Universiteit Leiden

NWO-subsidie voor onderzoek naar rekenen op de basisschool

Kees van Putten (Sectie M&T, Psychologie) doet onderzoek naar welke aanpak zwakke (basisschool)rekenaars beter leert rekenen. Daarvoor heeft hij hij van NWO een subsidie gekregen van ca. â¬300.000,-. Dit project zal in samenwerking met het Cito worden uitgevoerd.
* Achteruitgang

* Daling rekenpeil verklaard

* Onverklaard

* Doel nieuw onderzoek

Achteruitgang

Waarom is op de Nederlandse basisschool het prestatiepeil bij het vermenigvuldigen en delen met grotere getallen en kommagetallen de afgelopen 20 jaar zo sterk achteruit gegaan? Periodiek peilingsonderzoek van het Cito laat zien dat de daling van het rekenpeil bij jongens én bij meisjes, bij allochtone én bij autochtone leerlingen is opgetreden. Aanschaf van nieuwe rekenmethodes bleek voor deze daling niet van belang.

Daling rekenpeil verklaard

Uit aanvullend onderzoek -samen met Marian Hickendorff (AIO) en vele psychologiestudenten- bleek dat een belangrijk deel van deze achteruitgang kan worden toegeschreven aan veranderingen in het strategiegebruik van leerlingen bij rekenen. Het gebruik van traditionele schriftelijke berekeningen is sterk afgenomen en het oplossen van sommen schriftelijke berekening of hulpnotitie zijn duidelijk toegenomen. Dit laatste was een onverwacht resultaat, dat bovendien door de geringe accuratesse van het âuit het hoofd rekenenâ een gedeeltelijke verklaring biedt voor de daling van het rekenpeil.

Onverklaard

Niet verklaard kon worden waarom elke afzonderlijke rekenstrategie minder accuraat was in de laatste peiling. Ook bleken leerlingen met een algemeen zwak rekenniveau vaker uit het hoofd te rekenen dan gemiddelde en sterke rekenaars. Er zijn aanwijzingen dat de manier waarop de leerkracht de rekendidactiek uitvoert van invloed is op het strategiegebruik van leerlingen.

Doel nieuw onderzoek

In het nieuwe onderzoek wil Kees van Putten nagaan welke didactische kenmerken van het rekenonderwijs in de klas van invloed zijn op strategiegebruik en daarmee op het rekenpeil: 'In het bijzonder willen we weten met welke didactische aanpak ook zwakke rekenaars tot een succesvollere strategiekeuze en grotere accuratesse kunnen komen.'

Van Putten en Hickendorff zijn verbonden aan de sectie Methoden en Technieken van het Instituut Psychologie. Zij leverden een bijdrage aan het KNAW-rapport (2009) over het rekenonderwijs op de basisschool.