Nederlandse Omroep Stichting (NOS)
Woensdag 4 en donderdag 5 mei:
Herdenken én vieren bij NOS
HILVERSUM, 4 april 2011 Op woensdag 4 mei maakt de NOS traditiegetrouw een bijna twee uur durende uitzending rondom de Nationale Herdenking op de Dam in Amsterdam. Extra dit jaar is het programma Kamp Westerbork, de film, dat aansluitend aan de herdenkingsuitzending te zien is op Nederland 2. Hierin staan door kampgevangene Rudolf Breslauer gemaakte filmopnamen centraal. Presentator Rob Trip sprak exclusief met Ursula Moses-Breslauer, de dochter van Breslauer. Zij overleefde, in tegenstelling tot haar familie, de gruwelen van Auschwitz.
Een dag later, donderdag 5 mei, staat de viering van de bevrijding centraal bij NOS Bevrijdingsdag 2011, met onder meer een rechtstreekse uitzending van het bevrijdingsconcert aan de Amstel in Amsterdam. Later op de avond volgt het nieuwe programma NOS Artiesten voor de Vrijheid 2011. Hierin is een hoofdrol weggelegd voor de Ambassadeurs van de Vrijheid, Waylon, Moke en The Opposites & The Partysquad. De artiesten gaan met een helikopter de veertien verschillende Bevrijdingsfestivals langs.
Woensdag 4 mei
NOS Nationale Herdenking 2011
In deze uitzending onder meer een rechtstreeks verslag van de Dodenherdenking bij het Nationaal Monument op de Dam. Tijdens de Nationale Herdenking worden de Nederlandse burgers en militairen herdacht die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. Gerdi Verbeet, voorzitter van - het 'hart van de democratie' - de Tweede Kamer, is één van de sprekers tijdens de plechtigheid. De 15-jarige Esmee Hendriks, winnaar van de jaarlijkse dichtwedstrijd Dichter bij 4 mei van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, draagt vlak na de twee minuten stilte haar zelfgeschreven gedicht 'Trots' voor. De ceremonie op de Dam wordt zoals gebruikelijk vooraf gegaan door de herdenkingsdienst in De Nieuwe Kerk, waar dit jaar de auteur Willem Jan Otten de 4 mei-lezing uitspreekt. Tijdens de bijeenkomst gaat ook de nieuwe herdenkingsmuziek, uitgevoerd door het Nationaal Jeugdkoor, in première.
Voorafgaand aan de dodenherdenking zendt de NOS een portret uit van de beruchtste plek van Groningen, het Scholtenhuis aan de Grote Markt. Het Scholtenhuis, in de volksmond ook wel het voorportaal van de hel genoemd, werd in de oorlog gebruikt als hoofdkwartier voor de regionale afdeling van de Sicherheitsdienst. Honderden verzetsstrijders zijn hier gevangen genomen, verhoord, beestachtig behandeld en gemarteld, waarna ze op verschillende afgelegen plekken werden gefusilleerd. De NOS spreekt in het Martinikerkhof, een park in de buurt van de Grote Markt, onder meer met mensen die de wrede verhoren hebben overleefd. Ook is historica Monique Brinks te gast, die een boek heeft geschreven over het 'meest gehate' gebouw in de geschiedenis van Groningen.
Jeroen Overbeek neemt het commentaar bij het live gedeelte uit Amsterdam voor zijn rekening. De presentatie in Groningen is in handen van Joost Karhof.
De herdenkingsplechtigheden zijn tussen 18.45-20.20 uur ook rechtstreeks te volgen op Radio 1 met verslag van Lucella Carasso.
NOS Nationale Herdenking 2011
Woensdag 4 mei 2011
18.45-20.40 uur (Nederland 2 en nos.nl*)
* De herdenking op de Dam (19.50-20.25 uur) wordt gelijktijdig uitgezonden op Nederland 1, Nederland 3 en BVN (de publieke zender voor Nederlandstaligen in het buitenland).
Kamp Westerbork, de film
In Kamp Westerbork, de film het verhaal van de totstandkoming van de enige film ter wereld waarop de transporten van en naar een concentratiekamp te zien zijn. De Duits-Joodse kampgevangene Rudolf Breslauer maakte de film in opdracht van kampcommandant Gemmeker. De filmbeelden van Breslauer vormen de rode draad van het programma. De film zou een totaalbeeld van het dagelijks leven in Westerbork moeten geven. Een eindmontage werd nooit gemaakt, maar veel ruw materiaal is bewaard gebleven. Teksten uit het ooggetuigenverslag 'In Depot' van journalist Philip Mechanicus plaatsen de beelden van het 'modelkamp Westerbork' in perspectief.
In de voormalige commandantswoning, naast de film het enige overgebleven tastbare bewijs van het bestaan van het voormalig doorgangskamp, praat Rob Trip met Ursula Moses-Breslauer. De dochter van de filmmaker, die zich tegenwoordig Chanita noemt, vertelt over het leven voor, tijdens en na Westerbork. Chanita overleefde als enige van haar familie de oorlog. Verder sprak Rob Trip met de directeur van het herinneringscentrum Kamp Westerbork, Dirk Mulder en met Westerbork-overlevende Henny Dormits, die ook op de filmbeelden van Breslauer te zien is.
Rudolf Breslauer (1904-1944) maakte de filmopnamen in het kamp in het voorjaar van 1944. Hij moest met zijn gezin met één van de laatste transporten uit Westerbork mee en kwam via Theresienstadt in Auschwitz. Zijn vrouw Bella Weismann en hun twee zoontjes, Stephan en Mischa werden vrijwel onmiddellijk na aankomst vermoord. Breslauer enige tijd later. Alleen dochter Ursula Breslauer overleefde de oorlog.
Rob Trip (midden) in gesprek met Ursula Moses-Breslauer (rechts)
in de voormalige commandantswoning van Kamp Westerbork
(© Sake Elzinga)
Kamp Westerbork, de film
Woensdag 4 mei 2011
20.40-21.20 uur (Nederland 2)
Donderdag 5 mei
NOS Bevrijdingsdag 2011
In het eerste deel van dit programma een impressie van de festiviteiten tijdens de Nationale Start van Bevrijdingsdag in Gelderland. Premier Mark Rutte ontsteekt in Wageningen aan het begin van de middag het bevrijdingsvuur. Waylon, één van de drie Ambassadeurs van de Vrijheid, opent in de Gelderse plaats het Bevrijdingsfestival met een optreden.
De Nationale Viering van de Bevrijding wordt traditioneel afgesloten met een rechtstreekse uitzending van het Bevrijdingsconcert op de Amstel in Amsterdam. Het concert op de Amstel is tot op heden het meest bekeken klassieke concert op televisie. Het Gelders Orkest (HGO) staat onder leiding van de jonge Oostenrijkse dirigent Sacha Goetzel, die als geen ander klassieke muziek met populaire muziek kan verbinden. Ook Soulzanger Alain Clark en de jonge talentvolle zangeres Wende maken hun opwachting. Sopraan Annemarie Kremer completeert het trio artiesten dat onder begeleiding van het HGO optreedt in de hoofdstad.
Aan de Amstel spreekt presentator Joost Karhof met voormalig politicus Jaap de Hoop Scheffer, die eerder die dag in Arnhem de 5 mei-lezing Vrijheid ligt niet op straat voor zijn rekening neemt. Ook schuiven de drie solisten, Alain Clark, Wende en Annemarie Kremer, aan bij Karhof.
NOS Bevrijdingsdag 2011
Donderdag 5 mei 2011
20.33-22.05 uur (Nederland 1)
NOS Artiesten voor de Vrijheid 2011
De speciale programmering van de NOS in het kader van de bevrijding wordt afgesloten met het nieuwe programma NOS Artiesten voor de Vrijheid 2011. De NOS maakt een impressie van de toernee van de drie Ambassadeurs van de Vrijheid - Waylon, Moke en The Opposites & The Partysquad - langs de veertien verschillende Bevrijdingsfestivals. De NOS volgt Waylon op het Bevrijdingsfestival in Gelderland (Wageningen), waar hij met een optreden het startsein geeft voor de serie bevrijdingsconcerten. Met Moke en de gelegenheidcombinatie The Opposites & The Partysquad gaat de NOS in de helikopter mee het land door.
NOS Artiesten voor de Vrijheid 2011
Donderdag 5 mei 2011
23.15-23.40 uur (Nederland 3)