Vrije Universiteit Amsterdam PERSBERICHT

5 juli 2011

'Wettelijk verbod gezichtssluiers breekt met Nederlandse historische traditie' Promovenda vergelijkt debat hoofddoeken in Nederland, Frankrijk en Duitsland

De Islamitische sluier (hijab) in Nederland is inzet geworden van een politieke strijd om nationale identiteit, net als in andere West-Europese landen. Uit de integratienota van minister Donner (Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties) blijkt dat het kabinet gezichtssluiers wil verbieden om gemeenschappelijke normen en waarden te beschermen. Maar een wettelijk verbod duidt eerder op een breuk met een Nederlandse historische traditie. Dat concludeert sociologe Doutje Lettinga die 4 juli promoveerde aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Zij maakte een Europese vergelijking van het debat over hoofddoeken en andere vormen van sluiering en analyseerde het politieke debat en beleid in Nederland, Frankrijk en Duitsland over dertig jaar.

Gezichtssluiers, nonnenhabijt en keppeltjes
De houding van landen ten opzichte van de sluier wordt beïnvloed door nationale tradities in de omgang met religie, etniciteit en gender, blijkt uit het onderzoek van Lettinga. Hierdoor bestaan er duidelijke verschillen in het beleid van Nederland, Frankrijk en Duitsland. Terwijl Frankrijk in 2004 een verbod op religieuze kledij doorvoerde in openbare scholen, mogen leerlingen in Nederland en Duitsland wel hoofddoeken dragen. In Nederland mogen ook leerkrachten en reguliere ambtenaren uitdrukking geven aan hun religie, terwijl Frankrijk en een groot deel van de Duitse deelstaten dit verbieden. Sommige deelstaten staan leerkrachten echter wel toe het nonnenhabijt of het keppeltje te dragen.

Breuk met tradities van godsdienstvrijheid, zelfbeschikking en tolerantie "Populistische partijen weten de sluier te agenderen als een symbool van een Islamitische ideologie die botst met onze Westerse, zogenaamd gender-egalitaire beschaving", aldus Lettinga. "De reactie van de CDA en VVD om een verbod door te voeren op gelaatsbedekkende kledij breekt met historische tradities van godsdienstvrijheid, zelfbeschikking en tolerantie."