Eikenprocessierups weer gesignaleerd
4 mei 2011 - Sinds 2009 hebben we in Drenthe te maken met de
eikenprocessierups.
De rups is ook dit jaar veelvuldig aanwezig in heel Drenthe. De rups
verspreidt brandharen die bij mensen en dieren ernstige irritaties
kunnen geven. Ook eikenbomen kunnen schade oplopen door vraat van de
rups. Het uitroeien van de rups is niet mogelijk, voorkomen van
uitbreiding wel. De provincie, de gemeenten en GGD Drenthe werken samen
om de risico's voor mens en natuur zoveel mogelijk te beperken.
Eikenprocessierups (foto: Paul Wensveen) De eikenprocessierups is de
larve van een nachtvlinder die haar eitjes legt in de toppen van vooral
eikenbomen waar ze overwintert. Van april tot begin mei komen de rupsen
uit de eitjes. Aanvankelijk zitten ze hoog in de boom. Na een aantal
vervellingen komen groepjes rupsen samen, waarna ze grote nesten vormen
op de stammen van eikenbomen. Vorig jaar is ontdekt dat de rupsen hun
nest ook aan de voet van een eikenboom onder de grond kunnen maken.
Deze nesten bestaan uit een dicht spinsel van draden, brandharen,
vervellingshuidjes en uitwerpselen. Vanuit hun nesten gaan de rupsen 's
nachts in processie op zoek naar voedsel.
Aanpak in Drenthe
De provincie werkt met de 12 Drentse gemeenten en de GGD Drenthe samen
aan het terugdringen en beheersen van de eikenprocessierups. Daartoe is
een monitoringsproject gestart waarmee bij benadering wordt vastgesteld
hoeveel potentiële nesten er ieder jaar zijn en waar deze zich globaal
bevinden. Heeft u een nest met eikenprocessierupsen gezien, meld dit
dan bij de gemeente (tel. 140528). Afhankelijk van de locatie worden de
nesten zo snel mogelijk geruimd. Dit gebeurt door daartoe bevoegde
bedrijven. Gebieden waar veel mensen komen, hebben daarbij uiteraard
voorrang boven nesten die in afgelegen gebieden worden aangetroffen. De
GGD Drenthe adviseert gemeenten over de gezondheidsrisico's.
Gezondheidsklachten
Het venijn van de eikenprocessierups zit in de brandharen van de rups.
Een volgroeide rups heeft er ongeveer 700.000. Deze haartjes zijn met
het blote oog niet te zien. Met hun weerhaakjes dringen de pijlvormige
brandharen bij aanraking gemakkelijk in de huid, ogen en luchtwegen.
Contact met brandharen kan binnen een paar uur klachten veroorzaken,
zoals (hevige) jeuk, bultjes, blaasjes, roodheid en ontsteking. De ogen
kunnen rood en dik worden of ontstoken raken. Verder kunnen
verschijnselen optreden die lijken op een verkoudheid: een loopneus,
kriebel in de keel, hoesten, moeilijk slikken en kortademigheid. De
overlast van de brandharen van de rups start meestal in mei en loopt
door tot en met augustus.
Wat te doen bij klachten
Heeft u klachten, dan is het belangrijk om te voorkomen dat de
brandharen zich verder over het lichaam verspreiden. Het is daarom goed
om de huid direct na blootstelling met plakband te strippen. Daarna
kunt u de huid en de ogen met lauw water afspoelen. De brandharen zijn
niet gemakkelijk te verwijderen uit kleding. Het beste is om kleding
die besmet zijn met brandharen heel grondig te wassen (liefst op 60°C).
Meestal verdwijnen de klachten binnen enkele dagen tot twee weken
vanzelf. Bij hevige jeuk kunnen middelen tegen de jeuk, zoals zalf op
basis van menthol, verlichting geven. Zijn de klachten ernstiger, dan
is het verstandig naar de huisarts te gaan.
Voorkom klachten
Zorg bij een bezoek aan een natuurgebied waar de eikenprocessierups
voorkomt voor goede bedekking van de hals, armen en benen en ga niet op
de grond onder een eikenboom zitten. Probeer direct contact met rupsen,
(oude) brandharen, spinselnesten en vervellingshuidjes zoveel mogelijk
te vermijden. Maak kinderen attent op het gevaar van de
eikenprocessierups. Ook oude nesten van vorig jaar bevatten veel
brandharen die kunnen verwaaien. Als u in uw eigen tuin te maken heeft
met eikenbomen met eikenprocessierupsen, ga dan beslist niet zelf de
rupsen bestrijden, maar vraag daarover advies bij de gemeente.
Meer informatie
Voor meer gezondheidsinformatie kunt u terecht bij GGD Drenthe,
telefoonnummer 0592-306318 of email: MMK@GGDDrenthe.nl. Voor informatie
over bestrijding en aanpak van de overlast kunt u contact opnemen met
de gemeente, telefoonnummer 140528. Algemene informatie staat op de
website: www.vwa.nl/eikenprocessierups.
Gemeente Hoogeveen