Radboud Universiteit Nijmegen
Niet zo slim: baby's doen slechts na wat hun brein spiegelt
Datum bericht: 19 mei 2011
Baby's doen van alles na. Zelfs pasgeboren steken hun tong al uit als je dat voordoet. Maar waarom eigenlijk? En hoe doen ze dat dan? Imiteren ze de beweging automatisch (zien=doen), denken ze er eerst over na, of gebruiken ze hun eigen ervaringen om het doel van een voorgedane actie te bereiken?
Dat laatste lijkt toch wel de beste verklaring, blijkt uit een publicatie van Harold Bekkering deze maand in het vooraanstaande tijdschrift Child development. Opmerkelijk: dezelfde hoogleraar dacht een paar jaar geleden nog dat baby's van 14 maanden ingewikkelde redeneringen opzetten over de bedoelingen van anderen. Hij haalde er zelfs Nature mee (Gergely, Bekkering, Kiraly, 2002).
Zien is denken is doen
Wat moesten die baby's dan precies doen in het Nijmeegse Baby Research Centre? 'We lieten ze een actie zien die ze nog nooit eerder hadden gezien, namelijk het aandoen van een lamp met het hoofd. In het ene geval deed het model dat met een deken in de handen, in het andere geval lagen de handen van het model vrij naast de lamp op tafel.'
'De baby's die het model met de deken in de handen de lamp zagen aandoen, deden dat minder vaak na, dan degenen die het model met de handen In ons Nature paper van 2002 interpreteerden we dit als volgt: de baby denkt: 'mmm, dat is onhandig, een lamp aandoen met je hoofd... dat zal ze wel doen omdat ze d'r handen vol heeft. Nou, dat probleem heb ik niet, ik doe het lekker met mijn handen.' Een verklaring gestoeld op de hypothese van rationaliteit kortom: zien=denken=doen.
Zien is spiegelen is doen
'Toch bleef er iets bij mij knagen,' zegt Bekkering, die als hoogleraar leiding geeft aan het onderzoeksprogramma Action and Neurocognition van het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour van de Radboud Universiteit Nijmegen. 'We hebben het experiment tien maal herhaald, met in het totaal 300 baby's. Zo kwamen we er om te beginnen achter dat de houding van de baby's al bepalend was voor de vraag of ze überhaupt meededen, wat al wees op een motorische verklaring. Dus deden we nog eens, maar dan zonder noodzaak om de deken vast te houden, daar zorgde namelijk een knoop voor. De houding van het model bleef verder gelijk: de handen gekruist voor de borst.'
Ook na dit voorbeeld deden de baby's de lamp minder vaak met hun hoofd aan, terwijl er geen aanleiding meer was voor bovengenoemde ingewikkelde redenering, immers de handen konden gewoon gebruikt worden. Ze doen dus na als ze na kúnnen doen. Dat past bij de doelgerichtheidshypothese: baby's zien iets gebeuren - iemand beweegt, de lamp gaat aan - de spiegelneuronen in motorische systeem doen mee, en ze doen het zelf ook. Zien=spiegelen=doen.
Maar spiegelneuronen werken alleen bij acties die je zelf kunt - en vooroverbuigen met je handen gekruist: dat kunnen kleintjes van veertien maanden nog niet. Er spiegelt niks, dus doen ze niks na. Wat ze wel allemaal doen is de lamp met de hand aanmaken, dit herkent het motorische systeem altijd.
Aanval op de rationaliteitshypothese
'Ze komen ook niet op het idee om zelf hun handjes op de tafel te leggen en voorover te buigen. Dat ondersteunt onze aanval op de rationaliteitshypothese,' zegt Bekkering. 'Tot verdriet van wie baby's graag slim ziet. Toen we deze resultaten presenteerden op een congres voor ontwikkelingspsychologen, werd er echt emotioneel gereageerd. Men is geschokt. En denk aan al het werk dat claimt dat dieren complex redeneren over de acties van anderen dat ook op onze Nature-publicatie steunt. Dat moet over.' Het paper werd sinds 2002 218 keer geciteerd.
Imitation in Infancy: Rational or Motor Resonance? Markus Paulus, Sabine Hunnius, Marlies Vissers, & Harold Bekkering. Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour, Radboud Universiteit Nijmegen, Child Development, mei 2011
Developmental psychology: Rational imitation in preverbal infants. György Gergely , Harold Bekkering & Ildikó Király, Nature 415, 755 (14 februari 2002) | doi:10.1038/415755a
Radboud Universiteit Nijmegen