Ingezonden persbericht


Persbericht
's-Hertogenbosch, 12 juli 2011

Terugwinning zeldzame aardmetalen vraagt om eenduidig Europees beleid Lampenindustrie, afvalverwerkende industrie en politiek slaan handen ineen

Als het aan de lampenindustrie en de Vereniging Afvalbedrijven ligt wordt er meer geïnvesteerd in het terugwinnen van zeldzame aardmetalen, bijvoorbeeld uit spaarlampen en tl-buizen. Tijdens een bezoek van Europarlementariër Gerben-Jan Gerbrandy aan Indaver-Relight In Doel hebben vertegenwoordigers van de lampen- en afvalverwerkende industrie gepleit voor een Marshallplan Zeldzame Aarde. Daarvoor is grensoverschrijdende samenwerking noodzakelijk.

Tijdens het werkbezoek aan Indaver in Doel (B) en ATM in Moerdijk was Europarlementariër Gerben-Jan Gerbrandy (D66), rapporteur resource efficiency, zichtbaar onder de indruk. Naast deze bedrijven waren bij het werkbezoek tevens vertegenwoordigers van Philips, TU Delft en Vereniging Afvalbedrijven aanwezig. De lampenproducerende- en afvalverwerkende industrie nemen belangrijke stappen voor meer gebruik van grondstoffen uit afval om zo het grondstoffenverbruik te verduurzamen. Gerbrandy zal als rapporteur van het Europees Parlement concrete maatregelen voorstellen om duurzamer om te gaan met natuurlijke hulpbronnen.

Gasontladingslampen bevatten grondstoffen die schaars zijn. Bovendien zijn bepaalde componenten, zoals kwik, schadelijk voor het milieu en de gezondheid. In Nederland is in het Landelijk afvalbeheerplan de minimumstandaard voor inzamelen en verwerken gericht op hergebruik van grondstoffen omschreven. In Nederland, België en deels Frankrijk ingezamelde lampen worden hoogwaardig verwerkt bij Indaver Relight in Doel. De lampen worden in een speciaal daarvoor ontwikkelde installatie ontleed in de afzonderlijke componenten. Deze worden voor een deel opnieuw als grondstof ingezet.

Voor andere lampen is een aanvullende technologie gericht op eindkwaliteit nodig om volledig hergebruik mogelijk te maken. Het in de lampen aanwezige schadelijke gas wordt afgevangen en vernietigd. Er worden bij Indaver jaarlijks circa 30 miljoen gasontladingslampen verwerkt. De technologie is in nauwe samenwerking met de lampenindustrie ontwikkeld, juist omdat delen van kennis tussen verschillende partners in de totale keten van ontstaan tot en met verwerken een belangrijke voorwaarde voor succes is.

Verschillen in minimumstandaarden
Producenten en verwerkers die op Europese schaal actief zijn ervaren dat verschillen in minimumstandaarden per lidstaat het streven naar terugwinnen van zeldzame aardmetalen in de weg staat. Voor het verder ontwikkelen en uitbreiden van het terugwinnen van zeldzame aardmetalen in de toekomst is een goede afstemming van Europees beleid tussen overheden, producenten en recyclingbedrijven nodig. Zolang herwonnen aardmetalen nog onvoldoende eigen waarde genereren, is ondersteunend beleid nodig om de beleidsdoelen te kunnen realiseren. Gedacht kan worden aan gelijkschalen van minimumstandaarden, maar ook aan financiële instrumenten die terugwinning stimuleren en verwijdering ontmoedigen.

Gerbrandy sprak zich tijdens het bezoek uit over deze kwestie: "Het opstellen van minimumstandaarden op Europees niveau kan zeker tot het maatregelenpakket gaan behoren. Op basis van het huidige Europese wetgevende kader kunnen minimumstandaarden worden opgesteld voor de verwerking van afvalstoffen. Voor tl-lampen is dat nuttige toepassing. Hierdoor ontstaat een extra impuls in alle landen van Europa om de recycling society vorm te geven. We hebben geen tijd te verliezen en ik ben uit op een 'new deal' met producenten en consumenten. Tot nu toe is welvaartsgroei samen gegaan met een groei van het gebruik van grondstoffen. Dat is geen model voor de toekomst. Door de eindigheid van grondstoffen moeten we investeren in het sluiten van materiaalketens, met andere woorden meer hergebruik van grondstoffen, ecodesign in producten en materiaalefficiency. Door te investeren in een meer duurzaam economisch systeem wordt tevens de welvaartsontwikkeling op lange termijn geborgd."

Andere afvalstromen
Ook voor andere afvalstromen is gelijkschalen op Europees niveau van belang. Commercieel Directeur Danny van Leeuwen van de Afvalstoffenterminal in Moerdijk: "ATM staat voor een opgeruimde wereld. Voor ons is het van belang dat Europa de milieustandaarden op afvalgebied gelijktrekt. In Nederland is teerhoudend asfalt niet meer toegestaan op de weg. Voor deze afvalstof geldt de minimumstandaard thermische verwerking. Het kan niet zo zijn dat dit materiaal uit Nederland in een andere Europese lidstaat wordt toegepast op de weg. Op die manier exporteren we een milieu- en gezondheidsprobleem, terwijl afvalwetgeving juist bedoeld is om dit soort problemen op te lossen. Verschillen in milieustandaarden tussen lidstaten maakt investeren in schone technieken onrendabel."

De afvalstoffenterminal in Moerdijk is begin jaren 80 van de vorige eeuw opgericht om vervuilde grond te reinigen. Inmiddels is ATM een internationaal georiënteerd bedrijf en verwerkt het jaarlijks 1,2 miljoen ton vervuilde grond en 0,6 miljoen ton vervuild water, 60.000 ton chemisch afval evenals oliehoudende slibben. Van Leeuwen: "Met ons industrieel concept zijn we uniek in de wereld. Omdat we de verschillende installaties op elkaar hebben aangesloten kunnen we zeer resource efficiënt werken."

Resource efficiency
Dick Hoogendoorn, directeur Vereniging Afvalbedrijven: "Het pleidooi voor het Europees vastleggen van minimale verwerkingstandaarden voor afvalstoffen ondersteunen wij van harte. Hierdoor komt in Europa een gelijk speelveld dichterbij, gaan waardevolle grondstoffen zoals zeldzame aardmetalen niet verloren en wordt een praktisch vervolg gegeven aan resource efficiency."

Jan Henk Welink, coördinator Kennisplatform Duurzaam Grondstoffenbeheer aan de TU Delft: "Bedrijven en overheid staan voor steeds grotere uitdagingen als het gaat om duurzaam omgaan met grondstoffen en natuurlijke hulpbronnen. Ook de wetenschap kan hieraan een bijdrage leveren door met de overheid en het bedrijfsleven samen te investeren in kennis en innovatie op dit vlak. Ik ben daarom bezig met het oprichten van het kennisplatform duurzaam grondstoffenbeheer."



Ingezonden persbericht