14 juli 2011
Rechtbank Amsterdam bekrachtigt uitleg Commissariaat over
dienstbaarheidsverbod
De Rechtbank Amsterdam heeft het Commissariaat voor de Media (CvdM) in
drie zaken over ongeoorloofde dienstbaarheid door de publieke omroep in
het gelijk gesteld. 'Ongeoorloofde dienstbaarheid' houdt in dat
publieke media-instellingen met hun activiteiten niet dienstbaar mogen
zijn aan het maken van winst door derden.
Gratis aanbieden van faciliteiten
De Rechtbank Amsterdam heeft het CvdM in het gelijk gesteld over een
boete van ⬠50.000,- die de toezichthouder had opgelegd aan de NPO in
verband met de cd 'The Look of Love'. Het CvdM oordeelde dat Radio 2
zich dienstbaar had gemaakt aan het maken van winst door
platenmaatschappij EMI. De NPO had EMI namelijk gratis gebruik laten
maken van het omroeporkest MCO en diens studio. Daarnaast had de NPO
meegewerkt aan het in de markt zetten van de cd door het album te veel
te promoten en door afspraken te maken met de platenmaatschappij over
de planning rond de release van de cd.
De Rechtbank Amsterdam volgde het Commissariaat in zijn overweging dat
de NPO/Radio 2 het uitbrengen van het album heeft geïnitieerd. EMI
werd toegestaan om zonder vergoeding gebruik te maken van studio en
MCO-orkest. Gezien de aanzienlijke kosten die deze inzet met zich
meebrengt, had het CvdM terecht geconcludeerd dat tussen de
platenmaatschappij en MCO geen sprake was van een marktconforme
vergoeding hiervoor en dat EMI bevoordeeld was door het handelen van de
NPO.
Verder waren de presentatie van single en het album en het uitbrengen
daarvan, zorgvuldig op elkaar afgestemd. De Rechtbank acht het
voldoende aannemelijk dat een en ander niet uitsluitend berust op
artistieke keuze van Radio2. Door de planning had de NPO concreet
bijgedragen aan de promotie van het album en daarmee aan het maken van
winst door EMI. Het CvdM hoeft niet te bewijzen dat er
verkoopbevorderend effect had plaatsgevonden, en stelt zich terecht op
het standpunt dat de NPO dienstbaar was aan het maken van winst door
EMI. De NPO heeft hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak.
Uitspraak
Exposure & merchandising
De TROS heeft zich schuldig gemaakt aan het dienstbaar zijn aan de
commerciële belangen van Schuitema N.V., exploitant van onder meer
C1000, door het uitzenden van het kinderprogramma 'Bibaboerderij'. Dat
overwoog de Rechtbank Amsterdam op 13 juli 2011.
Door het met regelmaat uitzenden van de serie kreeg het format een
grote exposure. Hierdoor werd Schuitema in de gelegenheid gesteld om
haar merchandiseproducten van de kinderserie in de markt te zetten.
Overigens ging de Rechtbank niet mee in het standpunt van het CvdM dat
ook sprake zou zijn van verboden sponsoring van het kinderprogramma.
De TROS had een beroep gedaan op het gelijkheidsbeginsel omdat andere
publieke omroepen verschillende soortgelijke kinderseries uitzenden
waarvan ook merchandiseproducten bestaan. De Rechtbank overwoog echter
dat het gelijkheidsbeginsel niet is geschonden, omdat niet is gebleken
dat die omroepen in feite niet betalen voor de uitzendrechten.
Uitspraak
Publieksreis
Met de reis 'Alle fans aan dek' was de TROS dienstbaar aan het maken
van winst door Van der Valk Vakanties. De Rechtbank Amsterdam steunde
het oordeel van het CvdM die hiervoor in 2008 een boete had opgelegd
aan de omroep.
Tijdens een cruisereis zouden Nederlandstalige artiesten optredens
verzorgen waarvan de TROS een registratie zou maken. De Rechtbank
steunde het oordeel van het Commissariaat dat de reis niet als
hoofddoel had het publiek in staat te stellen bij de locatie-uitzending
aanwezig te zijn. De optredens maakten namelijk onlosmakelijk deel uit
van de reis. De artiesten hadden zonder betaling hun medewerking
verleend aan de reis, vanwege de in het vooruitzicht gestelde exposure
via de uitzending van de optredens op tv.
Verder bleek dat de TROS afhankelijk was van een commerciële derde
(Van der Valk Vakanties) voor de doorgang van haar televisieprogramma,
en dat Van der Valk invloed kon uitoefenen op de keuze van eventueel
vervangende artiesten. De Rechtbank concludeerde dat de TROS zich
schuldig had gemaakt aan het dienstbaar zijn aan de commerciële
belangen van Van der Valk Vakanties en dat het CvdM zich terecht op het
standpunt heeft gesteld dat de TROS het dienstbaarheidsverbod had
overtreden. Ook werd de opgelegde boete niet te hoog geacht. De TROS
heeft hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak.
Uitspraak
Zie het origineel
Commissariaat voor de Media