Gemeente Utrecht

2011 SCHRIFTELIJKE VRAGEN
82 vragen van de heer dr. ir. W.W. Buunk
(ingekomen 27 mei 2011
en antwoorden door het college verzonden op 6 juni 2011)

Schriftelijke vragen inzake betere bussen zolang reizigers op de tram wachten

De VVD heeft kennis genomen van de presentatie van het BRU van 25 mei jl. over de besluitvorming over de vertramming van de HOV om de Zuid en het tijdspad van verdere uitwerking en uitvoering van het project. De ingebruikname van de tram lijkt niet eerder dan 2018 mogelijk te zijn. Wij hebben ook kennis genomen van de publicaties in de pers hieromtrent en van de schriftelijke vragen 79/2011 van de heer Post. De VVD heeft ook kennis genomen van de publicatie in het AD/UN van 26 mei jl. over de capaciteitsproblemen die er in toenemende mate zijn op de buslijnen 11 en 12.

De Utrechtse gemeenteraad en het BRU hebben in het verleden besloten tot de aanleg van een HOV busbaan (de HOV om de Zuid) naar de Uithof. De VVD deelt de ambitie om deze openbaar vervoersverbinding uit te voeren als een tram. De uitwerking van het plan loopt echter voortdurend tegen complicaties op die tot hogere kosten en een langer tijdspad leiden. De bijna drie maal zo hoge investeringslast dan aanvankelijk verwacht, lijkt inmiddels nog de minst hoge drempel te zijn.

De VVD heeft bij herhaling gewaarschuwd voor het gevaar van vertraging van het project. De HOV om de Zuid had al in 2010 een meer comfortabel vervoer moeten bieden aan reizigers tussen het centraal station en de Uithof. Onlangs is gewaarschuwd bij de vaststelling van het bestemmingsplan voor de HOV om de Zuid. Dat bestemmingsplan is al in 2006/2007 door de gemeente Utrecht in voorbereiding genomen, maar het maakt uitsluitend de aanleg van een trambaan mogelijk. De optie om een OV baan aan te leggen die aanvankelijk door HOV bussen kan worden gebruikt en op termijn kan worden omgebouwd tot een trambaan, is daarmee nu niet mogelijk. De VVD heeft bepleit een wijziging van dat bestemmingsplan voor te bereiden zo gauw duidelijk is dat de aanleg van een tram niet of niet op korte termijn mogelijk blijkt.

Wethouder Lintmeijer heeft bij de raadsbehandeling van het bestemmingsplan HOV om de Zuid aangegeven dat hij het ermee eens is "...vaart te maken en om zo snel mogelijk hoogwaardig openbaar vervoer naar De Uithof te laten rijden. De vervoerdruk is dermate groot dat wij die niet langer willen tolereren." Hij heeft tevens aangegeven dat de HOV bus de terugvaloptie is.

De ingebruikname van een tram naar de Uithof vindt op zijn vroegst in 2018 plaats. Dit is het jaar dat de studenten van de jaargang 2014, die dus nu in de derde klas van de middelbare school zitten, zullen afstuderen. Dit brengt de VVD bij de volgende vragen:


1. Deelt het college de mening van de VVD dat flexibiliteit in het proces van besluitvorming, uitwerking en uitvoering van de aanleg van de HOV om de Zuid belangrijk is vanwege de lange doorlooptijd van de aanleg? De voorbereiding, besluitvorming en uitvoering van de HOV om de Zuid vereist veel creativiteit en flexibiliteit. Zowel vanwege de betrokkenheid van vele partners als vanwege de samenhang met grote projecten en ontwikkelingen, zoals de herontwikkeling van het Stationsgebied, de bouw van de OV-Terminal, de Spoorverdubbeling Utrecht-Houten, de bouw van P+R De Uithof, het regionaal OV-netwerk, de inpassing in de bestaande stad en de bouw van een tramsysteem op een intensief gebruikt bustrace.


2. Deelt het college de mening van de VVD dat een wijziging van het bestemmingsplan HOV om de Zuid, die gebruik door zowel trams als bussen mogelijk maakt, de flexibiliteit van de aanleg van de HOV om de Zuid vergroot? Het gebruik van de HOV-baan door bussen kan mogelijk worden gemaakt door wijziging van het bestemmingsplan of door een tijdelijke omgevingsvergunning. Mocht dit nodig zijn dan kunnen de procedures naar verwachting medio 2014 doorlopen zijn, als ook het kunstwerk naast de spoorverdubbeling gereed is. Het is mogelijk eerst een busbaan aan te leggen, die daarna wordt omgebouwd tot trambaan of direct een gecombineerde bus-trambaan. De uitvoering wordt er niet flexibeler op, maar complexer. De busbaan langs het spoor kan begin 2015 voor gebruik gereed zijn en kan tot begin 2016 worden gebruikt, dan start op dit trajectdeel de aanleg van de trambaan.

Een gecombineerde bus-trambaan kan vanaf medio 2016 worden gebruikt. De meerkosten van beide opties worden geraamd op ca E 7 tot 10 mln in verband met de meerkosten voor fundering en asfalt. Het testen en proefrijden vanaf begin 2017 gaat, onder meer door het stilzetten van trams en aangepaste snelheden, niet samen met de exploitatie van een intensieve busverbinding


3. Is het college bereid om, in goed overleg en in samenwerking met het BRU, de wijziging van het bestemmingsplan HOV om de Zuid in deze richting ter hand te nemen, zodat deze wijziging zonodig snel in behandeling kan worden genomen? Gelet op de kosten, de korte tijdsduur van het gebruik, het te verwachten effect en de maatschappelijke weerstand kiezen wij er niet voor om het gebruik van bussen van de HOV-baan mogelijk te maken. Uit de Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) blijkt dat met name het capaciteitsgebrek van de haltes op Utrecht Centraal Station en in De Uithof bepalend zijn voor de capaciteit en niet zozeer de HOV-baan daartussen. Uit de MKBA blijkt dat dit alleen met een tramverbinding wordt ondervangen.


4. Deelt het college de mening van de VVD dat het belangrijk is om ondertussen, ook op korte termijn, een betere kwaliteit en capaciteit van het openbaar vervoer tussen het centraal station en de Uithof te realiseren? Wij onderschrijven de noodzaak om op korte termijn de kwaliteit en capaciteit van het openbaar vervoer tussen het centraal station en De Uithof te verbeteren. De huidige kwaliteit en capaciteit schiet nu al tekort. De komende jaren gaat het aantal reizigers verder toenemen. Dit wordt beargumenteerd en onderschreven in de toelichting van het raadsvoorstel projectbesluit Uithoflijn en in de Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Uithoflijn.


5. Is het college bereid om initiatief te nemen om, in goede samenwerking met het BRU, de kwaliteit en capaciteit van het openbaar vervoer tussen het centraal station en de Uithof te verbeteren tussen 2012 en 2018? Welke rol kan, volgens het college, de huidige buslijn 12 daarin spelen? Gelet op de nu bekende planning van de aanleg van de Uithoflijn, zullen we met BRU in overleg treden om de OV verbinding met De Uithof te verbeteren. De afgelopen jaren zijn door gemeente en BRU al vele aanvullende maatregelen genomen om de kwaliteit en capaciteit van de verbinding tussen Utrecht centraal en De Uithof te verbeteren. Als in 2015 NS-station Vaartsche Rijn in gebruik wordt genomen, zal voor reizigers uit het oosten en zuiden van het land de reistijd naar De Uithof worden verkort. Een kleine frequentieverhoging van bus 12 en de komst van meer dubbelgeleed busmaterieel (per 2012) lijkt nog mogelijk. Daarnaast zal er continu veel aandacht moeten zijn voor de integrale regelmaat- en stiptheidsbeheersing op deze lijn. Daarmee wordt het maximale rendement uit deze route gehaald.

---- --