Ecorys


Logistieke Westas harde kern van de Amsterdamse economie

5 juli 2011 - Jan Rutten en Gerlof Rienstra, managing partners van Ecorys, vragen in een ingezonden artikel in het Laatste Woord in het Parool vandaag beleidsmatig aandacht voor de economische betekenis van deze logistieke Westas. De logistieke Westas zou volgens Rutten en Rienstra moeten terugkomen in de zogenoemde Amsterdam-brief van het kabinet, die naar verwachting na de zomer als onderdeel van het topsectorenbeleid van het Rijk zal verschijnen.

Ecorys ondersteunt het project Amsterdam Connecting Trade inhoudelijk en redactioneel. Het project maakt onderdeel uit van de logistieke Westas in de regio Amsterdam. De logistieke Westas stelt de combinatie Airport-Seaport - van Schiphol tot Noordzeekanaalgebied - als belangrijk economisch cluster voor deze regio centraal. Naast de Zuidas - die zich vooral richt op de financiële en zakelijke dienstverlening en op (multi)nationale hoofdkantoren van grote ondernemingen - is de Westas de tweede stuwende economische pijler voor de Amsterdamse metropoolregio. De logistieke Westas is te vergelijken met andere geïntegreerde logistieke concepten (luchthaven-zeehaven) zoals die elders in Europa en Azië worden ontwikkeld (bron: Ecorys en Stratagem, internationale benchmark van vestigingsmilieus).

Hieronder volgt het volledige artikel zoals vandaag (5 juli 2011) in het Parool is gepubliceerd.

Investeren in logistieke Westas van Amsterdam

Na de zomer komt het kabinet met een 'Amsterdam-brief'. De brief geeft aan wat de economische kansen zijn van de metropoolregio en welke projecten in aanmerking komen voor innovatiegelden van het Rijk. Amsterdam moet zich daarbij nadrukkelijk profileren als logistieke mainport, met de Westas als internationale toplocatie voor logistieke en aanverwante bedrijven.

De Amsterdam-brief heeft te maken met het topsectorenbeleid, de nieuwe jas van het vroegere innovatiebeleid waarvoor het kabinet de komende jaren ca. EUR 1.5 mld uittrekt. Momenteel werken 'teams' vanuit bedrijfsleven, overheid en wetenschap aan een programma voor negen topsectoren, waaronder een team Logistiek onder leiding van oud-KLM directeur Leo van Wijk.

Economisch profileert Amsterdam zich vooral met de financiële dienstverlening, de creatieve industrie en het toerisme. Dit soort sectoren zijn sexy en doen het goed in de beeldvorming: ' Iamsterdam' . De logistieke sector krijgt echter nauwelijks de aandacht die het verdient. Dit terwijl de logistiek, volgens de recente Economische Verkenningen van de Kamer van Koophandel, in het Amsterdamse op een goede tweede plaats komt, met een toegevoegde waarde van zo'n EUR 15 mld per jaar. De zakelijke en financiële dienstverlening (samen!) staan nummer 1 met EUR 29 mld. De creatieve industrie, de love-baby van bestuurlijk Amsterdam, komt pas op nummer 3 met een toegevoegde EUR 12 mld. De creatieve industrie is overigens in het rapport van de Kamer een raar rommeltje van media, ICT, kennis en kunst. Ieder voor zich presteert veel minder.

De logistiek vormt, naast de zakelijke en financiële dienstverlening, de echte harde kern van de economie van de metropoolregio. Schiphol is goed voor 60.000 directe en 80.000 indirecte arbeidsplaatsen, is nummer 3 op het gebied van vracht in Europa en vormt dé vestigingsfactor bij uitstek voor internationale bedrijven en hoofdkantoren in de Randstad. De havens langs het Noordzeekanaal zijn de vierde haven in Europa, met een directe werkgelegenheid van 35.500 arbeidsplaatsen en indirect nog eens 25.000. Greenport Aalsmeer is 's werelds grootste logistieke,-, handels- en kenniscentrum ter wereld voor sierteeltproducten en zorgt direct en indirect voor 45.000 arbeidsplaatsen. Na een stevige dip in 2009 door de crisis, is de logistieke sector (groothandel, zeetransport, luchttransport en overige transport) sterk teruggekomen met groeicijfers van 9,3% in 2010 en 5,7% in 2011, volgens een prognose in het recente rapport van de Kamer.

Ruimtelijk-economisch heeft de metropoolregio daarmee twee sterke troeven in handen om de toenemende concurrentie met de andere megaregio's in de wereld aan te gaan: de Zuidas als toplocatie van (inter)nationale bedrijven en hoofdkantoren voor de zakelijke-financiële dienstverlening. En de 'logistieke Westas', die wij hierbij introduceren als dé corridor van Schiphol tot het Noordzeekanaal voor bedrijven uit de wereld van handel, transport en aanverwante bedrijfstakken. Met uitwaaieringen naar de Westelijke Tuinsteden, biedt deze corridor verder interessante kansen voor de werkgelegenheid van de bewoners in deze wijken. De Zuidas staat al jaren hoog op de politieke agenda binnen de metropoolregio, het wordt tijd om nadrukkelijk ook in de logistieke Westas te investeren.

Cruciaal voor logistieke milieus is niet alleen een optimaal luchtvaartnetwerk, maar ook een goed, veelzijdig grondnetwerk: goede achterlandverbindingen via de weg, het spoor, de lucht en het water, moderne bedrijventerreinen en snelle doorlooptijden om veilig te laden en te lossen. Een uitstekend, nog vrij onbekend, voorbeeld hiervan is Amsterdam Connecting Trade: een programma voor drie bedrijventerreinen rond Schiphol met als paradepaardje de A4 Zone West, een gebied van 140 hectare langs de A4 en de toekomstige toegangspoort van de logistieke Westas.

Andere belangrijke succesvoorwaarde vormt een nauwe samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven en een langjarig actief en consistent beleid van de overheid. De oprichting van de Economic Development Board Amsterdam (EDBA) die inzet op het versterken van kansrijke economische 'clusters', zoals logistiek, is een stap in de goede richting. Iamsterdam is immers iets anders dan promoten van sexy sectoren in en rond de binnenstad. Iamsterdam is kijken waar het echte geld wordt verdiend. Het topsectorenbeleid vormt een mooie aanleiding voor een mindshift: van grachtengordel naar logistieke Westas dus.

Gerlof Rienstra en Jan Rutten, managing-partners Ecorys Rotterdam. In opdracht van Bestuursforum Schiphol hebben Ecorys en Stratagem onlangs vergelijkend onderzoek gedaan naar andere succesvolle `werkmilieus' in de wereld.