CENTRAAL PLANBUREAU
Persbericht 2011/10
10 mei 2011
Verplicht ingrijpen bij bankentoezicht wenselijk
Als gevolg van de kredietcrisis zijn in veel landen, waaronder Nederland, de bevoegdheden van de bancaire toezichthouders uitgebreid. Maar zij moeten wel de juiste prikkels krijgen om ook daadwerkelijk op tijd in te grijpen als dat nodig is. De introductie van een bindend interventieraamwerk kan hierbij helpen, zo stellen de CPB onderzoekers Michiel Bijlsma, Wouter Elsenburg en Gijsbert Zwart in hun vandaag verschenen CPB Policy Brief 2011/04 'Een bindend interventieraamwerk voor bancair toezicht'.
Een interventieraamwerk dat op basis van drempelwaarden vooraf bepaalt welke interventies van de toezichthouder worden verlangd, helpt uitstelgedrag te beperken. Bankentoezichthouders hebben namelijk prikkels om laat en slap in te grijpen wanneer een bank in zwaar weer dreigt te komen. Hierdoor neemt de kans toe op een faillissement van de bank. Juist voor Nederland, met grote internationaal opererende banken, is dit zeer kostbaar. Het oplossen van problemen in de banksector kost immers veel geld, terwijl internationale coördinatie tussen toezichthouders en overheden over het redden van banken en de verdeling van de kosten moeilijker is wanneer een bank verder in de problemen raakt. Vroeg ingrijpen vergroot de kans op herstel.
Het vroegtijdig optreden verloopt het best als de drempels gebaseerd zijn op marktprijzen, bijvoorbeeld de marktwaarde van het eigen vermogen van een bank. Marktprijzen weerspiegelen problemen eerder dan boekhoudkundige indicatoren waarover louter op gezette tijden door banken zelf wordt gerapporteerd. Naarmate een bank dieper in de problemen komt is het voor de markten moeilijker om alle relevante informatie te achterhalen en is het juist belangrijk om de rol en bevoegdheid van de toezichthouder te versterken, met verplichte publieke uitleg of controle achteraf.
Een bindend interventieraamwerk is nooit feilloos en schrijft soms te vroeg of verkeerd ingrijpen voor. Om de gevolgen daarvan te verminderen is het belangrijk dat maatregelen uit de eerste interventiefase omkeerbaar zijn, zoals het stoppen van dividenduitkeringen, verplichte uitgifte van nieuwe aandelen, of het niet uitkeren van bonussen. Deze maatregelen zijn zonder hoge maatschappelijke kosten ongedaan te maken.
De CPB Policy Brief 2011/04 'Een bindend interventieraamwerk voor bancair toezicht' is gratis te downloaden via de
Centraal Planbureau