Regie der Gebouwen: contractsluiting nieuwe gevangenis Marche-en-Famenne
29/06/2011 15:29
REGIE DER GEBOUWEN - REGIE DES BATIMENTS
Op 29 juni 2011 ondertekenen Didier Reynders, vice-eerste minister, minister van Financiën en voogdijminister van de Regie der Gebouwen en Stefaan De Clerck, minister van Justitie, het contract met het consortium Eiffage-Eiffage Benelux- DG Infra+ voor het ontwerp, de bouw, de financiering en het onderhoud van een nieuwe gevangenis in Marche-en-Famenne.
De gevangenis met een capaciteit van 312 plaatsen zal midden 2013 beschikbaar zijn. De Regie der Gebouwen treedt op als bouwheer en zal gedurende 25 jaar een beschikbaarheidvergoeding betalen aan het consortium. Daarna neemt zij de gevangenis kosteloos over van het consortium.
Masterplan 2008-2012-2016
In uitvoering van het regeerakkoord heeft de federale regering het masterplan 2008-2012-2016 (een gevangenisinfrastructuur in humane omstandigheden) goedgekeurd. Dit plan voorziet onder meer de bouw van vier nieuwe gevangenissen (Marche-en-Famenne, Leuze-en-Hainaut, Dendermonde en Beveren).
Design Build Finance Maintenance (DBFM)
De federale overheid koos voor de bouw van de vier nieuwe gevangenissen voor een publiek-private samenwerking door middel van een DBFM-overeenkomst (Desigh - Build - Finance - Maintenance). Het ontwerp, de bouw, de financiering en het onderhoud worden toegewezen aan een private partner.
De Regie der Gebouwen treedt op als bouwheer. De private partner staat in voor de bouwkost (incl. btw) en de financiering van het project.
Op basis van een wedstrijd en van een onderhandelingsprocedure met bekendmaking werd de opdracht toegewezen aan het consortium Eiffage.
Het DBFM-team bestaat uit:
- Eiffage Benelux nv
- Eiffage sa
- DG Infra+
- Sodexo
- SCAU - CERAU (architectuur)
- HLM (consultant architectuur)
- Van de Geijn & Partners (veiligheid)
- Valens - Duchène - Eiffage Construction (bouw)
- TPF Engineering - SIGES SAS - KALYK (studies)
Locatie
De nieuwe gevangenis wordt gebouwd op een terrein van 16 ha 18 a 48 ca (lengte ± 520 m, breedte ± 300 m) en bevindt zich aan de N63 Marche - Luik, op 2,5 kilometer afstand van Marche-en-Famenne. De gronden zijn verworven. De site is gemakkelijk bereikbaar.
Het landschap wordt gekenmerkt door een landbouwvlakte en een bosrijk gebied. Aan de zuidkant van het terrein ligt een verstedelijkt gebied met een bedrijvenpark en een nieuw nabijgelegen zuiveringsstation. De rivier Marchette loopt in het benedengedeelte van het terrein. Het militair kamp van Marche-en-Famenne bevindt zich aan de overkant van de N23.
Stedenbouwkundige vergunning
De aanvraag van de stedenbouwkundige vergunning werd op 5 mei 2011 ingediend bij het gemeentebestuur.
Planning van de werken
De aanvang van de werken is voorzien in oktober 2011. De gevangenis dient in juli 2013 ter beschikking worden gesteld.
Een kwaliteitsvol stedenbouwkundig en architecturaal project: een landschapsgevangenis
Het ontwerpen van de gevangenis beantwoordt aan verschillende doelstellingen:
· De conceptie van een functionele instelling die zoveel mogelijk garanties biedt inzake veiligheid en beveiliging;
· De creatie van een waardig leefkader voor het personeel en voor de gedetineerden, een plek die gunstig is voor opleiding en reclassering;
· De beperking van de invloed van de gevangenis op de omgeving met evenwel inachtneming van de symbolische dimensie van het complex.
Het specifieke karakter van de plek (een landbouwvlakte) heeft geleid tot een bijzondere landschappelijke en architecturale benadering van het project. Daarom werd een 'landschapsgevangenis' gecreëerd. De visuele perceptie van de gevangenis, van buiten naar binnen, komt tot uiting door opeenvolgende lagen die boven op het bestaande landschap gesitueerd zijn.
De gevangenis vormt één geheel met een duidelijke weergave van de verschillende functies. Om haar impact op de omgeving te beperken, beslaat de gevangenis slechts de helft van de oppervlakte van het terrein.
De omheiningsmuur is niet hoger dan 6 meter. Een bomenrij voorziet de parkeerplaatsen van de nodige schaduw. Bij het naderen van de toegangsweg tot de gevangenis omkaderen taluds het zicht op de ingang van de instelling.
Twee materialen overheersen: het beton voor de omheiningsmuur en het gelakt metaal voor de daken, zolders en het inkomgebouw. De gevels bestaan uit baksteen en gelazuurd beton. De kleuren zijn gekozen uit een gamma van veldtinten.
Binnen de omheining neemt het gebouwencomplex de vorm aan van een bloem : de bloemknop voor de cellenzone die door een stengel verbonden wordt met het inkomgebouw. Aan weerszijden van de stengel bevinden zich het bezoekersgebouw en de ateliers. De stengel zelf neemt de vorm aan van een overdekte galerij.
De rotonde geeft toegang tot de vier cellenvleugels en tot een sport en cultuurcomplex. Tussen elke eenheid bieden smalle doorkijken uitzicht op de binnenpleinen met bomen en op de buitenruimten. Het natuurlijk licht dringt binnen op alle niveaus. Het kleurenpalet is licht en helder. Een gebogen muur privatiseert de sanitaire ruimte.
Het inkomcomplex vormt een belangrijk circulatiepunt waarin tevens de Strafuitvoeringsrechtbank gevestigd is. Ook het bezoekerscomplex ligt dicht bij de ingang. De glaselementen maken van deze onthaalruimte voor de families een bijzonder aangename plek. Het gevangeniscomplex is toegankelijk voor andersvaliden.
De erekoer wordt vakkundig ingericht. Het reliëf van het terrein zorgt ervoor dat er twee ruimten kunnen worden onderscheiden: het sportterrein en de wandelkoer voor de gedetineerden die gemeenschappelijk is voor telkens twee detentievleugels.
Een humane gevangenis
De binnenruimten werden bestudeerd om aan het personeel een rationeel en aangenaam werkkader te verschaffen. Voor de gedetineerden bevorderen gevarieerde en hiërarchisch ingedeelde ruimten het gemeenschappelijke leven. De passage langs 'straten en pleinen' voorkomt het gevoel van opsluiting.
Veiligheid
Het veiligheidsaspect is zeer belangrijk. Daarom wordt gekozen voor een eenvoudige, functionele organisatie, een goede zichtbaarheid en ruimten die een gemakkelijk toezicht mogelijk maken.
Het controlecentrum van het cellenkwartier heeft zicht op de detentievleugels alsook op alle ruimten die toegankelijk zijn voor de gedetineerden.
Duurzame ontwikkeling
De inspanningen met betrekking tot de duurzame ontwikkeling zijn gericht op de integratie en het respect van en voor de site zowel in de fase van de werken als van de exploitatie. De enveloppe van de gebouwen is ontworpen met het oog op de beheersing van alle envergieverbruik.
De impact op het milieu blijft beperkt dank zij de opvang, de opslag en het hergebruik van het regenwater, de plaatsing van groene daken, het gebruik van grastegels, enz.
Technische fiche
Bouwheer: Regie der Gebouwen
Toekomstige gebruiker: FOD Justitie
Consortium: Eiffage - Eiffage Benelux - DG Infra+
Huurtermijn: 25 jaar (daarna neemt de Belgische staat kosteloos de gevangenis over)
Oppervlakte: 16 ha 18 a 48 ca
Capaciteit: 312 plaatsen
Duur van de werken: oktober 2011 - juli 2013
Jaarlijkse beschikbaarheidsvergoeding: 12,2 miljoen euro
Johan Vanderborght
Woordvoerder
Regie der Gebouwen