Rijksvoorlichtingsdienst
Visitatiecommissie wijkenaanpak brengt eindverslag uit
"Dienstbare overheid nodig voor wijkenaanpak"
Dankzij nieuwe manieren van samenwerken en extra energie van professionals en bewoners worden in de wijkenaanpak taaie sociale problemen met zichtbaar resultaat aangepakt. Dit vraagt om een dienstbare overheid aan het oplossend vermogen uit de wijken zelf.
Dat concludeert de onafhankelijke visitatiecommissie wijkenaanpak in het rapport 'Doorzetten en loslaten'. De commissie bezocht in 2010 en begin dit jaar 40 aandachtswijken in 18 gemeenten en 8 betrokken ministeries en sprak met circa 800 bestuurders, professionals en bewoners. De commissie, die werd ingesteld door het vorige kabinet, telt 26 leden en staat onder voorzitterschap van de heren W. Deetman, J. van der Lans en R. Scherpenisse.
Oplossend vermogen komt uit de wijken zelf
De commissie is enthousiast over nieuwe manieren van samenwerken waarbij alles draait om de uitvoering door en het oplossend vermogen van burgers en professionals in de wijk zelf. De wijkcoaches in Enschede en de frontlijnteams in Leeuwarden gelden hier als aansprekende voorbeelden. In plaats van de gebruikelijke situatie waarbij een veelheid van organisaties zich met de sociale problemen bemoeit, werken deze steden met één team dat dagelijks in de wijk functioneert. De teams zijn herkenbaar en hebben het vertrouwen van bewoners waardoor problemen daadwerkelijk worden aangepakt. Hoewel veel gemeenten nog moeite hebben met een meer dienstbare rol is die de moeite waard om verder te ontwikkelen zodat het beschikbare geld de komende jaren effectiever aangewend wordt. Voor deze organisaties is de uitdaging om oude manieren los te laten zodat de professionaliteit die voor de wijken het meest van belang is, blijft behouden.
Meer focus, heldere keuzes
De commissie vindt het van belang in de wijkenaanpak meer focus aan te brengen waarbij alle betrokken partijen in de wijk werken aan een gedeeld beeld van de toekomst. In het grote aantal wijkprojecten ontbreekt nog vaak de onderlinge samenhang en is niet altijd duidelijk of een project effectief bijdraagt aan de ambities in een wijk. Vanuit een eenduidige visie kunnen heldere keuzes volgen over welke initiatieven moeten worden voortgezet en welke beëindigd. Speciale aandacht vraagt de commissie voor het op een hoger plan brengen van de wijkeconomie. De kracht van dit belangrijke 'gaspedaal' voor de wijkontwikkeling wordt in de meeste gemeenten nu nog onvoldoende ingezet.
Andere rol overheid, ruimte voor burgerinitiatieven
De commissie constateert dat burgerparticipatie een belangrijk thema in de wijken is, maar ook dat burgers vaak niet op de juist manier worden betrokken. De traditionele vorm van participatie waarbij burgers alleen hun mening mogen geven heeft zijn langste tijd gehad. De commissie ziet krachtige voorbeelden van burgers die niet alleen willen meedoen, maar zelf hun zaken willen organiseren. Gemeenten moeten durven los te laten en te kiezen voor een wijkenaanpak waarbij burgers daadwerkelijk 'in charge' zijn en de overheid een nieuwe rol pakt als coach en adviseur.
Wijkenaanpak doorzetten
Onlangs presenteerde het Sociaal Cultureel Planbureau een rapport over woonbuurten in de 31 grote gemeenten van Nederland in de periode van 1999 tot 2008. De visitatiecommissie wijkenaanpak gaat over de wijkenaanpak in de 40 aandachtswijken die in 2007 voor een periode van 10 jaar is ingezet. Nu de uitvoering van deze nieuwe aanpak drie jaar op gang is, acht de commissie het te vroeg voor een oordeel. De werkwijze van de commissie is er op gericht de wijkenaanpak een stap verder te brengen door opgedane kennis en goede ervaringen en voorbeelden te delen. De commissie stelt wel vast dat er voldoende ontwikkelingen zijn ingezet die een goed perspectief bieden voor de toekomst. ,,We moeten de wijkenaanpak doorzetten", zegt voorzitter Wim Deetman ,,Bovendien betekent nu ermee stoppen dat je de komende jaren niet meer met iets nieuws hoeft te komen bij bewoners. Het vertrouwen dat nu daadwerkelijk is opgebouwd mag niet worden verspeeld."
Het volledige rapport 'Doorzetten en loslaten' is te vinden op: http://www.kei-centrum.nl/view.cfm?page_id=8176
RVD Mediafeed