Nederlandse Vereniging van Journalisten
Kennis van de Wob loont
donderdag 21 april 2011 | De Wet openbaarheid van bestuur (Wob) kan
niet voldoende worden benut. Dat is niet goed voor een wet die zo
belangrijk is voor de democratie, aldus onderzoekster mr. dr. Aline
Klingenberg van de vakgroep bestuursrecht en bestuurskunde
Rijksuniversiteit Groningen. Op 3 mei wordt tijdens de Dag van de
Persvrijheid het onderzoek naar het effect van de Wob gepresenteerd.
Minister Piet Hein Donner van Binnenlandse Zaken zal op die dag
reageren op het Wob-onderzoek. Nu alvast een voorproefje.
Een relatief kleine groep journalisten (274 respondenten ) nam deel aan
het onderzoek dat in opdracht van de NVJ werd uitgevoerd door de
Rijksuniversiteit van Groningen. Van deze groep journalisten werkt 51
procent in vaste dienst en 49 procent is freelancer. Het overgrote deel
werkt bij, of in opdracht van een regionaal werkend medium. `Uit ander
onderzoek blijkt ook wel dat regionale overheden de meeste
Wob-verzoeken binnenkrijgen,' zegt Aline Klingenberg. Het is
opmerkelijk dat bijna een kwart van de journalisten zegt de wet niet te
kennen en niet weet hoe je een procedure moet voeren.' Degenen die wel
goed op de hoogte zijn, dienen vaker een bezwaarschrift in als een
antwoord op het eerste Wob-verzoek uitblijft.
Kennis
Een belangrijke conclusie uit het onderzoek die op 3 mei naar voren zal
worden gebracht, is dat kennis van de wet loont. Het indienen van een
bezwaarschrift blijkt succesvol te zijn. `Een interessant gegeven',
zegt NVJ-secretaris Thomas Bruning. `Dat betekent dat Wob-ambtenaren
blijkbaar onvoldoende in staat zijn de besluiten goed voor te bereiden
en dat de kwaliteit van de primaire besluitvorming in elk geval niet
goed is. Of het zou zomaar kunnen dat er andere (politieke of
pr-strategische) beweegredenen zijn om de regels niet goed toe te
passen, iets dat de journalisten in het onderzoek zelf ook suggereren.'
Democratie
Het onderzoek naar het effect van de Wob geeft wel aan dat de wet
weinig gebruikt wordt. Enerzijds door te weinig kennis en anderzijds
door lange procedures. Klingenberg: `Zeker een freelancer zal geen jaar
wachten op een uitspraak van de rechter.' Maar door dit alles wordt de
wet op dit moment onvoldoende benut `Dat is niet goed voor een wet die
zo belangrijk is voor de democratie. Zowel journalisten als
bestuursorganen zullen daarom veel meer moeten investeren in kennis van
de Wob.'
Het onderzoek is mede tot stand gekomen door steun van het
Persvrijheidsfonds.