UMC St Radboud
Onvoorspelbare mutaties veroorzaken Bohring-Opitz syndroom
11-07-2011
Gemuteerd gen speelt zowel een rol in kanker als in
ontwikkelingsstoornis
Onderzoekers van het UMC St Radboud hebben met next generation
sequencing een genetische oorzaak van het Bohring-Opitz syndroom
ontdekt. Is het gen al vanaf de bevruchting gemuteerd, dan ontstaat een
ontwikkelingsstoornis die leidt tot het Bohring-Opitz syndroom.
Ontstaat de mutatie tijdens het latere leven, dan heeft de patiënt een
verhoogd risico op acute myeloïde leukemie, een vorm van bloedkanker.
Patiënten met het Bohring-Opitz syndroom zijn ernstig verstandelijk
gehandicapt, hebben afwijkingen in het gelaat en kampen daarnaast nog
met diverse andere aangeboren lichamelijke problemen. In de meeste
gevallen overlijden de patiënten al op jonge leeftijd. Het onderzoek
naar de genetische oorzaak van dit syndroom leverde tot dusver niets
op.
Next Generation Sequencing
Onderzoekers van het UMC St Radboud hebben nu met Next Generation
Sequencing bij 7 van 13 onderzochte patiënten mutaties in het ASXL1 gen
gevonden. Het ASXL1 gen speelt een belangrijke rol in het activeren en
stilleggen van HOX-genen. Deze HOX-genen zijn onmisbaar bij de
ontwikkeling van bevruchte eicel tot volwassen organisme.
Geneticus Joris Veltman: "De mutaties in ASXL1 die we bij de 7
patiënten met het Bohring-Opitz syndroom vonden, kwamen bij geen van
hun ouders voor. Dus is er sprake van een de novo mutatie; een
genetische verandering in het ASXL1 gen die is ontstaan bij de aanmaak
van de zaad- of eicel. Bij de andere 6 patiënten vonden we deze mutatie
niet, dus moet er op zijn minst nog een andere oorzaak zijn die tot dit
syndroom leidt. We hebben door dit onderzoek al een duidelijk idee waar
we nu verder moeten zoeken."
Kanker in bloedcellen
Het ASXL1 gen is overigens geen onbekende in genetica-land, want al
eerder werd er een verband aangetoond met kanker. Ontstaan er in de
loop van het leven mutaties in dit gen (een somatische mutatie), dan is
de kans groot dat diegene acute myeloïde leukemie (AML) ontwikkelt. AML
is een vorm van kanker in de bloedcellen.
Veltman: "We kennen op dit moment al een stuk of tien genen, die
precies hetzelfde patroon laten zien. Zit de mutatie al in de bevruchte
eicel, dan ontstaat een ernstige ontwikkelingsstoornis. Ontstaat de
mutatie gedurende het leven, dan leidt dit tot een verhoogd risico op
kanker."