Universiteit van Tilburg

Persbericht 21 juli 2011

Financi le zorgen jonge gezinnen nemen toe, senioren juist optimistischer Barometer consumentenemoties juni gepubliceerd

De Nederlandse consument is zich in juni slechter gaan voelen over de eigen financiële toekomst ten opzichte van een kwartaal geleden. De verslechtering betreft vooral jonge Nederlanders (tot 45 jaar). Oudere Nederlanders (45 jaar en ouder) voelen zich juist wat beter over hun financiële toekomst. Bijna 20 procent van de huishoudens met volwassenen tussen 35 en 54 jaar vreest volgend jaar regelmatig niet rond te kunnen komen. Dat blijkt uit de nieuwste editie van het TILCOM-onderzoek van Tilburg University onder Nederlandse consumenten.

De TILCOM-barometer van consumentenemoties, de zogenaamde Ecomotionindex, kwam in juni 2011 uit op 34,9; in maart was dat nog 35,5. In de Ecomotion-index wordt de verhouding tussen positieve en negatieve gevoelens over de financiële toekomst van het huishouden uitgedrukt. Onderzoekster Jorna Leenheer: "Interessant genoeg wordt vooral bij jonge Nederlanders de stemming niet beter, jonge gezinnen met volwassenen tussen 35 en 44 jaar scoren het laagst op de index van alle leeftijdsgroepen (28,7). Door bezuinigingen op de kinderopvang, een moeilijke huizenmarkt en gevolgen van het pensioenakkoord krijgen gezinnen meer moeite met rondkomen.

Generatieverschillen
Vanaf een dieptepunt van 27,1 tijdens de eerste meting in het derde kwartaal van 2009 is de Ecomotion-index omhoog gekrabbeld naar een voorlopige top in dit voorjaar (35,5). Maar in het tweede kwartaal is er dus een emotionele dip opgetreden, als gevolg van een daling van de index onder Nederlanders onder 45 jaar. De oudere helft van Nederland (45 jaar en ouder) laat wel een verbetering zien, maar dat kan de daling onder jongeren niet goed maken. De 65+-ers lieten de grootste stijging zien, van 33,5 in maart naar 38,9 in juni.

De Ecomotion-index laat een badkuipcurve zien: jongeren tot 35 jaar zijn relatief positief, evenals de senioren van 65 jaar en ouder, terwijl de middengroepen zich het minst positief voelen over de eigen financiële toekomst. In het afgelopen kwartaal is echter het dieptepunt van de badkuip verschoven. Waar de groep tussen 44 en 54 jaar al een jaar lang het laagst scoorde op de index, is dat nu de groep tussen 35 en 44 jaar.

Meer gezinnen hebben moeite om rond te komen
De economische emoties die consumenten ervaren, hangen samen hun financiële armslag. Van de Nederlandse huishoudens verwacht 16,1% het komend jaar regelmatig moeite te zullen hebben om rond te komen, bijna 3% meer dan in maart (13,2%). Binnen alle leeftijdsgroepen steeg dit percentage, maar de leeftijdsgroep tussen 35 en 44 jaar kende de grootste toename van 14,1% naar 19,4 % (+5,3%). Binnen de middengroepen, tussen 35 en 54 jaar, is het percentage huishoudens dat financiële tekorten verwacht het grootst; het gaat om bijna één op de vijf huishoudens. Dit zijn enerzijds gezinnen met een hypotheek en thuiswonende of studerende kinderen, maar anderzijds is het de werkende generatie in de groei of zelfs op de top van hun carrière.

Huizenmarkt moet van ver komen
Nederlandse huishoudens schatten de kans dat ze een huis kopen in de komende 12 maanden in op 4,0%. Dat is het laagste percentage sinds het starten van TILCOM in 2009. De kabinetsmaatregelen om de 'verhuisbelasting' te verlagen kunnen een tijdelijke impuls op aankopen van huizen hebben, maar of ze een breder uitstralingseffect naar andere productcategorieën zoals auto´s, meubels en apparatuur veroorzaken is de vraag. Ook kan een herstel op de huizenmarkt worden afgeremd door de vrees voor baanverlies die op dit moment op het hoogste punt is sinds het begin van de metingen: Nederlanders schatten de kans dat ze hun baan verliezen in de komende 12 maanden in op 16,7%.

Over TILCOM
Sinds september 2009 peilt de Tilburg Consumer Outlook Monitor (TILCOM) driemaandelijks de emoties van ruim 2.500 Nederlanders over de economie en stelt een economische emotiebarometer op. Het onderzoek is een samenwerking tussen CentERdata en de Tilburg School of Economics and Management van Tilburg University.