'Visieloos terugkeerbeleid gaat niet helpen. Wat wel?'
Persbericht van Humanistisch Verbond
Minister Leers (Immigratie en Asiel) stuurde afgelopen vrijdag even
voor het reces de langverwachte brief 'Terugkeer in het
vreemdelingenbeleid' naar de Tweede Kamer. Humane alternatieven voor de
vreemdelingenbewaring staan er niet in. Wel haalt Leers alles uit de
kast om vreemdelingen zonder verblijfsvergunning te dwingen tot
vertrek. De lijn van repressie, marginalisering en criminalisering van
onuitzetbare vreemdelingen wordt hiermee voortgezet. Vanuit de
misvatting dat iedereen die hier niet mag blijven terug kàn. Van
creativiteit en menselijk perspectief is helaas weinig sprake.
Leers geeft toe dat het aantal 'onuitzetbaren' ondanks alle
inspanningen van de afgelopen jaren nog steeds hoog is: 48%. Zonder
daar veel van te leren kiest hij het spoor van verhoging van druk en
dwang. De 'Terugkeerbrief' berust op de misvatting dat iedereen die
hier niet mag blijven terug kàn naar het land van herkomst. Wie niet
zelfstandig werkt aan terugkeer, kan daartoe gedwongen worden. De
overheid weet echter dat dat niet altijd mogelijk is. Gebrekkige
bevolkingsregistratie en een niet meewerkende overheid of familieleden
in het land van herkomst kunnen terugkeer onmogelijk maken. De minister
wil die overheden nu dwingen mee te werken. Door ontwikkelingshulp en
economische samenwerking te koppelen aan het terugnemen van burgers.
Gezien de ervaringen tot nu toe is het twijfelachtig of dat haalbaar,
veilig en moreel wenselijk is.
Regie
Het besef dat mensen pas bewegen als ze zelf enige regie en perspectief
hebben ontbreekt. De ervaring leert dat het repressieve beleid, met
name langdurig en herhaald verblijf in vreemdelingendetentie, mensen
zodanig beschadigt, dat dit hen juist verhindert om constructief na te
denken over hun eigen toekomst.
Slechts een enkele keer toont Leers inzicht in wat er nodig is om
mensen in beweging te krijgen. Zo denkt hij aan ondersteuning bij het
opzetten van een eigen bedrijf in het land van herkomst. Dat geldt
alleen voor uitgeprocedeerde asielzoekers. Eventuele alternatieven voor
de fel bekritiseerde vreemdelingendetentie worden slechts minimaal
aangestipt. Alternatieven wil Leers slechts beoordelen op hun
effectiviteit wat uitzetbaarheid betreft, een verbetering van de
mensenrechtensituatie speelt geen rol.
Toekomstperspectief
Zou nog meer dwang in de vorm van een inreisverbod, strafbaarstelling
en boetes het terugkeerpercentage aanzienlijk verhogen? Meer repressie
leidt in elk geval tot verdergaande criminalisering en marginalisering
van mensen die al geen kant meer op kunnen. Het probleem van de
onuitzetbaarheid blijft levensgroot aanwezig.
Wat moet er met deze onuitzetbaren gebeuren? Als nog meer dwang niet
werkt, wat dan wel? Het Humanistisch Verbond vindt dat een effectief en
humaan vreemdelingenbeleid mensen ruimte moet bieden voor eigen regie
en toekomstperspectief. Dat vraagt om openheid voor bestaande
alternatieve visies op creatiever en menselijker vreemdelingenbeleid.
In het Nederlandse politieke klimaat wordt hier echter aanhoudend aan
voorbijgegaan. Ook Leers schiet daarin te kort. Zijn brief is oude wijn
in nieuwe zakken, en biedt noch voor de mensen die het betreft, noch
voor de op dit punt zo verdeelde Nederlandse samenleving enig
perspectief.
Links:
http://www.humanistischverbond.nl/dossiers/mensenrechten/menswaardigvre
emdelingenbeleid
Razende Robot Reporter