10 mei 2011
Onderdeel: LEI
Duurzaamheid is serious business geworden: het staat bij CEOâs hoog op
de agenda en bedrijven zien voor zichzelf een belangrijke rol
weggelegd. Toch duurt het bij het huidige tempo 17 jaar voordat het
totale assortiment aan voedsel in Nederland is verduurzaamd. Dit blijkt
uit de eerste Voedselbalans die vandaag gepresenteerd is aan
staatssecretaris Bleker van EL&I. Met de Voedselbalans wordt in beeld
gebracht welke keuzes consumenten en bedrijven maken. Zo wordt
duidelijk welke factoren van belang zijn om te komen tot een
voedselsysteem waarbij geproduceerd wordt met respect voor milieu, mens
en dier.
Bedrijven doen veel aan milieu en weinig aan dierenwelzijn, terwijl
consumenten dierenwelzijn de koppositie geven in de maatschappelijke
waarden en milieu het minst belangrijk vinden.
Wel duurzaam denken, niet doen
Consumenten zeggen waarde te hechten aan duurzaam voedsel. Maar voor
85% van de consumenten staan waarden voorop die vooral het persoonlijke
belang dienen zoals gezondheid, smaak en prijs. De overige 15% stelt
maatschappelijke waarden voorop zoals dierenwelzijn, rechtvaardigheid,
natuurlijkheid en milieuvriendelijkheid. Maar consumenten zetten dit
voornemen niet om in daden, want aankopen worden uit gewoonte gedaan.
Dit verklaart dat het totale marktaandeel van duurzaam voedsel op
slechts 2,5% ligt. Van alle Europese consumenten geeft de Nederlandse
overigens het minste uit aan voedsel in de winkel. Tegelijk gaan we in
Nederland het duurst uit eten in restaurants. Opvallend is dat het
belang dat consumenten toekennen aan maatschappelijke waarden, niet of
nauwelijks verschilt tussen klanten van de verschillende
supermarktformules.
Fysieke en sociale omgeving
Het aankopen van voedsel wordt sterk bepaald door gewoonte.
Gewoontegedrag kan worden beïnvloed door de fysieke omgeving te
veranderen. Het helpt bijvoorbeeld om duurzame en gezonde producten
aantrekkelijk te verpakken, smakelijke producten te ontwikkelen en deze
goed zichtbaar in het schap plaatsen. Gewoontegedrag wordt ook bepaald
door de sociale omgeving. En ook die is weinig stimulerend. Weinig
mensen ervaren sociale druk vanuit hun omgeving om duurzaam voedsel aan
te kopen.
Dit jaar voor het eerst
Een consortium onder leiding van Wageningen UR heeft in opdracht van
het ministerie van EL&I de Voedselbalans opgesteld. Hierbij zijn de
antwoorden geanalyseerd van 3.700 geënquêteerde consumenten en 200
werknemers in de retail, Out of Home bedrijven en A-merkfabrikanten.
Daarnaast zijn de interviewresultaten van 33 CEOâs van in Nederland
gevestigde agrifoodbedrijven onderling vergeleken. Dit jaar komt de
Voedselbalans voor het eerst uit; vanaf nu verschijnt er regelmatig een
vervolg.
Contact
Gé Backus