Gepubliceerd op 4 mei 2011
Samenwerking hersennetwerken essentieel voor controle over vrijwillig gedrag
Gepubliceerd op 4 mei 2011
Met welke hersenmechanismen kunnen we ons gedrag bewust onderdrukken?
Psychologen van de Universiteit van Amsterdam (UvA) tonen aan dat
controle over vrijwillig gedrag - bijvoorbeeld het op tijd remmen voor
een stoplicht - tot stand komt door connectiviteit (samenwerking)
tussen twee prominente netwerken in de hersenen: de hyperdirecte en de
indirecte paden. Daarnaast blijkt dat de communicatie tussen hogere
(later ontwikkelde) en meer basale hersengebieden voorspelt hoe
efficiënt mensen hun gedrag op tijd kunnen terugtrekken. De bevindingen
van de UvA-onderzoekers zijn op 4 mei gepubliceerd in het
wetenschappelijke tijdschrift 'The Journal of Neuroscience'.
Uit eerder onderzoek bleek al dat een aantal hersengebieden een
prominente rol spelen in het controleren van gedrag. Tot nu toe was
echter onbekend op welke manier deze netwerken samenwerken om het
afbreken van een geplande actie te verwezenlijken. Met een recent aan
de UvA ontwikkelde methode konden Sara Jahfari, promovendus aan de
afdeling Ontwikkelingspsychologie, en haar collega's twee prominente
theorieën over actiecontrole testen. Hierbij maakten zij gebruik van
fMRI-data die verzameld werd bij twintig proefpersonen die een
interferentietaak met een incidenteel stopteken uitvoerden.
Uit de onderzoeksresultaten komt naar voren dat zowel de zeer snelle
(hyperdirecte) als de meer gecontroleerde (indirecte) hersenroute
essentieel zijn voor het efficiënt controleren van gedrag. De
bevindingen zijn onder andere van belang voor een beter begrip van
stoornissen - zoals de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington
- waar de controle van vrijwillig gedrag juist een probleem vormt.
Publicatiegegevens
Sara Jahfari, Lourens Waldorp, Wery P.M. van den Wildenberg, H. Steven
Scholte, K. Richard Ridderinkhof en Birte U. Forstmann: `Effective
Connectivity Reveals Important Roles for Both the Hyperdirect
(Fronto-Subthalamic) and the Indirect (Fronto-Striatal-Pallidal)
Fronto-Basal Ganglia Pathways during Response Inhibition', in: The
Journal of Neuroscience, 4 mei 2011.
Universiteit van Amsterdam