Voor de bezuinigingen eerst een visie op de krijgsmacht
Minister Hillen van Defensie verbaast zich over het gebrek aan
maatschappelijk debat over de bezuinigingen op de krijgsmacht.
Blijkbaar is daar een breed draagvlak voor. Wat echter stuitend is, is
de visieloze manier waarop het kabinet daar invulling aan geeft,
schrijft Tweede Kamerlid Arjan El Fassed in de Volkskrant. Voordat het
kabinet structureel gaat bezuinigingen op de krijgsmacht, moet er eerst
een visie komen op de toekomst van de Nederlandse defensie.
Het ministerie van Defensie dat nu al ingrijpend moet bezuinigen,
krijgt waarschijnlijk te maken met extra bezuinigingen. Over dat
laatste zal pas meer duidelijk worden op Prinsjesdag. De minister van
Defensie verbaasde zich over het gebrek aan maatschappelijk debat over
de bezuinigingen, blijkbaar is daar een breed draagvlak voor. Wat
echter stuitend is, is de visieloze manier waarop het kabinet daar
invulling aan geeft.
Wanneer de omstandigheden ertoe leiden dat er fors gesneden moet worden
in een begroting zijn er ruwweg twee mogelijkheden. Aan de ene kant de
wijze van het kabinet: sprokkelen en shoppen uit
heroverwegingsrapporten om met allerlei kleine en grote ingrepen een
miljard bij elkaar te sprokkelen. En aan de andere kant: het maken van
fundamentele keuzes gebaseerd op een visie op de toekomst van defensie.
Tijdens de hoorzitting over de bezuinigingen werd glashelder dat
iedereen met gezond verstand de illusie van een veelzijdig inzetbare
krijgsmacht heeft losgelaten. Desondanks houdt het kabinet vast aan
zijn onuitvoerbare droom. In het uitgebreide rapport `Verkenningen'
over de toekomst van de krijgsmacht komen verschillende varianten naar
voren.
Visie
Een veelzijdige inzetbaarheid is daar één van, met de grote
kanttekening dat dit scenario niet haalbaar is bij forse bezuinigingen.
Met zoveel eenduidige analyses kan het kabinet het niet volhouden om
vast te houden aan oude standpunten. Het moet een andere keuze maken
waaruit een visie spreekt op de toekomst. Daarbij zou het kabinet
moeten kiezen voor specialisatie, Europese samenwerking en een
verstandig inkoopbeleid.
Nederland heeft strepen verdiend door eigenzinnige bijdragen aan
stabilisatiemissies. Dit zijn langdurige, gezamenlijke operaties in
fragiele staten, om stabiliteit te brengen en burgers te beschermen.
Daarbij is Defensie niet het enige instrument dat wordt ingezet. Ook
diplomatie en Ontwikkelingssamenwerking zijn daarbij belangrijke
instrumenten. En juist in die combinatie van middelen heeft Nederland
ervaring opgebouwd. Uit de defensieverkenningen blijkt dat toekomstige
conflicten vaker in bevolkt gebied zullen plaatsvinden.
Dat betekent een keuze niet alleen voor burgerbescherming, het helpen
opbouwen van veiligheidsinfrastructuren in pre- en postconflictlanden,
maar ook een keuze voor luchttransport waar internationaal grote
behoefte aan is. Veertien van de zeventien Cougar-transporthelikopters
blijven aan de grond. Dat betekent een vergroting van het tekort aan
transportcapaciteit.
Specialisatie leidt tot de noodzaak van samenwerking in Europees
verband. Door gebrek aan middelen sprak de minister van Defensie
daartoe gedwongen de afgelopen tijd met zijn Duitse, Britse en
Belgische ambtgenoten over mogelijkheden voor meer militaire
samenwerking. Maar zonder visie en zonder duidelijke keuzes hebben deze
gesprekken weinig zin. Het taboe op het overdragen van bevoegdheden
ligt als een zware deken over het denken bij Defensie maar in een snel
veranderende wereld kunnen we het ons niet permitteren om daardoor
afgeleid te raken.
Blind
Het roer moet om en daarvoor dient ook het nadenken over samenwerking
handen en voeten te worden gegeven. Gezamenlijke logistiek en inkoop
horen daarbij. Materieel kopen, waarbij niet elk land zijn eigen
configuratie toepast maar waarbij systemen met elkaar communiceren,
zodat men gezamenlijk kan oefenen en op elkaar is ingespeeld in een
internationale omgeving. Dat betekent ook dat we moeten stoppen met
blind investeren in omvangrijke fiasco's zoals de JSF. Dubieuze
industriepolitieke overwegingen, niet gestaafd door enig bewijs, zijn
daarbij gebruikt om de aankoop van een gevechtsvliegtuig af te dwingen,
waardoor de ruimte om te onderhandelen over aankoopprijs, uitrusting en
onderhoudscontracten sterk is ingeperkt.
Hervormen bij Defensie betekent de Nederlandse krijgsmacht klaarstomen
voor verdere Europese samenwerking. Het is nog niet te laat maar dat
vereist wel daadkracht. Dit moeten we met onze buren delen. Een
gezamenlijke visie, zodat bondgenoten niet hetzelfde wegbezuinigen maar
elkaars meerwaarde erkennen, is daarbij vereist. Angst voor het
overdragen van bevoegdheden kost energie.
Wil Defensie echt klaar zijn voor de toekomst dan moet voordat er over
diepgaande bezuinigingen wordt gesproken, eerst duidelijkheid komen
over de ambitie van de Nederlandse krijgsmacht. Daarom is het niet
voldoende om te sprokkelen naar middelen om maar vast te houden aan het
oude idee van een veelzijdig inzetbare krijgsmacht, maar is het
noodzaak een helder besluit te nemen over hoe onze krijgsmacht eruit
moet gaan zien in de toekomst.