Gemeente De Marne
Verslag dorpenavond Project Vitale dorpen in De Marne 9 juni 2011 in het Kronkelhoes te Kloosterburen
Inleiding
De gemeente De Marne staat voor grote uitdagingen op het gebied van leefbaarheid en krimp.
Met het project Vitale dorpen wil de gemeente bereiken dat de levenskracht van de dorpen wordt versterkt. Die kracht zit al in de dorpen zelf. Daarom kunnen dorpen initiatieven aandragen op het gebied van krimp en leefbaarheid. De gemeente stelt, dankzij subsidie van de provincie, geld beschikbaar voor 3 proeftuinen. Deze 3 dorpen kiezen met een budget van 12.000,- elk zelf de gewenste doelen en ondersteuning.
Zij kunnen daarbij ervaring opdoen met ontwikkeling en uitvoering van nieuwe dorpsinitiatieven, al of niet voortvloeiend uit de dorpsvisie. Voor de overige 18 dorpen in De Marne is er per dorp een stimuleringsbudget. Dat bedraagt 1.000,- per dorp plus 1,45 per inwoner voor de periode 2011 en 2012. De verenigingen dorpsbelangen worden uitgenodigd om initiatieven van bewoners in te dienen.
Dorpenavond
Donderdag 9 juni heeft de gemeente deze plannen toegelicht in het Kronkelhoes in Kloosterburen voor een publiek van 45 mensen uit 14 dorpen. Wethouder Herwil van Gelder, zelf fervent zweefvlieger, legde aan de hand van een filmpje over zweefvliegen uit dat je kunt zweefvliegen door de beweging van warme opstijgende lucht. De zweefvlieger maakt gebruik van termiek en turbulentie en vindt daarin energie en vooruitgang. Dat is een mooi beeld van gemeente en dorpen: samen kijken waar je in tijden van krimp energie van krijgt. Dorpen kunnen zelf initiatieven nemen om hun sociale samenhang op creatieve wijze versterken. Dat betekent dat vertrouwen en binding het uitgangspunt is. Hoe passen we de plannen op elkaar aan (dorp en gemeente)? Het is een zoektocht, waarbij de dorpen kunnen aangeven wat zij verwachten van de rol van de gemeente.
Professor Dirk Strijker, hoogleraar Plattelandsvernieuwing, prees dit initiatief, maar had ook een tweetal opmerkingen. De eerste is dat een dorpsbudget niet betekent dat de gemeente daarmee verantwoordelijkheid van eigen taken aan de dorpen kan afschuiven. De tweede gaat over de verdeling van de budgetten. Een verdeling van het geld naar inwoneraantal lijkt objectief, maar doet niet zonder meer recht aan wat nodig is volgens de behoefte van de dorpen. Zijn aanbeveling: durf als gemeente hier kritisch over te zijn en maak keuzen. Zet het geld daar in waar er een duidelijke behoefte is vanuit het dorp en/of waar de sociale problematiek er om vraagt.
Dorine Sibbes van het Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling legde uit wat het project Vitale dorpen voor de dorpen betekent en welke voorwaarden er zijn voor initiatieven. Dat is ook op papier uitgedeeld (zie Uitwerkingsplan Proeftuinen en stimuleringsbudgetten).
Initiatieven
Een groot deel van de avond werd besteed aan onderlinge gesprekken in kleine groepen. Daarbij hielpen de Hanzehogeschool, KNHM, Rabobank en Vereniging Groninger dorpen met een aantal vragen.
Hoe kan je als dorpsbelangen initiatieven van burgers loskrijgen, hoe motiveer je meer mensen om actief mee te doen? En is het wel terecht dat dorpsbelangen de enige partij is die initiatieven kan indienen? Hoe ziet het eigen dorp eruit als de samenstelling van de bevolking verandert en er minder mensen wonen, wat betekent dat voor voorzieningen? Vanuit de dorpen kwamen vele tips en ideeën over omgaan met krimp en verbeteren van leefbaarheid. Bijvoorbeeld dat het belangrijk is om in te zoomen op gemeenschappelijk ervaren sterke en zwakke punten.
Een voorwaarde is dat mensen elkaar kennen en informatie uitwisselen. Hoe breng je dat op gang? Dorpsbelangen kan met onderzoek of gesprekken de behoefte binnen het dorp in kaart brengen. En moet het dorp goed op de hoogte houden van resultaten. Ook zijn er vele mogelijke manieren genoemd om leefbaarheid te verbeteren, variërend van zorg voor elkaar, tot wandelpaden rond het dorp, een gezamenlijke buurtmoestuin en -maaltijden, ontmoetingsplekken, kunst in leegstaande panden, kennismaking tussen oude en nieuwe dorpsbewoners of een dienstenruilbeurs, gekoppeld aan een website van een dorp.
Sommige kleine dorpen verkenden de mogelijkheid om samen te werken, wellicht samen plannen in te dienen. De dorpen gaven aan onderling van elkaars kennis en ervaringen te willen leren. Bijvoorbeeld door middel van bijeenkomsten of het koppelen van websites van dorpen, zodat men van elkaar weet wat er gebeurt.
Er waren ook wensen over de rol van de gemeente, namelijk uitnodigen om met elkaar om tafel te gaan, serieus nemen en meedenken. Die wensen neemt de gemeente ter harte. De deelnemers waren zowel enthousiast als kritisch over deze avond. Het leverde bruikbare suggesties op voor de volgende bijeenkomst in september.
Afspraken
Alle aanwezigen ontvangen een verslag van de avond, de presentaties en het Uitwerkingsplan. Suggesties van deze bijeenkomst worden verwerkt in de aanvraagformulieren. In september is er een vervolgbijeenkomst waarbij concreet wordt gemaakt hoe het aanvragen werkt, daarna kunt u plannen indienen.
Datum, locatie en programma worden nog bekend gemaakt. De gemeente nodigt de aanwezigen uit om alvast na te denken over hoe zij in gesprek gaan met dorpsbewoners en andere verenigingen binnen het dorp of hiermee al starten.
Op uw verzoek komt de gemeente het project graag toelichten. Nadere informatie kunt u vragen bij Dorine Sibbes,