Wageningen Universiteit en Researchcentrum
6 jul 2011
Nummer: P043
Een dun vloeibaar laagje op het oppervlak van onder water gezette
rijstvelden is een effectief middel om larven van de malariamug te
doden zonder dat dit invloed heeft op het overige aquatische leven. De
rijstopbrengst blijft gelijk en er wordt bovendien water bespaard
doordat het laagje verdamping van het water tegengaat.
Tot die conclusie komen wetenschappers van Wageningen University,
onderdeel van Wageningen UR, en het Keniaans medisch
onderzoeksinstituut (KEMRI) die tests hebben uitgevoerd met een
siliconenlaag met de naam polydimethylsiloxaan of PDMS, die commercieel
verkrijgbaar is als Aquatain. De resultaten, die deze week zijn
gepubliceerd in PLoS ONE (Public Library of Science), duiden erop dat
de oppervlaktelaag goed kan worden ingezet voor het bestrijden van
malariamuggen in rijstagro-ecosystemen.
Malaria vormt nog altijd een grote bedreiging voor de volksgezondheid
in een groot aantal gebieden met naar schatting 225 miljoen gevallen
van malaria en 781.000 sterfgevallen per jaar. De meeste hiervan doen
zich voor in Afrika, ten zuiden van de Sahara, en Zuidoost-Azië, waar
veel mensen afhankelijk zijn van landbouw als belangrijkste bron van
inkomsten. Met name rijstvelden vormen een ideale broedplaats voor
malariamuggen. De bestrijding van deze muggen wordt bemoeilijkt door de
omvang van de velden en hun vegetatie. Maar eenvoudige middelen, zoals
de siliconenlaag die is onderzocht door de Nederlandse en Keniaanse
onderzoekers, kunnen een grote stap voorwaarts betekenen.
Aquatain is oorspronkelijk ontwikkeld als een vloeistof die verdamping
moet tegengaan om waterverlies te verminderen. De filmlaag verspreidt
zich moeiteloos over het gehele wateroppervlak, zelfs rond vegetatie en
andere obstakels in het water. Aquatain heeft geen negatieve invloed op
de waterkwaliteit en is gecertificeerd voor gebruik in contact met
drinkwater. De werkzame stof, PDMS, wordt veelvuldig gebruikt in
conditioners, contactlenzen, enz. Het gebruik van Aquatain als
muggenbestrijdingsmiddel vormt dus een minimaal risico voor het milieu.
Op basis van de eerste laboratoriumresultaten en de
verspreidingseigenschappen van Aquatain hebben de onderzoekers een
studie uitgevoerd in het rijstirrigatiegebied van Ahero in het westen
van Kenia. Hier toonden Tullu Bukhari en collegaâs aan dat er tot 93%
minder volwassen malariamuggen vrij kwamen door gebruik van de
oppervlaktelaag. Uit de studie blijkt bovendien dat de laag nauwelijks
effect heeft op andere organismen en dat de groei en ontwikkeling van
rijstplanten in de behandelde rijstvelden niet worden aangetast.
Bij toekomstig onderzoek zal met name aandacht worden besteed aan de
haalbaarheid van het gebruik van Aquatain en zal worden gekeken in
welke mate het gebruik van Aquatain van invloed is op het aantal
malariagevallen in verschillende epidemiologische settings.
Â
Artikel
Bukhari T, Takken W, Githeko AK, Koenraadt CJM (2011) Efficacy of
Aquatain, a monomolecular film, for the control of malaria vectors in
rice paddies. PLoS ONE 6(6): e21713. doi:10.1371/journal.pone.0021713