Wageningen Universiteit en Researchcentrum
6 jul 2011
Nummer: R
Natuurorganisaties wisten niet de juiste toon te treffen bij de aanleg
van nieuwe natuur in het Drents-Friese Wold. Tegenstanders bepaalden
het natuurdebat. Sindsdien wint natuurbeleving het van biodiversiteit.
Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten kregen in 2000 de beschikking over
6000 hectare natuur in het Drents-Friese Wold. In dit heide- en
stuifzandgebied rond de Kale Duinen bij Appelscha wilden de
natuurorganisaties landbouwgrond opkopen, productiebossen kappen en de
waterstand verhogen om een habitat te ontwikkelen die vroeger had
bestaan. Hun belangrijkste tegenstander was actiegroep Woudreus, die
vanaf 2005 de discussie in de media ging bepalen. Arjen Buijs, werkzaam
bij Alterra en de leerstoelgroep Bos- en Natuurbeleid, ging na hoe dat
kwam, en publiceert erover in het juni-nummer van Geoforum.
Woudreus was vooral voor behoud van bestaande natuur en landschap en
benadrukte daarbij de beleving en de schoonheid van de natuur.
Bovendien wierp de actiegroep de vraag op van wie dit gebied was; van
de bevolking of de natuurorganisaties? Daarmee deed ze effectief aan
framing: het selectief inzetten van woorden en beelden om mensen te
overtuigen van haar gelijk.
De natuurorganisaties stelden daar een beeld van nieuwe natuur
tegenover en benadrukten de biodiversiteit, de Natura 2000 wetgeving en
de Europese verplichtingen om deze doelen te halen. 'Ze zaten vast in
hun eigen natuurbeeld en gebruikten nauwelijks gevoelsmatige argumenten
om de bevolking voor zich te winnen', zegt Buijs. 'Hun achterban in het
gebied liet weinig van zich horen, terwijl de Woudreus haar achterban
effectief mobiliseerde.'
Uiteindelijk konden de natuurorganisaties hun plannen voor het grootste
deel uitvoeren en bereikte de actiegroep slechts een geringe aanpassing
van het plan, zegt Buijs. Maar de gevoelsmatige argumenten van de
Woudreus hadden veel meer geldigheid gekregen, ook buiten het gebied.
'De Woudreus wist de juiste toon aan te slaan. In sociologische termen:
framing moet resoneren op beelden die mensen en media al van een
kwestie hebben.'
'Sindsdien gebruiken sommige politieke partijen dit soort voorbeelden
van lokale onvrede om de gevestigde natuurorganisaties te
bekritiseren', stelt Buijs. 'Zo schreef minister Verhagen vandaag nog
in een ingezonden brief in de Volkskrant dat
natuurbeschermingsorganisaties moeten mee-ademen met de tijd. Doen ze
dat niet, "dan raken ze gedateerd en worden uiteindelijk overbodig",
schrijft hij. Ook dat is een kwestie van framing.' | Albert Sikkema
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl. Zie ook www.resource.wur.nl.