Participatiesamenleving vraagt scherp oog risico's informele zorger
Persbericht van MOVISIE
Nederlandse gezinnen worden kleiner, de mantelzorger krijgt het
zwaarder. De informele zorger moet redding bieden, maar hoeveel rek zit
er in die hoek? Anita Peters van MOVISIE maakt in de trendstudie Krimp
achter de voordeur; de toekomst van mantelzorg voor ouderen een scherpe
analyse van de toekomstige inzet van de informele zorger.
Najaar 2010 was er op televisie de spraakmakende documentairereeks
Krimpen aan de Maas (VPRO, Tegenlicht) te zien over de eerste regio's
die in ons land te maken krijgen met demografische krimp. Anita Peters
van MOVISIE: "Achter de voordeur van de Nederlandse gezinnen is al
langer sprake van krimp. Al decennialang krijgen Nederlandse vrouwen
minder kinderen dan de vervangingswaarde van 2,1 kind per vrouw. Op
termijn zal dit leiden tot krimp van de totale bevolking. Sommige
regio's en sectoren hebben er nu al mee te maken. Het onderwijs
bijvoorbeeld, waar de helft van de basisscholen lege klaslokalen heeft.
Of de zorgsector, waar krimp met name in de Randstad nu al gevoeld
wordt."
Overbelasting stijgt
Tijdens de Nationale Mantelzorglezing 2010 hield Anton Westerlaken dan
ook een krachtig pleidooi voor meer aandacht voor de informele zorg van
mantelzorgers en vrijwilligers. Alleen zo valt volgens hem te voorkomen
dat de professionele zorg op termijn door zijn hoeven zakt. Maar
hoeveel rek zit er bij de informele helpers? Het leeuwendeel van de
informele zorg wordt geboden door mantelzorgers, dus mensen die zorg
verlenen vanuit een persoonlijke band. Op jaarbasis zijn 2,6 miljoen
mensen er langer dan drie maanden of meer dan acht uur per week voor in
touw. Het aantal zwaarbelaste of overbelaste mantelzorgers is in zeven
jaar tijd met vijftig procent gestegen, stelt het Sociaal en Cultureel
Planbureau in 2010. En dat zijn geen geruststellende cijfers in het
licht van de demografische trends van vergrijzing en ontgroening.
Marijke Steenbergen, Raad van Bestuur MOVISIE: "We zitten midden in de
transitie van een verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving. We
moeten meer zelf doen, maar dat vraagt dat beleidsmakers goed zicht
houden op de risico's die verbonden zijn aan deze ontwikkeling.
Ontspoorde zorg in thuissituaties is bijvoorbeeld één van de gevolgen
van het niet meer zelf kúnnen doen. Ik hoop dat deze trendstudie
iedereen scherp houdt in de discussie over zelfredzaamheid van mensen
en hun netwerken."
Trendstudie
In de trendstudie wordt antwoord gegeven op vragen als: hoe denken we
volledige arbeidsmarktparticipatie te combineren met mantelzorg, zeker
voor mensen die in de sandwich zitten tussen de zorg voor de kinderen
en voor de ouders? Kunnen gemeenten en woningcorporaties onze
woonomgeving levensloopgeschikt maken? En hoe wenselijk is een grotere
instroom van zorgwerkers uit lagelonenlanden die in hun thuisland
noodgedwongen anderen met de zorgen laten zitten? Anita Peters: "Aan
deze lijst kunnen we nog vele vragen toevoegen: hoeveel zekerheid en
zorgvuldigheid verdienen mantelzorgers? Hoeveel bescherming krijgen ze
in tijden van bezuinigingen en hoe zorgen we dat de kwaliteit van de
(mantel)zorg een acceptabele standaard houdt?" Naast de vragen biedt de
trendstudie ook oplossingsrichtingen. Peters: "Veel zal afhankelijk
zijn van de mate waarin overheden, landelijk en lokaal, en
zorgondernemingen hun verantwoordelijkheid nemen."
Download de trendstudie Krimp achter de voordeur; de toekomst van
mantelzorg voor ouderen op www.movisie.nl
Links:
http://www.movisie.nl
Razende Robot Reporter