UMC Groningen
Nieuwe behandeling vroeg stadium schaamlipkanker minder belastend voor
patiënten
11 mei 2011
Vulvacarcinoom, dat wil zeggen kanker van de schaamlippen, wordt in
Nederland jaarlijks bij ongeveer 320 vrouwen vastgesteld. Ter
verbetering van de behandeling heeft gynaecoloog Maaike Oonk van het
Universitair Medisch Centrum Groningen gezocht naar nieuwe methoden,
waarbij op minder belastende wijze dan voorheen is vast te stellen of
er sprake is van uitzaaiingen (metastasen) in de lymfklieren in de
lies. Een voor patiënten weinig ingrijpende procedure, waarbij de
schildwachtklier wordt onderzocht, is hiervoor geschikt gebleken.
Wanneer er geen uitzaaiingen worden gevonden in de schildwachtklier,
hoeven de overige lymfklieren niet te worden verwijderd, wat veel
minder complicaties geeft dan voorheen. Het onderzoek heeft wereldwijd
de standaardbehandeling van patiënten met schaamlipkanker veranderd. Op
18 mei promoveert Oonk op haar onderzoek aan de Rijksuniversiteit
Groningen.
Complicaties
De gebruikelijke behandeling van vulvacarcinoom bestond uit operatieve
verwijdering van de tumor met verwijdering van alle lymfklieren uit de
liezen. Deze ingreep ging gepaard met aanzienlijke complicaties zoals
infecties, wondproblemen en vochtophoping in de benen (lymfoedeem).
Deze complicaties waren met name het gevolg van de verwijdering van de
lymfklieren. Bij ongeveer een derde van de patiënten werden
uitzaaiingen in de verwijderde lymfklieren gevonden. Bij tweederde
waren de klieren dus eigenlijk onterecht verwijderd. Om bij deze groep
complicaties te voorkomen, heeft Oonk onderzoek verricht naar een
manier om minder belastend vast te stellen of er sprake is van
uitzaaiingen.
Schildwachtklier
Oonk heeft vastgesteld dat verschillende methoden, zoals echo, CT, MRI
en PET niet nauwkeurig genoeg zijn om metastasen in de lymfklieren in
de lies uit te sluiten. De minimaal ingrijpende procedure om de
schildwachtklier te verwijderen en te onderzoeken op uitzaaiingen
blijkt echter een goed alternatief. In haar onderzoek heeft Oonk
aangetoond dat het veilig is om de overige lymfklieren in de lies te
laten zitten bij patiënten met een schildwachtklier zonder
uitzaaiingen. Ook laat het onderzoek zien dat op termijn veel minder
complicaties optreden wanneer alleen de schildwachtklier wordt
weggehaald, dan bij de oude behandeling waarbij alle lymfklieren werden
verwijderd. Bij patiënten met een uitzaaiing in de schildwachtklier
worden alsnog de lymfklieren in de lies verwijderd.
Curriculum Vitae
Maaike Oonk (Almelo, 1977) studeerde geneeskunde aan de
Rijksuniversiteit Groningen. Zij verrichte haar promotieonderzoek bij
de Afdeling Obstetrie & Gynaecologie van het UMCG. Het onderzoek is
deels gefinancierd door KWF Kankerbestrijding. De titel van het
proefschrift luidt "New diagnostic and therapeutic options in
early-stage vulvar cancer." Inmiddels is Oonk werkzaam als gynaecoloog
in het UMCG.
Promotiedatum: 18 mei 2011, 13.15 uur
Promotors: A.G.J. van der Zee, H. Hollema
Co-promotor: J.A. de Hullu