Computermuisgedrag mogelijk voorspeller van leergedrag
Datum: 18 mei 2011
Kinderen die ineffectief leren, weinig initiatief tonen of impulsief
reageren, hebben een grote kans om een leerachterstand te ontwikkelen.
Educatieve computerspellen zouden op termijn ingezet kunnen worden om
leergedrag van kinderen te voorspellen en in sommige gevallen te
verbeteren. De manier waarop peuters gebruik maken van de muis bij
speciaal ontwikkelde educatieve computerspellen laat namelijk
verschillen in leergedrag zien. Dit concludeert Baukje Veenstra in haar
proefschrift waarop zij 26 mei 2011 promoveert aan de Rijksuniversiteit
Groningen.
Veenstra onderzocht het leergedrag van 184 peuters van 3 tot 5 jaar aan
de hand van de samenslim-spellen (www.samenslim.nl), educatieve
computerspellen die kinderen vaardigheden bieden om effectief te kunnen
leren. Tijdens het onderzoek richtte Veenstra zich op het muisgedrag
van de kinderen tijdens het spelen. Impulsieve kinderen klikten vaker
met de muis en maakten meer fouten. Afwachtende kinderen klikten juist
weinig met de muis.
Sneller en actiever
Met name het ineffectieve leergedrag van de afwachtende kinderen werd
door de computerspellen verbeterd. Zij leerden sneller en actiever te
spelen en klikten tijdens het spelen vaker met de muis. De kinderen met
effectief leergedrag lieten een relatief klein leereffect zien. De
impulsieve kinderen daarentegen lieten een verslechtering zien. Zij
gingen tijdens het spelen steeds ongeremder met de muis klikken.
Vermoedelijk werden zij door de spellen niet genoeg gestimuleerd.
Kenmerken van goede leeromgeving
Veenstra stelde voor haar onderzoek ook een checklist samen met zeven
kenmerken waaraan educatieve computerspellen zouden moeten voldoen om
een krachtige leeromgeving te kunnen zijn. Spellen moeten bijvoorbeeld
adequate instructies geven, aansluiten bij het leerniveau van kinderen
en een specifieke inhoud en leerdoelen geven. Aan de hand van de zeven
kenmerken onderzocht Veenstra acht Nederlandse edutainment
softwareprogramma's. De meeste spellen voldeden onvoldoende aan de
gestelde eisen en zijn daarom niet geschikt als krachtige leeromgeving.
Minder impulsief
In een oriënterende pilotstudy onderzocht Veenstra of de
samenslim-spellen als een actief leermiddel zouden kunnen dienen voor
kinderen met leerstoornissen zoals ADHD en autisme. Kinderen met ADHD
maakten in eerste instantie impulsief gebruik van de muis, maar lieten
door het spelen van de samenslim-spellen een verbetering zien in hun
leergedrag. Deze resultaten zouden aanleiding kunnen zijn voor verder
onderzoek.
Curriculum Vitae
Baukje Veenstra (Meppel, 1983) studeerde klinische en
ontwikkelingspsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en deed
haar promotieonderzoek bij de afdeling ontwikkelingspsychologie van de
faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen. Ze promoveert bij
prof.dr. P. van Geert en prof.dr. B. van der Meulen. De titel van haar
proefschrift is: 'The utility and effectiveness of an educational
computergame aimed at improving ineffective learning behavior in
preschool children'. Z e is nu postdoc-onderzoeker bij de afdeling
ontwikkelingspsychologie.
Rijksuniversiteit Groningen