Eerste Kamer eens met strenge selectie voor academische topopleidingen
5 juli 2011
De Eerste Kamer heeft op haar laatste vergaderdag voor het zomerreces
in ruime meerderheid ingestemd met een wetsvoorstel dat academische
instellingen de vrijheid geeft om studenten te selecteren op cijfers en
motivatie. Het wetsvoorstel 'Ruim baan voor talent' (32.253) biedt
universiteiten en HBO-instellingen bovendien de ruimte om het
collegegeld voor begeerde en excellente opleidingen aanzienlijk te
verhogen. Ook de toelatingseisen voor aansluitende masteropleidingen in
het wetenschappelijk onderwijs worden aangescherpt.
Nadat zich in de senaat een ruime meerderheid aftekende voor de
noodzakelijke wijziging van de Wet op het hoger onderwijs en het
wetenschappelijk onderzoek, werd het voorstel zonder stemming
aangenomen. Alleen de fracties van SP, GroenLinks, 50PLUS en OSF lieten
aantekenen dat zij tegen het voorstel zijn. Senator Smaling (SP) noemde
de wetswijziging 'overbodig'. Hij ziet meer heil in het opzetten van
betere Pabo-opleidingen dan in het vormen van wat hij noemde 'elitair
onderwijs'. Het belangrijkste bezwaar van GroenLinks is dat kleinere
opleidingen door deze aanpassing van het hoger onderwijs in de knel
raken. Fractielid Ganzevoort hekelde in zijn maidenspeech de invoering
van een zogenoemd 'harde knip' tussen bachelor (3-jarige opleiding) en
master (1 jaar). Daarmee wil de regering instellingen dwingen om meer
instroommomenten te creëren. Dit zou ook de onderlinge concurrentie
bevorderen. "Wat een bevoogding. Wat een paternalisme", zo fulmineerde
senator Ganzevoort.
Inkomen van ouders
PvdA-woordvoerder Koole, die eveneens zijn maidenspeech hield, had
eveneens bedenkingen over de 'harde knip'. Hij kreeg de verzekering van
staatssecretaris Zijlstra van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)
dat niet alleen kinderen van vermogende ouders de kans krijgen op
excellent onderwijs. "De PvdA is voor het extra uitdagen van extra
begaafde studenten, zolang die extra uitdaging niet afhankelijk is van
het inkomensniveau van hun ouders", stelde Koole. De staatssecretaris
wees erop dat studenten voor het hogere collegegeld ook meer kunnen
lenen 'als investering in hun eigen toekomst'. Overigens verwacht
Zijlstra dat maar één tot twee procent van de studenten in aanmerking
komt voor het excellente onderwijs.
CDA-Kamerlid Essers wees erop dat goede informatie over de opleidingen
essentieel is. Hij kreeg de toezegging dat de regering 'best
practices' zal verzamelen en openbaar zal maken. Essers was tevreden
met de opmerking van de staatssecretaris van OCW dat de
eindexamencijfers niet het enige criterium zullen zijn bij de selectie
aan de poort, maar een toezegging over een onderzoek naar de werking
van het cijfercriterium kreeg de CDA-woordvoerder niet van de
staatssecretaris. Zijn fractie was tevreden met de meerdere
instroommomenten naar de masteropleidingen.
Marktconforme toelatingseisen
Senator Kuiper van de ChristenUnie kreeg de toezegging dat de regering
streeft naar meer masteropleidingen in het hoger beroepsonderwijs. Dit
zou de trend moeten tegengaan dat steeds meer vwo'ers kiezen voor het
wetenschappelijk onderwijs en het HBO links laten liggen. Kuiper stelde
dat universiteiten en hogescholen geen 'eendimensionale mensen moeten
kweken', maar goed onderlegde professionals met een brede oriëntatie.
Namens de VVD-fractie hamerde senator Duthler op de relatie tussen
onderwijs en economie. Zij betoogde dat het bedrijfsleven meer
betrokken moet worden bij het opstellen van de toelatingseisen van
praktijkgerichte opleidingen.
Eerste Kamer der Staten Generaal