Rijksvoorlichtingsdienst

Leers: maatregelen tegen frauderende Somaliërs succesvol

De maatregelen, die door de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) zijn genomen om fraude en misbruik door nareizende gezinsleden van Somalische asielzoekers tegen te gaan, werpen hun vruchten af. In de eerste maanden van 2011 werd nog geen 10% van de aanvragen om gezinshereniging door Somalische nareizigers ingewilligd, wat neerkwam op gemiddeld slechts dertig personen per maand. In heel 2010 werden nog 2300 aanvragen van Somalische gezinsleden ingewilligd; ongeveer een kwart van het aantal behandelde aanvragen uit Somalië. Dat schrijft minister Leers (immigratie en asiel) vandaag in een brief aan de Tweede Kamer.

In 2009 werd grootschalige fraude door Somalische asielzoekers en nareizende gezinsleden geconstateerd. Toegelaten Somalische asielzoekers vroegen om hereniging met (pleeg-)kinderen die helemaal geen deel (meer) uitmaakten van het gezin. Daarop zijn de regels aangescherpt en vonden op de ambassades intensieve gehoren plaats, om vast te stellen of iemand daadwerkelijk tot het gezin behoorde.

De maatregelen bestaan onder meer uit het zenden van IND-medewerkers naar ambassades waar gezinsleden een aanvraag om gezinshereniging in moeten dienen. Deze medewerkers zien er scherp op toe dat de gezinsband inderdaad bestaat en vragen waar nodig aanvullende bewijzen. Als het verhaal van het gezinslid op de ambassade niet consistent is met wat de statushouder in Nederland heeft verklaard, of als er onvoldoende bewijzen aangeleverd worden, wordt de aanvraag afgewezen.

Als een asielzoeker tijdens zijn asielprocedure niets over gezinsleden vermeldt, wordt aangenomen dat de gezinsband niet bestaat. Ook worden aanvullende identificerende vragen gesteld op de Nederlandse ambassade, waarbij gebruik gemaakt kan worden van de techniek van simultaan horen en horen op afstand door middel van videoconferencing, waarbij een IND-medewerker via een beeldscherm direct vragen kan stellen aan de vreemdeling op de ambassade in Adis Abeba. Als een pleegkind inmiddels is opgenomen in een ander gezin gaat de IND er vanuit dat de gezinsband is verbroken.

Naast de genomen maatregelen kondigt minister Leers in de brief aan dat de IND versneld en versterkt zal doorpakken op het opsporen van fraude in alle situaties waarin voorafgaande aan deze maatregelen toch een vergunning verleend is. Bij Somalische zaken betekent dit dat de IND extra alert is wanneer reeds toegelaten asielzoekers hun asielvergunning willen omzetten naar een permanente status, of alsnog gezinsleden willen laten overkomen. Dit gaat bijvoorbeeld om situaties waarin in de oorspronkelijke toelatingsprocedure sprake is geweest vingertoppenmutalitatie, of dat bij een eerdere aanvraag om hereniging met gezinsleden gebleken is dat een aanvraag gedaan werd voor gezinsleden die niet feitelijk behoorden tot het gezin. Als daar aanleiding voor is zullen deze frauduleuze vergunningen alsnog worden ingetrokken.

Noot voor redacties (