgen van zo'n
pneumokokinfectie, vooral in ontwikkelingslanden.
Gevoeliger voor de pneumokok
"Verschillende onderzoekers hebben al eerder gewezen op een verband
tussen de pneumokok en het griepvirus", zegt Dimitri Diavatopoulos. "Zo
is bekend dat mensen die een dubbele infectie oplopen met de pneumokok
en griep, een groter dan gemiddeld risico lopen om ziek te worden van
de pneumokok. Vooral jonge kinderen, ouderen en mensen met een
gestoorde afweer zijn daar extra gevoelig voor. Wij laten nu in een
muizenmodel zien dat het griepvirus - het influenza A virus - ook een
essentiële rol speelt bij de verspreiding van de pneumokok. Zonder
griepinfectie zien we geen verspreiding van de pneumokok naar andere
muizen. Maar zodra we alle muizen met influenza A infecteren, vindt wél
verspreiding plaats. Als we vervolgens met antistoffen het griepvirus
neutraliseren, blijkt dat ook de pneumokok niet meer wordt
overgedragen."
Het onderzoek toont aan dat een griepinfectie de overdracht van de
pneumokok naar nog onbesmette muizen stimuleert. Dat gebeurt
waarschijnlijk op twee manieren. Diavatopoulos: "We denken dat het
griepvirus aan de ene kant de groei van de pneumokokbacterie in de
keel- en neusholte bevordert, waardoor deze muizen meer bacteriën
verspreiden. Aan de andere kant lijkt het griepvirus de afweer van nog
niet besmette muizen te ondermijnen, waardoor ze gevoeliger worden voor
besmetting met de pneumokok."
Bacteriebestrijding door aanpak griepvirus
De resultaten van het onderzoek - deels eerder gepubliceerd in The
FASEB Journal - maken volgens Diavatopoulos een effectievere
bestrijding van ernstige pneumokokinfecties in jonge kinderen mogelijk.
"Bij griepepidemieën kun je in kinderziekenhuizen de verspreiding van
griepvirussen proberen te blokkeren, om zo de kans op long- en
hersenvliesontstekingen door pneumokokken te verkleinen."