20 mei 2011
Kan met Uijen na 45 jaar weer voor het publiek te zien
Onder applaus opende de burgemeester van Amersfoort, de heer Lucas Bolsius, de nieuwe tentoonstelling in het Mondriaanhuis Kan met Uijen; een fabuleus vroeg werk van Mondriaan voor het eerst sinds 45 jaar weer voor publiek te bezichtigen.
Kan met Uijen behoort tot de vroegste werken van Piet Mondriaan. Hij heeft het op twintigjarige leeftijd geschilderd, waarschijnlijk in zijn ouderlijk huis in Winterswijk. Op dat moment staat hij aan het begin van zijn carrière. Zijn opleiding in Winterswijk is net afgerond en hij heeft zijn aktes Tekenen behaald. In het najaar van 1892 vertrekt hij naar Amsterdam waar hij aan de Rijksakademie zijn studie zal vervolgen.
Hij zendt het schilderij, samen met enkele andere stillevens en een tekening, in voor de voorjaarstentoonstelling (april-mei 1892) van het Utrechtse Genootschap Kunstliefde. Dit en andere stillevens van Mondriaan genieten in die tijd een grote populariteit bij Nederlandse kunstverzamelaars: alle werken van dit genre met een datering tussen 1891en 1893 zijn in particuliere collecties terecht gekomen.
Kan met Uijen komt tussen 1892 en 1897 in het bezit van Johannes Balthasar Lambeek jr. (1867-1934). Deze is als opzichter betrokken bij de bouw van de Beurs van Berlage en lid van de Theosofische Vereniging. Mondriaan vat interesse op voor de theosofie en komt in aanraking met kunstenaars uit theosofische kring en hun ideeën. Hij treedt toe tot de Theosofische Vereniging waar Lambeek al actief in is. Mondriaan en Lambeek verkeren dus in hetzelfde sociaal-culturele milieu in Amsterdam. Lambeek zet zijn belangstelling voor de aankomend kunstenaar Mondriaan om in daden door enkele vroege werken van hem te verwerven. Tot op de dag van vandaag is het schilderij binnen de familie Lambeek gebleven.
Kan met Uijen is t/m 30 oktober 2011 te bezichtigen in De Schatkamer van het Mondriaanhuis.
"Het stilleven is een genre waarin de kunstenaar bij uitstek een proeve van bekwaamheid kan afleveren van zijn verfbehandeling en de manier waarop hij of zij verschillende materies kan uitbeelden door middel van verf."
Zo luidt de officiële omschrijving van het woord stilleven. Een stilleven verbeeldt geen bijzondere of dramatische gebeurtenis, maar kan toch zeer boeiend zijn en onze aandacht vangen. Het vereist alleen iets meer aandacht en geduld van ons als beschouwer om ons te verliezen in de detaillering, de bijzondere lichtval en compositie.
Burgemeester Bolsius:"Ik zie hierin een mooie parallel met het Mondriaanhuis. Dit museum in het geboortehuis van Piet Mondriaan kan niet bogen op werken uit de spraakmakende Stijl-periode van Mondriaan en lijkt daarom misschien in eerste instantie minder spectaculair. Maar net als bij een stilleven ga je bij nadere bestudering de bijzondere kwaliteiten ervan herkennen. Het is de ambitie van het museum om meer authentieke Mondriaans te presenteren uit zijn vroege periode (rond 1900). 1900 is de periode waarin Mondriaan zich ontwikkelde als kunstenaar en zijn werk een groei doormaakte van figuratief naar abstract, op zoek naar puurheid in vorm. Specialisatie op vroege Mondriaan's is in het museale landschap een goede keus om zich te onderscheiden van het Gemeentemuseum en het Kröller Müller, die vooral het latere abstracte werk in collectie hebben. Het past bovendien ook goed bij het gegeven van het geboortehuis."
"Maar Kan met Uijen is helaas niet te koop en als dat zo zou zijn dan was het waarschijnlijk te duur. Maar het is een aantrekkelijke gedachte voor het museum om dergelijke werken mogelijk in eigendom te verwerven. Het Mondriaanhuis wil dit doen door publiekscampagnes op te zetten waarbij inwoners van de stad de mogelijkheid krijgen een aandeel te nemen in de verwerving van een specifiek kunstwerk. Ik vind dit een creatieve gedachte, die ook exemplarisch is voor de manier waarop Amersfoort in C de huidige bezuinigingen het hoofd biedt."
"Ik wil de bruikleengevers van het schilderij ook namens het gemeentebestuur bedanken voor het geschonken vertrouwen in het Mondriaanhuis en ga nu graag kijken naar dit bijzondere schilderij."
Het jazzkwartet Hugo van Os en Semmy Prinsen jazzkwartet gaven twee swingende optredens in de hal van het museum. De optredens werden mede opgeluisterd door de kamerpartner van De Schatkamer dr. Hans Theeuwkens van MEEÙS assurantiën, kamerpartner van De Entree, de heer Hendrik-Jan Oskamp van Heilijgers bv en de hoofdsponsor van het museum, de heren Job en Michiel Heilijgers van AHM Holding bv.
/////////////////// einde bericht //////////////////////
Mondriaanhuis
Kortegracht 11
3811 KG Amersfoort
T 033 46 00 170
Noot voor redacties