INLIA
Steeds meer burgemeesters protesteren tegen 1F-beleid (18-07-11)
De burgemeesters van inmiddels zestien gemeenten hebben een brief aan
minister Leers ondertekend, waarin hij wordt opgeroepen om de
vertrekprocedures van Afghaanse asielzoekers met een zgn. 1F-status te
staken. Het gaat daarbij om Afghanen die, vanwege het enkele feit dat
ze in Afghanistan in dienst waren als officier of onderofficier bij de
toenmalige veiligheidsdienst, van oorlogsmisdaden worden verdacht en
daarom geen asielstatus kunnen krijgen.
De actie is begonnen in de Zuid-Hollandse gemeente Giessenlanden. Daar
woont een Afghaanse vluchteling die veertien jaar geleden (!) met zijn
gezin naar Nederland vluchtte. In de tijd van de Russische bezetting
van Afghanistan was hij onderofficier bij de veiligheidsdienst
KhAD/WAD. Toen de Taliban aan de macht kwamen werd hij gevangengezet en
mishandeld. Na anderhalf jaar slaagde hij er in met zijn gezin het land
te ontvluchten en vroeg asiel in Nederland.
Artikel 1F in het Vluchtelingenverdrag van Genève biedt de mogelijkheid
dat een erkenning als vluchteling wordt geweigerd aan mensen die
verdacht worden van oorlogsmisdaden. Op basis van het ambtsbericht van
Buitenlandse Zaken over Afghanistan uit februari 2000 krijgt in
Nederland iedere uit Afghanistan gevluchte officier of onderofficier
automatisch deze 1F-status. Van iedereen die gewerkt heeft voor de
veiligheidsdienst wordt `ambtshalve' aangenomen dat hij schuldig is aan
oorlogsmisdaden; er is géén individuele toets.
Deze praktijk staat op gespannen voet met wat in het strafrecht
gebruikelijk is: iedereen wordt voor onschuldig gehouden, totdat een
rechter zich over een mogelijke verdenking van misdaden heeft
uitgesproken, en de bewijslast ligt bij het Openbaar Ministerie. De IND
gaat echter uit van de onaantastbare juistheid van het ambtsbericht uit
2000, daarin nog in september 2009 gesteund door een uitspraak van de
Raad van State (zie ons bericht van 30-09-09). De bewijslast wordt
omgekeerd: de asielzoeker moet bewijzen dat hij zich niet schuldig
heeft gemaakt aan oorlogsmisdaden. Ook in zaken die het Openbaar
Ministerie heeft geseponeerd omdat er onvoldoende bewijs is voor een
strafrechtelijke veroordeling houdt de IND vast aan het 1F-label op het
asieldossier.
De man in Giessenlanden bevindt zich in de bizarre situatie dat zijn
vrouw en kinderen in het bezit zijn gesteld van een
verblijfsvergunning, dat alle documenten die hij jarenlang heeft
verzameld om zijn onschuld aan te tonen niet worden geaccepteerd en dat
hij nu als ongewenst vreemdeling na 14 jaar ons land en zijn gezin zou
moeten verlaten. De burgemeester van Giessenlanden heeft tevergeefs
geprobeerd in overleg met minister Leers tot een oplossing te komen, en
protesteert nu tegen de "volstrekt rechteloze situatie waarin een van
de inwoners van mijn gemeente verkeert" in een open brief aan de
minister, "omdat ik van oordeel ben dat iedereen moet weten dat er in
Nederland mensen zijn die door toedoen van de overheid tussen de
raderen raken."
Burgemeester mw Boot eindigt haar pleidooi met een beroep op de
politieke wil om deze zaak op te lossen: "(...) het is een gotspe om te
handelen alsof N wel schuldig is, hem te verwijderen uit Nederland en
het gezin en N zelf nog verder te traumatiseren. U kunt dit voorkomen
zonder onoverkomelijk juridisch probleem. Het gaat om de politieke wil
daartoe!
Namens het gemeentebestuur verwacht ik dan ook dat de heer N aldus
recht gedaan zal worden, zoals passend is binnen onze democratische
rechtsorde die wij zo graag en terecht aan andere landen, waaronder
Afghanistan, ten voorbeeld stellen."
Inmiddels zijn er ook twee nieuwe uitspraken van de Rechtbank Den Haag
(resp. nevenzittingsplaatsen Amsterdam 22 feb 2011 en Haarlem 27 mei
2011). In beide zaken oordeelde de bestuursrechter dat het ontbreken
van een individuele toets onaanvaardbaar is. Dit werd gebaseerd op een
arrest van het Europees Hof van Justitie d.d. 9 november 2010, waarin
o.a. werd overwogen " (...) dat een persoon die heeft behoord tot een
organisatie die terroristische methoden toepast, slechts van de
vluchtelingenstatus kan worden uitgesloten na een individueel onderzoek
van specifieke feiten waaruit kan worden opgemaakt of er ernstige
redenen zijn om aan te nemen dat deze persoon in het kader van zijn
activiteiten binnen die organisatie een ernstig, niet-politiek misdrijf
heeft begaan (...)".
Al vijftien burgemeesters hebben zich bij het initiatief van de
burgemeester van Giessenlanden aangesloten. In een nieuwe brief d.d. 27
juni 2011 dringen zij bij de minister aan op het staken van alle
vertrekprocedures van Afghaanse 1F-ers tot het omstreden ambtsbericht
uit 2000 is heroverwogen en totdat er meer duidelijk is over de
effecten van bovengenoemde gerechtelijke uitspraken. De Tweede Kamer
zal zich na het zomerreces in een Algemeen Overleg met de minister ook
over deze kwestie buigen.
De Afghaan in Giessenlanden heeft vrijdag 8 juli op het laatste
nippertje te horen gekregen dat zijn afspraak met de Dienst Terugkeer
en Vertrek (DT&V), om te spreken over zijn terugkeer naar Afghanistan,
niet doorging.
Meer informatie:
De brief van burgemeester mw Boot van Giessenlanden aan minister Leers
d.d. 23 mei 2011
De brief van 16 burgemeesters aan minister Leers d.d. 27 juni 2011
De uitspraak van de Rechtbank Amsterdam d.d. 22 feb 2011 (zie met name
de overwegingen 13.3 en 13.4)