Wetenschap volgzaam en eenzijdig bij kwesties rond migranten
In de media en de politiek worden kwesties rond immigranten vaak
gebagatelliseerd of juist geproblematiseerd, stelt migratiehistoricus
prof.dr. Marlou Schrover. En de wetenschap gaat daarin mee. Dat moet
anders. Oratie op 23 mei. Â
Functie
Prof.dr. Marlou Schrover: 'Onderzoek naar gender en migratie gaat
teveel over vrouwen.'
Prof.dr. Marlou Schrover: 'Onderzoek naar gender en migratie gaat
teveel over vrouwen.'
Zowel het bagatelliseren als het problematiseren heeft een functie,
stelt Schrover. Bagatelliseren gebeurt vanuit de onwil te erkennen dat
er een probleem is, zodat er ook niets opgelost hoeft te worden; het
probleem wordt afgeschoven. Problematiseren gebeurt juist vanuit de
behoefte aan interveniëren. Het lot van vrouwen of meisjes vormt een
belangrijke rechtvaardiging voor interventie. Kwesties waarin schuld of
oplossing bij de Nederlandse samenleving zouden kunnen worden gezocht,
worden gebagatelliseerd. Zaken waarbij de verantwoordelijkheid bij een
migrantengroep kan worden gelegd, worden juist geproblematiseerd.
Bagatelliseren
Schrover beschrijft in haar oratie uitvoerig een aantal voorbeelden. Zo
is in Nederland altijd ontkend dat er rassenrellen plaatsvonden - een
geval van bagatellisering terwijl er moeiteloos vele voorbeelden zijn
op te sommen. In 1958 waren er rellen tussen Nederlandse en Indische
jongens, in 1961 tussen Spaanse en Italiaanse gastarbeiders en nozems,
in 1972 en 1983 tussen Molukse en Nederlandse jongeren, in 1993 tussen
Turken, Antilianen en Surinamers en in 2005 tussen Turken en
Londsdalers. En dit is nog maar een kleine greep. Terwijl buitenlandse
kranten schreven over âde rassenrellen in Nederlandâ, weigerden de
binnenlandse pers en politiek het woord in de mond te nemen: niks aan
de hand, incidenten met aanleidingen die niets met ras te maken hadden.
Maatregelen nemen was dan ook niet nodig. Ook de wetenschap liet het
onderwerp merendeels liggen.
Problematiseren
Terwijl bij zaken die door pers en politiek werden gebagatelliseerd ook
de wetenschappelijke belangstelling gering was, stonden de onderwerpen
die door pers en politiek waren geproblematiseerd ook wetenschappelijk
sterk in de belangstelling. Een voorbeeld is âeerwraakâ: moord in een
Nederlandse familie is een crime passionnel, gebeurt het in een Turkse
familie, dan wordt sinds begin jaren tachtig geschreven over
âeerwraakâ. Zo kwam eerwraak op de politieke agenda. Eerwraak kreeg de
naam een probleem te zijn in de Turks-Nederlandse gemeenschap, terwijl
niemand wist hoe vaak het eigenlijk voorkwam. Eenzelfde onduidelijkheid
was er in kwesties als de afhankelijke verblijfsstatus van buitenlandse
vrouwen, het besnijden van meisjes, loverboys en, nu actueel,
vrouwenhandel. Dat wetenschappers vaak concluderen dat het probleem
wordt overtrokken, heeft weinig gevolgen voor het debat in pers en
politiek.
Analyse en doorbreking van eenzijdigheid
Schrover: âOnderzoek naar gender en migratie gaat teveel over vrouwen
(en niet over verschillen tussen mannen en vrouwen), legt nauwelijks
verband met klasse en etniciteit en heeft een sterk slachtofferachtige
insteek met eindeloze studies over een zeer beperkt aantal onderwerpen.
Mijn toekomstige onderzoek richt zich enerzijds op de analyse van de
functionaliteit van problematisering en bagatellisering in het publieke
en politieke debat en anderzijds op de doorbreking van de eenzijdigheid
in het wetenschappelijke debat.â
Oratie
Maandag 23 mei, 16.15 uur
Oratie van prof.dr. Marlou Schrover: Om de meisjes, voor de meisjesâ
Academiegebouw, Rapenburg 73
Links
* Prof.dr. Marlou Schrover
* Leiden Institute for History
* Profileringsgebied
Universiteit Leiden