Duaal HBO: te weinig samenhang tussen leren en werken
11 juli 2011
Dualisering in het Hoger Beroepsonderwijs - de combinatie van leren en
werken - blijkt in de praktijk niet optimaal te werken. Er is te weinig
samenhang tussen de school- en de werksituatie. Dat blijkt uit
onderzoek van Marloes Reenalda van de Universiteit Twente. Reenalda
promoveert op woensdag 13 juli aan de faculteit Gedragswetenschappen.
Haar onderzoek is mede mogelijk gemaakt door NWO.
Sinds de jaren tachtig zijn er in het Hoger Beroepsonderwijs onder de
noemer 'dualisering van het onderwijs' allerhande initiatieven gestart
om werken en leren te combineren. Het idee erachter is theorie en
praktijk dichter bij elkaar te brengen en de student beter op zijn
toekomst voor te bereiden. Tot op heden is er nauwelijks onderzocht of
dualisering hier ook daadwerkelijk in slaagt. Marloes Reenalda van de
Universiteit Twente deed daarom onderzoek naar de effecten van
dualisering in het HBO. In totaal werkten 23 hogescholen mee aan het
onderzoek.
Onvoldoende samenhang
Uit het onderzoek van Reenalda komt naar voren dat de duale
leeromgeving niet optimaal is. Leren op school en werken in de praktijk
blijken gescheiden trajecten. De interactie tussen beide leeromgevingen
is ineffectief en de samenwerking tussen school en werkplek is niet
intensief. Reenalda: "De dominantie van de werkplek blijkt tijdens een
leer-werkperiode bepalend voor de ontwikkeling van studenten, terwijl
de school niet leidend is, maar aan de zijlijn blijft staan." De
integratie van school en praktijk wordt hierdoor bemoeilijkt, de kans
op leermogelijkheden op de werkplek neemt af en daarmee de mogelijkheid
om kennis in de praktijk te kunnen toepassen.
Aanbevelingen
Willen (duale) opleidingen effectief zijn, dan zal volgens Reenalda
meer evenwicht tussen school, werkplek en student moeten worden
gevonden en zal het leer-werkproces in samenspraak moeten worden
gestuurd en vormgegeven. Zowel de wijze van begeleiding, beoordeling
als de overdracht van theoretische kennis en vakinhoud moeten hierin
worden meegenomen. Deze samenwerking en integratie, met een leidende
rol voor de onderwijsinstellingen, is cruciaal. Een herziening van het
huidige duale onderwijs lijkt daarom nodig.
Reenalda voerde haar onderzoek uit in opdracht van het Ministerie van
OCW. Haar onderzoek is medegefinancierd door de Nederlandse Organisatie
voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Ze werd begeleid door prof. dr.
Wim Nijhof en prof. dr. Loek Nieuwenhuis.
Universiteit Twente