SGP
Een gemiste kans
Zelden heeft een verkiezing voor de leden van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal zoveel aandacht getrokken als die van 23 mei 2011. Al
wekenlang wordt er druk gespeculeerd of het kabinet-Rutte al of niet
een meerderheid zal behalen in de Eerste Kamer. De SGP-zetel speelt
daarin een cruciale rol.
Reststemmen
Bij verkiezingen is er altijd sprake van reststemmen. Door middel van
een lijstverbinding kun je de mogelijkheid van een restzetel voor een
van beide partijen versterken. Zoals bekend worden de leden van de
Eerste Kamer (EK) gekozen door die van de Provinciale Staten. Eenieder
begrijpt dat het dan mogelijk is voor de EK-verkiezingen berekeningen
te maken, welke lijstverbindingen het meeste resultaat zullen
opleveren. Daar kwam verzet tegen omdat er vaak geen lijstverbindingen
op grond van verwantschap waren, maar louter op grond van het
optimaliseren van de kans op een restzetel. Deze handelwijze vond men
oneigenlijk en niet-transparant. Begin 2010 werd daarom een
wetsvoorstel aangenomen waarin lijstverbindingen voor de EK niet meer
waren toegestaan, met alle gevolgen van dien. Centraal staat nu immers
de vraag of het kabinet-Rutte een meerderheid haalt. Een partij met
één zetel maakt dan het verschil. Met ingewikkelde rekenmodellen
worden allerlei combinaties gemaakt, op grond waarvan de stemming zo
gunstig mogelijk kan uitvallen. Dit onttrekt zich aan de waarneming van
het publiek, zelfs van de Statenleden. Dat roept het beeld op van de
bekende achterkamertjes, al met al een mistig beeld. Hoezo
transparantie? Wat dit betreft is de wetswijziging een gemiste kans.
SGP en ChristenUnie
Voor de EK-verkiezingen was er tot de wetswijziging altijd sprake van
een horizontale lijstverbinding tussen CDA, ChristenUnie en SGP. Gelet
op de verhouding van de ChristenUnie tot het kabinet was een
driehoeksoverleg nu niet zinvol. Met de ChristenUnie hebben we
vervolgens intensief overleg gevoerd over de reststemmen. De
standpunten van beide partijen waren en zijn als volgt:
1. De ChristenUnie is van mening dat de SGP voor een derde
ChristenUnie-zetel moet zorgen, omdat het aantal reststemmen van de
ChristenUnie (2,57 zetel) groter is dan die van de SGP (1,46
zetel).
2. De SGP vindt dat nu lijstverbindingen niet meer zijn toegestaan een
nieuwe situatie is ontstaan, waarbij gekeken moet worden naar (a)
hoe die resten zijn opgebouwd en (b) de politieke context waarin we
thans verkeren.
3. Het streven van de SGP is steeds gericht geweest op een tweede
EK-zetel. Het belangrijkste punt is dat in de achterliggende
periode is gebleken dat de SGP een bijzondere positie in het
huidige politieke krachtenveld inneemt, die ook een bijzondere
verantwoordelijkheid met zich meebrengt. De SGP hecht eraan die
positie op zijn minst te behouden, omdat daarmee in de huidige
politieke context de christelijke politiek het best wordt gediend.
Zie daarvoor o.a. de wijze waarop het kabinet rekening hield met de
SGP voor wat betreft de winkelopenstelling op zondag. Heel recent
werd bekend dat de VVD haar handtekening heeft weggehaald onder een
wetsvoorstel dat zij eerder samen met D66 had ingediend om
godslastering niet meer strafbaar te stellen.
4. De SGP heeft vanaf het aantreden van dit kabinet een constructieve,
maar ook onafhankelijke grondhouding ten opzichte van het kabinet
ingenomen, omdat het onzes inziens een faire kans verdient en de
minst slechte optie is in het huidige politieke krachtenveld.
5. Daarnaast zijn er nog de volgende argumenten:
* Het verschil in reststemmen tussen ChristenUnie en SGP is minimaal;
* De ChristenUnie heeft die extra reststemmen mede te danken aan de
verticale lijstverbinding in Noord-Holland en extra zetels die zijn
behaald dankzij de horizontale lijstverbindingen met de SGP in
Gelderland en Flevoland;
* In Overijssel is de ChristenUnie met steun van de SGP in het
college van Gedeputeerde Staten gekomen.
Teleurstellend besluit
Het bestuur van de ChristenUnie heeft ons uiteindelijk laten weten dat
het de argumentatie van de SGP niet overtuigend vindt en dat het daarom
niet bereid is om de SGP aan een restzetel in de Eerste Kamer te
helpen. Verder gaf het bestuur aan het proces van overleg etc. als
open, zorgvuldig en goed te hebben ervaren, wat door onze delegatie
zeker onderscheven wordt. De SGP heeft de ChristenUnie meegedeeld dit
besluit zeer teleurstellend te vinden. Een gemiste kans, juist met het
oog op het belang van christelijke politiek in de huidige politieke
context.
Op hoop van zegen
Als we op ons laten inwerken in welk politiek-maatschappelijk
krachtenveld we verkeren, mag het ons gebed wel zijn of de Heere het
getuigenis naar Zijn Woord en Wet met (zover we dat aan de vooravond
van de verkiezingen naar menselijk inzicht weten) één zetel in de
Eerste Kamer en twee zetels in de Tweede Kamer krachtig wil zegenen.
Tot heil van een samenleving die zich gaandeweg onttrekt aan Zijn
heilzame geboden.
We wensen daartoe allen die onze partij vertegenwoordigen in het
publieke domein getrouwheid en afhankelijkheid toe in hun
verantwoordelijke opdracht.
M.F. van Leeuwen