Voorkom klachten door de eikenprocessierups
De eikenprocessierups wordt steeds vaker in het zuiden van Friesland
gesignaleerd. Eikenprocessierupsen zitten in de maanden mei en juni in
eikenbomen. Na contact met de brandharen van de rupsen kunnen klachten
ontstaan zoals jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan de
luchtwegen. Reden voor de gemeente Heerenveen en de GGD Fryslan om u te
informeren over wat u kunt doen om deze klachten te voorkomen. De
gemeente Heerenveen wil u bovendien vragen om te melden indien u de
rups heeft gezien of vermoed zodat we de overlast beheersbaar kunnen
houden.
Eikenprocessierups
De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder die haar eitjes
legt in de toppen van eikenbomen. Eind april, begin mei komen de rupsen
uit de eitjes, waarna ze een aantal keren vervellen totdat ze in juli
volgroeid zijn. Na de derde vervelling, tussen half mei en eind juni,
krijgen de rupsen de sterk irriterende brandharen. In juli verpoppen de
rupsen zich tot een onopvallende grijze nachtvlinder (zonder
brandharen).
Situatie in Heerenveen
In de gemeente Heerenveen zijn nog geen nesten van de
eikenprocessierups gevonden maar we verwachten wel dat er enkele
aangetroffen kunnen worden. Om een beeld te krijgen van te verwachten
rupsen en mogelijke locaties gaat de gemeente vanaf juni weer monitoren
met speciale lokvallen voor de eikenprocessievlinder. Die vallen zullen
verspreid over de gemeente geplaatst worden en worden regelmatig
gecontroleerd.
Eikenprocessierups
Hoe kun je zien dat er eikenprocessierupsen in een eikenboom zitten?
Eikenbomen met eikenprocessierupsen zijn te herkennen aan de specifieke
nesten op de stammen of dikkere takken: dichte spinsels van
vervellingshuidjes, met brandharen en uitwerpselen. Vorig jaar is
ontdekt dat de rupsen ook in de grond onder een eikenboom kunnen
nestelen. Vanuit deze nesten gaan de rupsen 's nachts groepsgewijs -in
processie- op zoek naar voedsel in de toppen van de boom. Grote groepen
eikenprocessierupsen kunnen een boom volledig kaalvreten maar meestal
is er sprake van kleine groepen. De eikenprocessierups komt vooral voor
in eikenlanen omdat de rups van eikenblad houdt maar ook graag warmte
van de zon wil hebben.
Gezondheidsklachten
Het venijn van de eikenprocessierups zit in de brandharen van de rups.
Er zijn vooral gevolgen voor de gezondheid in de periode dat de
eikenprocessierupsen brandharen krijgen (half mei-juni) en verspreiding
van deze brandharen uit lege nesten (juli-september). Er hoeft geen
rechtstreeks contact met de rups te zijn om klachten te krijgen. De
brandharen kunnen ook door de wind meegevoerd worden waardoor ze op de
huid of in de kleding terecht komen. Met hun weerhaakjes dringen de
pijlvormige brandharen bij aanraking gemakkelijk in de huid, ogen en
luchtwegen. Contact met brandharen kan binnen een paar uur klachten
veroorzaken, zoals (hevige) jeuk, bultjes, blaasjes, roodheid en
ontsteking. De ogen kunnen rood en dik worden of ontstoken raken.
Verder kunnen verschijnselen optreden die lijken op een verkoudheid:
een loopneus, kriebel in de keel, hoesten, moeilijk slikken en
kortademigheid. De reacties kunnen van persoon tot persoon sterk
verschillen. Soms blijkt dat mensen een echte allergische reactie
ontwikkeld hebben, zodat klachten veel sneller kunnen optreden. Bij
iemand die vaker met de brandharen in contact komt, kunnen de reacties
veel sterker zijn. Ook dieren, vooral honden en paarden kunnen klachten
krijgen wanneer ze in contact komen met de brandharen.
Voorkom klachten
Zorg bij een bezoek aan een (natuur-)gebied waar de eikenprocessierups
voorkomt voor goede bedekking van de hals, armen en benen en ga niet op
de grond onder een eikenboom zitten. Probeer direct contact met rupsen,
(oude) brandharen, spinselnesten en vervellingshuidjes zoveel mogelijk
te vermijden. Maak ook kinderen hierop attent. Ook oude nesten van
vorig jaar bevatten veel brandharen die kunnen verwaaien. Als u in uw
eigen tuin te maken heeft met eikenbomen met eikenprocessierupsen, ga
dan beslist niet zelf de rupsen bestrijden, maar vraag daarover advies
bij uw gemeente.
Eikenprocessierups 2
Wat te doen bij klachten
Heeft u klachten, dan is het belangrijk om te voorkomen dat de
brandharen zich verder over het lichaam verspreiden. Ga daarom na
aanraking van de rupsen of haren niet krabben of wrijven, maar was of
spoel de huid of ogen goed met water. Was zonodig ook kleren op 60 ºC.
De klachten verdwijnen in het algemeen binnen twee weken. Een
verzachtende crème met bijvoorbeeld menthol of een gel van Aloë Vera
kan verlichting geven. Zijn de klachten ernstiger, dan is het
verstandig om naar de huisarts te gaan.
Eikenprocessierups gezien?
Mocht u de eikenprocessierups in uw omgeving zien of vermoeden neem dan
contact op met het meldpunt van de gemeente. Er zal dan zo snel
mogelijk bekeken worden of het inderdaad de eikenprocessierups betreft
en welke maatregelen getroffen kunnen worden.
Meldpunt gemeente Heerenveen
Het meldpunt van de gemeente voor signalering van eikenprocessierupsen
is 0513 - 617773 of 06 - 55858414.
Meer informatie ?
· Voor meer informatie over gezondheidseffecten kunt u contact
opnemen met de GGD Fryslan, 088-2299222 of
milieuengezondheid@ggdfryslan.nl.
· Voor informatie over bestrijding en aanpak van de overlast
kunt u contact opnemen met het meldpunt van de gemeente.
· Er worden informatiefolders verspreid via de gemeente en GGD
Fryslan, de folder is o.a. verkrijgbaar op het gemeentehuis,
bibliotheek en VVV.
U kunt ook kijken op de websites van GGD Fryslan of van de Nieuwe
Voedsel en Waren Autoriteit.
Gemeente Heerenveen